همکاریهای بانکی یا تعارض منافع؟
در روزهایی که بانک شهر بهعنوان مالک پرسپولیس شناخته میشود، امضای قراردادهای تجاری همین بانک با رقبای سرخپوشان، از ملوان تا شمسآذر، سؤالات تازهای را در فوتبال ایران به وجود آورده؛ سؤالاتی که شاید پاسخ حقوقی داشته باشند، اما در ذهن هواداران، بوی تعارض منافع میدهند.
باشگاه شمسآذر قزوین بهتازگی از امضای قرارداد همکاری تجاری با بانک شهر خبر داده؛ قراردادی که بر اساس آن، کارتهای هواداری این باشگاه توسط بانک شهر صادر خواهد شد. توافقی که در نگاه اول یک همکاری تجاری ساده به نظر میرسد، اما وقتی در کنار قراردادهای مشابه بانک شهر با ملوان، آلومینیوم اراک و مس رفسنجان قرار میگیرد، وارد حوزهای حساستر میشود: تعارض منافع در فوتبال ایران.
بانک شهر پیشتر نیز با این سه باشگاه به توافق مشابهی رسیده بود و عملاً صدور کارت هواداری آنها را بر عهده گرفته است. این در حالی است که همین بانک، مالک رسمی باشگاه پرسپولیس محسوب میشود؛ باشگاهی که بخش بزرگی از بدنه هواداری فوتبال ایران را در اختیار دارد و رقبای یادشده، مستقیماً در لیگ برتر مقابل آن قرار میگیرند.
زمانی که خبر همکاری بانک شهر با ملوان رسانهای شد، باشگاه پرسپولیس با انتشار اطلاعیهای تلاش کرد این نگرانیها را مدیریت کند. در آن بیانیه تأکید شده بود جایگاه مالکیت بانک شهر در پرسپولیس «یکتا و غیرقابل مقایسه» است و صدور کارت هواداری برای سایر باشگاهها، هیچگونه تعهد حمایتی، اسپانسری یا ارتباط مالکیتی ایجاد نمیکند و صرفاً یک خدمت عمومی بانکی است.
اما مسأله دقیقاً از همینجا آغاز میشود؛ جایی که فاصله میان «واقعیت حقوقی» و «ادراک هواداری» شکل میگیرد.
از نظر حقوقی، ممکن است بانک شهر حق داشته باشد به هر تعداد باشگاه خدمات بانکی ارائه دهد اما در فضای فوتبال ایران که اعتماد عمومی شکننده است و اتهامها و شائبهها همیشه در کمیناند، این نوع همکاریها میتواند به راحتی به بحران روانی تبدیل شود.
وقتی پرسپولیس مقابل ملوان، شمسآذر، آلومینیوم یا مس رفسنجان قرار میگیرد، هواداران این تیمها با یک پرسش ساده روبهرو میشوند:
بانکی که مالک پرسپولیس است، همزمان برای رقیب کارت هواداری صادر میکند؛ این یعنی چه؟
حتی اگر پاسخ رسمی این باشد که «هیچ ارتباط مالکیتی وجود ندارد»، در فضای پرتنش سکوها و شبکههای اجتماعی، همین همپوشانی مالی کافی است تا موجی از سوءظن و تردید شکل بگیرد؛ تردیدی که نه با اطلاعیه و نه با توضیحهای حقوقی، به سادگی از بین نمیرود.
در فوتبال حرفهای دنیا، یکی از مهمترین اصول حکمرانی ورزشی، پرهیز از هر نوع تعارض منافع است؛ حتی اگر این تعارض صرفاً در سطح ذهنی و روانی هواداران باشد. چراکه فوتبال، بیش از آنکه یک صنعت باشد، یک میدان احساسات و اعتماد عمومی است.
همکاری بانک شهر با شمسآذر و دیگر باشگاهها شاید روی کاغذ یک قرارداد بانکی ساده باشد، اما در زمین فوتبال ایران، میتواند به یک «مسأله حیثیتی و روانی» تبدیل شود؛ مسألهای که اگر شفافسازی دقیق و چارچوبگذاری مشخص نداشته باشد، در هر بازی حساس، دوباره و دوباره سر باز خواهد کرد.
