دولت روحانی پروژه مسکن مهر احمدی‌نژاد را تمام کرد/ در جلسه استیضاح همتی نمی‌توانستیم معجزه کنیم

خبری از جنگ و حمله اسرائیل به ایران نبود، گلایه‌ها و خبرها به عملکرد مجلس و سکوت مستقیلن در برابر آنچه برخی تندروهای مجلس با دولت و شخص محمدجواد ظریف انجام دادند، ختم می‌شد. بر همین اساس با مهرداد لاهوتی، سخنگوی فراکسیون مستقیلن مجلس شورای اسلامی،  در استودیو آوش به گفت‌و‌گو نشستیم. 

لاهوتی از جمله چهره‌های اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی است. او چندین دور در مجلس حضور داشته است.  لاهوتی معتقد است، اصولگرایان در مجلس دوازدهم یک دست نیستند. او از مستقلین هم گفت و تاکید کرد: «برخلاف آنچه برخی درباره خط فکری علاء الدین بروجردی می‌گویند، او در جلسات فراکسیون مستقلین حاضر است و ریاست آن را برعهده دارد.» 

در ادامه گفت‌وگوی مهرداد لاهوتی، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسلامی، با آوش را می‌خوانید:

*جلسات فراکسیون مستقلین به ریاست آقای بروجردی برگزار می‌ شود؟  

فراکسیون مستقلین را در هر دوره از مجلس داشته‌ایم. در مجالس هشتم و یک دوره در مجلس نهم، تعداد مستقلین در مجلس کم بود. این فراکسیون ترکیبی از مستقلین و اصلاح‌طلبان است. در مجلس نهم فراکسیون امید هم بود و از فراکسیون مستقلین جدا تشکیل شده بود. معمولاً وقتی تعداد کم باشد، باهم ترکیبی را شکل می‌دهند. در مجلس دهم هم فراکسیون رهروان داشتیم که تعداد آنها خیلی کمی بود. در این دوره ما در همان ابتدا با آقای پزشکیان فراکسیون تشکیل دادیم. ۱۵ نفر به عنوان هیات موسس انتخاب شدند. کار را آغاز کردیم و از بین آن ۱۵ نفر که هیات موسس بودند، چند نفر از فراکسیون رفتند، از جمله آقای نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی و آقای پزشکیان که رئیس جمهور شدند. بین این ۱۵ نفر تعدادی از جمله آقای بروجردی، آقای همتی، آقای نصیرزاده نماینده سراب، خانم عبدالهی، خانم زمانی، بنده هم به عنوان سخنگو و آقای انارکی به عنوان هیات رئیسه باقی ماندند.

بیش از 70 نماینده نگاه مستقل به موضوعات دارند

در دوره‌هایی فراکسیون امید، مستقلین و فراکسیون اصولگرایان را با نام‌های مختلف داشتیم. این دوره فراکسیون انقلاب اسلامی را داریم که آنها هم دو قسمت شده‌اند. دوستان جبهه پایداری متفاوت عمل می‌کنند و از طرفی فراکسیون مستقلین هم تعداد ۷۰ و خرده‌ای اسماً هستند. در فراکسیون مستقلین، آن هایی که مستقل هستند و نگاه مستقل دارند، تعدادشان بیشتر است. آقای علاءالدین بروجردی برعکس آنهایی که تصورشان نسبت به نگاه فکری او متفاوت است، همیشه در فراکسیون مستقلین حضور داشته و به عنوان عضو همراهی می‌کنند.  

در جلسه استیضاح همتی نمی‌توانستیم معجزه کنیم

* برخی بر این باور هستند که فراکسیون مستقلین در قضیه استیضاح عبدالناصر همتی یا فشار برای برکناری آقای ظریف آن طور که باید عمل نکرد؟

با استیضاح آقای همتی مخالف بودیم اما روز استیضاح خیلی مهم است. آقای همتی در روز استیضاح حتی از وقت خود برای دفاع استفاده نکرد. ما ‌ نمی‌توانستیم معجزه خاصی کنیم. اعضای ما مخالف استیضاح بودند زیرا آن زمان استیضاح‌کنندگان نگاه‌شان این بود که آقای همتی، باعث افزایش قیمت دلار شده است. اما بعد از این که آقای همتی توسط مجلس برکنار شد، دلار ۳۰ هزار تومان بالاتر رفت. روند مذاکرات آغاز شد و دلار ۳۰ هزار تومان پائین آمد. افزایش قیمت دلار یا فضای اقتصادی کشور خیلی وابسته به آقای همتی نبود.  بخشی از اقتصاد ما به معادلات سیاسی گره خورده است. مثلا افزایش قیمت دلار به معادلات سیاسی گره خورده، اگر شرایط عادی باشد، حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کنیم و پول  آن راحت وارد کشور می‌شود. اما در شرایط فعلی نفت را در بازار دنیا گران‌تر می‌فروشیم. در جابجایی پول دچار مشکل هستیم. اینها مواردی است که نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از اقتصاد ما به همین تعاملات سیاسی گره خورده است.

همتی روز استیضاح به خوبی از خود دفاع نکرد

روز استیضاح، آقای همتی می‌توانست به خوبی از خود دفاع کند. ما به عنوان فراکسیون مستقلین و مخالفان استیضاح و نه این‌که طرفدار شخص ایشان باشیم، تلاش‌مان را انجام دادیم. اخیراً آقای همتی نکته‌ای در مورد نمایندگان و اظهارنظری داشت که خوب نبود. حق مجلس بود که استیضاح انجام دهد. ما نماینده مردم هستیم، ما دولت نیستیم، به نمایندگی از مردم آن جا نشسته‌ایم. اگر آن روز آقای همتی به خوبی از خود دفاع می کرد، شاید موضوع به راه دیگری منتهی می‌شد. استیضاح مطرح شد و باید به آن تمکین می کرد، صحبت‌هایی که کشور را به حاشیه می‌برد، حاصلش چیز دیگری است.

مجلس فقط با فوریت لایحه اصلاح قانون مشاغل حساس مخالفت کرد

* فراکسیون مستقلین از حضور ظریف در دولت نمی‌توانست دفاع کند؟

بحث آقای ظریف متفاوت است. قانونی در مجلس یازدهم تصویب شد که به نظر من قانون خوبی نیست. فرض کنید سفیری داریم که در جایی از دنیا ۱۰ سال سفیر بوده است. خانواده او در آن‌جا ازدواج کرده‌اند، از این موارد زیاد داریم، این طبیعی است. اگر بخواهیم در این مورد ریز شویم، نمونه‌های زیادی داریم اما متفاوت هستند. اینکه فردی پدرش در ایران مسئولیت دارد و فرزندش در آمریکا تابعیت می‌گیرد، آن بحث متفاوت است. بنابراین در مورد آقای ظریف با آن قانون مواجه شدیم که اجتناب‌ناپذیر است، یا باید بگوییم در مورد یک شخص قانون را نادیده می‌گیریم که نمی‌شد و یا دولت لایحه برای تغییر قانون ارائه می‌داد که این کار انجام شد. مجلس مخالفت نکرد و فقط با فوریت آن مخالفت کرد. برخی می‌گویند مجلس با لایحه اصلاحی دولت مخالفت کرد.

اگر قانون به‌کارگیری افراد در مشاغل حساس اصلاح نشود، ممکن است خیلی‌ها در مراحل مختلف زمانی دچار مشکل شوند. این قانون باید اصلاح شود چراکه شرایط را متفاوت کرده است. مجلس پذیرفته  که قانون درستی نیست و باید اصلاح شود. حساسیتی ایجاد شده بود که دولت  برای یک نفر می خواهد قانون را در یک فاصله زمانی نادیده بگیرد. باید این قانون به گونه‌ای اصلاح شود تا آنهایی که شرایط و آمادگی دارند و می توانند به کشور خدمت ارائه کنند، از وجود آنها استفاده شود. 

نمی‌توانیم بگوئیم بودجه در اختیار وزیر راه قرار دادیم اما خوب عمل نکرد

*اخیراً درمورد استیضاح وزیر راه‌و‌شهرسازی هم مباحثی در مجلس مطرح شده بود؟ 

درمورد وزیر راه و شهرسازی عمده گلایه نسبت به ایشان مربوط به بحث مسکن است. هیچ کس نمی‌تواند به وزیر راه معترض باشد که کار آزاد راه، راه‌آهن و یا فرودگاه‌ها به خوبی پیش نمی‌رود. بین خود و خدای خود اگر بخواهیم قضاوت کنیم، وزیر راه در بحث حمل‌و‌نقل به خوبی پیش می‌رود. کارها را متناسب با شرایط باید ارزیابی کرد. من نماینده مجلس هستم. چند وقت پیش قانون بودجه را تصویب کردیم، اگر منابع کافی در اختیار ایشان بود و نتوانست درست عمل کند، طبیعی است که باید معترض باشیم. علی‌رغم بحث‌های موجود ایشان خانم است و به‌خوبی کار می‌کند اما در مورد مسکن گلایه‌ای وجود دارد که دست وزیر نیست. هر دولتی سیاستی را در بخش مسکن دنبال کرده است. برای نمونه در دولت سازندگی، دولت آقای هاشمی زمین در اختیار افراد قرار می‌داد و می‌گفت به‌دنبال ساخت بروید. در دولت آقای خاتمی بحث اجاره به شرط تملیک را داشتیم. در دولت آقای احمدی نژاد مسکن مهر آمد و  حتماً مردم به خاطر دارند و  طرح بدی هم نبود. ما با ۱۹.۵ تا ۲۱.۵ میلیون تومان به افراد خانه دادیم.

 روحانی مسکن مهر احمدی‌نژاد را تمام کرد

سوال این جا است، دولت آقای احمدی‌نژاد که ساخت دو میلیون واحد مسکونی را شروع کرد چرا در هشت سال زمان خودش آن را تمام نکرد؟ از چهار دوره‌ای که در مجلس هستم، دو دوره در کمیسیون عمران و دو دوره در کمیسیون برنامه و بودجه هستم. آن زمان کمیسیون عمران بودم و برای مسکن مهر سراسر ایران را بازدید کردم و یا برایشان جلسه گذاشتم، از آن دو میلیون واحد مسکونی که شروع کرده بودند حداکثر یک میلیون در عرض هشت سال به بهره‌برداری رسید و یک میلیون از آن ماند. در دولت آقای روحانی، آقای آخوندی اعلام کرد، من آن روش را دنبال نمی‌کنم و به عنوان دولت مسکن نمی‌سازم. به بخش خصوصی واگذار می‌کنم تا او بسازد یعنی همان روشی که دولت سازندگی دنبال کرد. اما او یک میلیون واحد مسکونی باقی مانده دولت آقای احمدی‌نژاد را تمام کرد. در پردیس باقی مانده‌های مسکن مهر به اتمام نرسیده است و در خیلی از استان‌ها باقی مانده‌های مسکن مهر وجود دارد. در دولت مرحوم رئیسی ایشان ابتدا گفت سالی یک میلیون مسکن و در چهار سال چهار میلیون مسکن می‌سازم. آقای بذرپاش که وزیر بود اصلاح کرد که ۴ میلیون مسکن نمی‌سازیم، بلکه تلاش می‌کنیم سالی یک میلیون مسکن در کشور ساخته شود و قرار نیست به عنوان دولت چهار میلیون مسکن بسازیم. پس آنها هم این روش را اصلاح کردند.

در حال حاضر روشی که دنبال می‌کنند این است که زمین تحویل افراد می‌دهند و افراد خودشان می‌سازند. اما در این قضایا موانعی درباره عدم همکاری بانک‌ها وجود دارد که فرصت پرداختن به آن نیست. اگر دولت به خانم فرزانه صادق حکم کند که باید خودتان سالی یک میلیون مسکن بسازید، طبیعتاً ایشان تمکین می‌کند. بحث استیضاح ایشان همچنان مطرح است اما امیدواریم آن چیزی که خیر و صلاح کشور است اتفاق بیفتد. مسائل دیگری درمورد وزارت راه‌و‌شهرسازی مطرح است مبنی بر اینکه این وزارتخانه بزرگ است. با خانم صادق صحبت کردم و گفتم واقعا این وزارتخانه بزرگ است و باید کوچک شود. راهکار کوچک شدن وجود دارد. بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، دولت باید ۱۵ درصد در ۵ سال و سالی ۳ درصد، هم از نظر ساختار نیروی انسانی کوچک شود و بر اساس ماده ۱۰۵ و ۱۰۶ قانون برنامه، فضای فیزیکی خود را کوچک کند.

باید برای کوچک شدن دولت فکری داشته باشیم

برای سیاست‌گذاری ضرورت ندارد یک وزارتخانه گسترده داشته باشیم بنابراین می‌شود این وزارت‌خانه را کوچک کرد. باید برای کوچک شدن دولت فکری داشته باشیم در این مورد فقط همیشه صحبت کرده‌ایم و حرف زده‌ایم.

امسال بودجه دولت حدود ۵۹۰۰ هزار میلیارد تومان است. از این ۵۹۰۰ هزار میلیارد تومان، ۵۶۰ هزار میلیارد تومان قرار است برای کار عمرانی صرف شود. جالب است در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۵۰ درصد از این مبلغ تخصیص می‌یابد آن هم دولت، منابع نقدی خود را به این پروژه‌ها نمی‌دهد. راهی جز این نداریم که دولت خود را کوچک کند و آنقدر چابک باشد که همه تصدی‌گری‌های خود را به بخش‌خصوصی واگذار کند. امروز ۸ هزار میلیارد تومان نقدینگی دست مردم است. این را به بخش خصوصی بسپاریم و دولت مسیر راه را هدایت، حمایت و نظارت کند. 

*در بحث استیضاح به نظر می‌رسد برخی از وزرا و چهره‌هایی که در دولت هستند از مصونیت در مجلس برخوردار هستند. نظر شما در این باره چیست؟

درمورد وزیر نیرو، نظر خود را می‌گویم که انسان بسیار خوب و شخصیت حقیقی مثبتی دارد اما اتفاقاتی که با آن مواجه هستیم در نتیجه کوتاهی‌ها است، استیضاح ایشان هم در مجلس مطرح است، نمی‌شود کوتاهی‌ها را کتمان کرد. زمستان امسال خاموشی داشتیم و استدلال وزیر نیرو این است که امسال جزو کشورهای کم آب دنیا هستیم و  تقریباً می‌شود گفت، ۴۵ درصد کاهش نزولات آسمانی داشته‌ایم. خود من به عنوان کارشناس و یک نماینده مجلس تاحدودی با عدد و رقم‌های کشور آشنا هستم، استدلال کارشناسی را می‌پذیرم و سعی نمی‌کنم اظهارنظر احساسی داشته باشم اما با همه این اوضاع، دلایل ایشان را کافی نمی‌دانم، وضعیت می‌توانست مدیریت شود و به این شکل خسران و ضرر وارد نشود.  

بارها به آقای پزشکیان گفتیم که این اختیار را به استان‌ها بدهید و بگویید، ظرفیت برق شما این مقدار است و متناسب با ظرفیت خودتان، استان را مدیریت کنید. متاسفانه مدیریت بسیار ضعیف و گلایه مردم هم به حق و درست است. این اتفاق یک شبه به وجود نیامده است.  

روزی در این کشور حساب ذخیره ارزی داشتیم و گفتیم درآمد نفتی متعلق به نسل آینده است و باید صرف کارهای اقتصادی زاینده شود اما متاسفانه پولی که به حساب صندوق توسعه ملی ریختیم، ما را به هدف نرساند و همه را مجدد دولت استفاده کرد. در مجموع ما می‌گوییم تعهد، تخصص و تجربه ملاک است، شاید خوب بودن انسان‌ها را بتوان در جای دیگری استفاده کرد. امیدوارم خیر و صلاح مردم هرچه باشد همان تصمیم گرفته شود.

*در آستانه یک سالگی دولت چهاردهم قرار داریم، ارزیابی شما از شعار وفاق ملی چیست؟

وفاق ملی شعار خوبی است. به نظر من باید به این نکته توجه کنیم، آیا تخصص و تجربه مسئولیتی که به ما سپرده می‌شود، را داریم یا خیر؟ اینکه برای ایجاد وفاق فردی را از جریان دیگری بیاوریم و وارد این جریان کنیم، خوب است اما آن فرد که وارد دولت می‌شود، باید نگاه دولت را قبول داشته باشد. اگر فرد نگاه دولت را از بُن قبول نداشته باشد و مسیر حرکت را هم قبول نداشته باشد، طبیعتاً به خودش آسیب می‌زند و عذاب می‌کشد و در ادامه هم به مسیر آسیب می‌زند. دولت باید آدم‌هایی را انتخاب کند که تخصص و تجربه لازم را داشته و همچنین نگاه دولت را قبول داشته باشند. در دولت آقای رئیسی عنوان می‌کردند کسی که در دولت است باید نگاه ایشان یعنی شخص رئیس‌جمهور را قبول داشته باشد این خیلی مهم است. در دولت آقای احمدی نژاد هم همینطور بود، او می‌گفت فردی که در دولت است باید نگاه من را قبول داشته باشد. دولت آقای روحانی هم همینطور بود. به نظر من آقای پزشکیان هم باید به این نکات دقت داشته باشند. وفاق خوب است و اعتقاد دارم باید صورت بگیرد. برخی افراد در جریان فکری متفاوت قرار دارند اما منطقی و کاربلد هستند بنا بر این از وجود همه افراد باید استفاده کرد.