آب نیست

به گزارش آوش، براساس آخرین گزارش‌ها، میزان ذخایر آبی کشور امسال ۲۵ درصد کاهش یافته است. حجم آب پشت سدها به ۲۳.۵ میلیارد متر مکعب رسیده، در حالی که سال گذشته این میزان ۳۱.۴ میلیارد متر مکعب بود. این آمار زنگ خطری جدی برای تابستان‌های پیش روست.

محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست، هشدار می‌دهد که اگر این روند ادامه پیدا کند، برخی مناطق کشور ممکن است تا ۴۰ درصد با کمبود آب مواجه شوند. «این بحران فقط برای کشاورزان یا روستاییان نیست. شهرهای بزرگ هم تحت تأثیر خواهند بود.»

نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که شرایط سال به سال بحرانی‌تر شده است. در سال ۱۳۹۹، حجم ذخایر آبی ایران ۳۵ میلیارد متر مکعب بود، اما اکنون به کمترین میزان در یک دهه اخیر رسیده است. علاوه بر این، میزان بارش‌ها نیز در مقایسه با میانگین بلندمدت ۳۰ درصد کاهش یافته است.

علل این بحران چندوجهی است؛ تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت، برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی و نبود مدیریت کارآمد در بخش آب، همگی در شکل‌گیری این وضعیت نقش داشته‌اند. در حالی که کشورهای بسیاری با بحران آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برخی از آن‌ها با اتخاذ سیاست‌های پایدار، موفق به مهار اثرات آن شده‌اند.

در استرالیا، طرح‌های بازیافت آب و بهینه‌سازی مصرف در بخش کشاورزی توانسته‌اند وابستگی به منابع آبی سنتی را کاهش دهند. در سنگاپور، فناوری‌های نوین نمک‌زدایی و مدیریت هوشمند شبکه آب، میزان اتلاف را به حداقل رسانده است. ایران نیز می‌تواند از این تجربه‌ها بهره ببرد، اما نیازمند سیاست‌گذاری دقیق، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و تغییر الگوی مصرف آب است.

بحران آب تنها یک چالش نیست، بلکه فرصتی برای بازنگری در نحوه تعامل انسان با محیط‌زیست است. آینده ایران وابسته به تصمیماتی است که امروز گرفته می‌شود. اگر بهره‌وری آب افزایش یابد، شیوه‌های کشاورزی تغییر کند و مشارکت عمومی در حفظ منابع آبی جدی‌تر شود، شاید هنوز بتوان چشمه‌های خشک‌شده را دوباره جاری کرد.