از خط دفاع لایهای تا دیوار پهپادی؛ اروپا به راههای مقابله با روسیه میاندیشد
لیتوانی، لتونی، دانمارک، نروژ، رومانی، لهستان، استونی، آلمان و فرانسه در یک ماه اخیر بارها پهپادهای ناشناسی را بر فراز آسمان خود رصد کردهاند که این موضوع نگرانی در قراه سبز را افزایش داده است.

لیتوانی، لتونی، دانمارک، نروژ، رومانی، لهستان، استونی، آلمان و فرانسه در یک ماه اخیر بارها پهپادهای ناشناسی را بر فراز آسمان خود رصد کردهاند که گفته میشود، احتمالا از آنِ روسیه بودهاند. رخدادی که ترس و وحشت را بر ساکنان قاره سبز مستولی کرده و رهبران آنان را به نشستی برای راههای مقابله با این پهپادها کشانده است. در نشستی که طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه با حضور رهبران اروپا در کپنهاگ برگزار شد، سران قاره سبز درباره طیفی از مسائل مهم این قاره به مذاکره نشستند اما در بین همان مسائل، ماجرای پهپادهای مرموز و امنیت هوایی قاره سبز جایگاه ویژهای در بین مباحث داشت.
خبرگزاری آناتولی در گزارشی نوشت، تاکنون راههایی که اروپا برای مبارزه با این پهپادها داشته کاملا سنتی بوده و تلاش کردهاند پهپادهای مهاجم را با جنگندههای اف 35 و اف 16 ساقط کنند اما این دست واکنشها بیش از هرچیز هزینهبر است و برای اروپایی که در شرایط اقتصادی پساکرونایی سختی زندگی میکند، پرداخت تقریبا نیم میلیون یورو برای هر موشکی که از این جنگندهها به قصد شکار پهپادها پرتاب میشوند، کار آسانی نیست. بویژه که بهای هر پهپاد از چند هزار یورو بیشتر نیست.
ایجاد خط دفاع لایهای
اروپاییها معتقدند ایجاد یک دفاع هوایی لایهای بهویژه در جناح شرقی ناتو بیش از هر چیزی در قاره سبز مورد نیاز است. بر این اساس خط اول چنین دفاعی میتواند ابزارهای ارزانی مانند پارازیتها، لیزرها، جنگ الکترونیک و پهپادهای ارزان برای رهگیری پهپادهای مهاجم بنا شود. لایه دوم هم به سیستمهای میانبردی مانند پهپادهای بزرگتر و موشکها کوتاهبرد متکی خواهد بود و لایه سوم نیز قادر به برطرف کردن تهدیدهای بالستیک و هایپرسونیک خواهد پرداخت.
با این حال خود رهبران اروپا هم میدانند که حتی بنا کردن چنین سیستمی نیز نخواهد توانست بهطور کامل امنیت هوایی قاره سبز را فراهم کند. آنها معتقدند نیازمند یک سیستم دفاع هوایی جامع و مقرون به صرفه هستند تا هم از خطر تهی کردن زرادخانهها و بودجههای خود در امان باشند و هم با روسیه بر اساس شرایط مسکو مقابله کنند.
«دیوار پهپادی» فون در لاین
اینگونه بود که اورسلا فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، از طرح خود که نام آن را «دیوار پهپادی» گذاشته، رونمایی کرد. این سیستم شامل شبکهای قارهای از سیستمهای تشخیص، ردیابی و رهگیری در سراسر کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواهد بود و در آن حسگرهای صوتی، رادارها و اقدامات متقابل الکترونیکی سپری مشترک برابر تهدید پهپادها ایجاد میکنند. این طرح با وجود نگاه سرشار از تردید سران اروپا در نهایت قانعکننده به نظر رسید و بسیاری از کشورهای عضو از آن حمایت کردند.
نقش تخصص اوکراین در مبارزه با پهپادهای مهاجم
با این حال همانطور که روزنامه اتریشی کلاین زیتونگ نوشته است، اروپاییها به جای اینکه دوباره چرخ را اختراع کنند، میتوانند از اوکراین درس بگیرند زیرا در شرایط فعلی هیچ کشور اروپایی به اندازه اوکراین در رویارویی با پهپادها تخصص ندارد و بهتر از هر کشور دیگری میداند چگونه میتوان با پهپادها به جنگ پهپادهای مهاجم رفت.
یورونیوز نیز در گزارشی نوشت؛ ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، به اروپا پیشنهاد کرده از تجارب این کشور استفاده کنند. او در همین نشست خطاب به همتایان اروپایی خود گفت بهترین راه «ایجاد یک سپر مشترک و قابل اعتماد برابر تهدیدهای هوایی روسیه است یعنی چیزی که کشور او در آن تخصص پیدا کرده و میتواند با انواع موشکها و پهپادهای روسی براحتی مقابله کند. طوری که آمارها نشان میدهد اوکراین در حال حاضر قادر به رهگیری و سرنگون کردن 90 درصد پهپادهای روسیه است.
او گروهی از ارتش اوکراین را نیز به همراه خود به دانمارک برده بود تا تخصص خود را در دفاع برابر حملات پهپادی با سران اروپا به اشتراک بگذارند.
لازم به ذکر است، اوکراین همواره یکی از ارتشهای قوی اروپا را داشته و خود نیز تولید کننده سلاح و پهپاد است طوری که حتی در شرایط جنگی نیز دست از صادرات سلاح برنداشته است. هرچند که در مقاطعی سران ارتش از دولت خواسته بودند، بخاطر شرایط جنگی صادرات سلاح را متوقف کند. بر اساس آخرین گزارشها، در حال حاضر حدود 800 تولیدکننده تسلیحات در اوکراین فعالیت میکنند که بیش از 200 کارخانه پهپاد تولید میکنند. این کشور سالانه بیش از 4 میلیون پهپاد تولید میکند اما پتانسیل آن را دارد که در صورت تامین بودجه این تعداد را به دو برابر برساند.
جاهطلبیهای فون در لاین
پتانسیل بالای اوکراین برای دفاع از آسمان بخشی بزرگ از اروپا باعث شده است، برخی تحلیلگران این قاره تاکید کنند به جای استفاده از طرح فون در لاین که طرحی با هزینه بالاست، میتوان به اوکراین تکیه کرد.
در همین ارتباط روزنامه ایتالیایی لا رپوبلیکا معتقد است، فون در لاین بیش از امنیت اروپا بهدنبال افزایش نفوذ خود است. این روزنامه به یکی از اصطلاحاتی که فون در لاین چندین بار از آن استفاده کرد، اشاره کرده و نوشت: او چندین بار تکرار کرد «تحت فرماندهی اتحادیه اروپا» این عبارت باید باعث نگرانی بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا از فرانسه تا آلمان شود. او کاملا آشکارا بیان کرده است که مصمم است همه تلاش خود را برای پیشبرد این سیستم دفاعی جدید انجام دهد زیرا از نظر رئیس کمیسیون اروپا، تهدید روسیه میتواند به او کمک کند تا وزن مأموریت خود را بالا برده و عملکرد او در قوه مجریه اروپا که رسماً نمی تواند داشته باشد، استفاده کرد را تضمین کند.
با توجه به این اختلافات اید گفت نشست سران اروپا در کپنهاگ نتوانست طرحی جامع برای امنیت هوایی قاره سبز ارائه کند.