محیط‌بانانی که به اتهام شلیک ، با مجازات قصاص روبرو هستند
"گاهی محیط‌بانان به دلیل ناآگاهی از قوانین مربوط به، به‌کارگیری سلاح، در جریان دفاع از محیط زیست اقدام به شلیک می‌کنند؛ شلیک‌هایی که گاه پایان آن‌ها به قصاص منتهی می‌شود."
محیط‌بانان ایران برای دفاع از طبیعت و حیات وحش کشور در مقابل شکارچیان غیرمجاز و متخلف، هر روز جان خود را به خطر می‌اندازند اما در شرایطی تلخ و نادر، گاهی محیط‌بانانی که برای دفاع از خود و دیگران اقدام به شلیک کرده‌اند، در معرض مجازات قصاص قرار می‌گیرند، در این گزارش به پرونده برخی از این محیط بانان پرداخته‌ایم.
علی افضلی؛ نخستین محیط‌بان اعدام‌شده ایران
علی افضلی، محیط‌بان با ۱۸ سال سابقه خدمت در استان کرمان، اولین محیط بانی بود که در تاریخ ایران به اتهام قتل عمد به قصاص محکوم شد. این حادثه در سال ۱۳۸۸ در جریان درگیری با شکارچیان در خارج از شیفت کاری رخ داد.
پس از گذشت ده سال از این حادثه و در پی عدم رضایت خانواده مقتول، علی افضلی در ۷ آذر ۱۳۹۸ به اعدام محکوم شد و این حکم به اجرا درآمد. اجرای حکم قصاص علی افضلی، که اولین حکم قصاص یک محیط‌بان در تاریخ ایران بود، واکنش‌های گسترده‌ای را در میان فعالان محیط‌زیست و نهادهای مدنی برانگیخت.
برومند نجفی؛ محیط‌بان کرمانشاهی
یکی دیگر از پرونده‌های تلخ، پرونده برومند نجفی است، محیط‌بان کرمانشاهی که در مرداد ۱۴۰۰ ، شلیکش در مواجهه با گروهی از شکارچیان غیرمجاز در منطقه «بیستون»، باعث کشته شدن یک شکارچی شد.
برومند نجفی به اتهام قتل عمد بازداشت و به قصاص محکوم شد. اعتراضات عمومی و حمایت‌های گسترده از این محیط‌بان ، موجب شد که نجفی از مجازات قصاص رهایی یابد، اما هنوز این پرونده در حال پیگیری است و وضعیت نهایی آن به‌طور کامل مشخص نیست.
یگان زارعی؛ محیط‌بان ممسنی
یگان زارعی، محیط‌بان دیگری است که در خرداد ۱۳۹۴ در جریان درگیری با شکارچیان در منطقه «ممسنی» استان فارس، اقدام به شلیک کرد که منجر به کشته شدن یکی از شکارچیان شد. او نیز مانند برومند نجفی به اتهام قتل عمد به قصاص محکوم شد اما با کمک و پیگیری‌های گسترده و جلب رضایت خانواده مقتول، در نهایت از این مجازات رهایی یافت.
محمدامین خوارزمی؛ دفاع از طبیعت در آستانه بازنشستگی
محمدامین خوارزمی، محیط‌بان دلسوز و با ۲۹ سال سابقه خدمت، تنها دو ماه قبل از موعد بازنشستگی‌اش در حادثه‌ای تلخ گرفتار شد. در حالی که در «منطقه شکار ممنوع رابر» ماموریت داشت، با گروهی از شکارچیان غیرمجاز روبه‌رو شد. در جریان درگیری، یکی از شکارچیان جان خود را از دست داد و این اتفاق به‌صورت غیرعمدی رخ داد، این حادثه باعث شد تا خوارزمی در معرض مجازات قصاص قرار گیرد و پرونده‌اش به محاکم قضائی کشیده شود.
غلامحسین خالدی؛ شش سال زیر سایه حکم قصاص
غلامحسین خالدی، محیط‌بان پارک ملی دنا، در روز ۲۴ تیرماه ۱۳۸۹، در حالی که در ارتفاعات بالای چهار هزار متر مشغول گشت‌زنی بود، متوجه صدای شلیک گلوله شد. پس از مدتی او و همکارانش با چهار شکارچی غیرمجاز مواجه شدند که در حال حمل لاشه یک کل وحشی بودند. در این درگیری، یکی از شکارچیان با شلیک گلوله جانش را از دست داد، خالدی به اتهام قتل عمد به مجازات قصاص محکوم شد و شش سال در سایه این حکم به سر برد.
او پس از آزادی در سال ۱۳۹۴ و بازگشت به کار در شهرستان دنا، همچنان با مشکلات فراوان در برخورد با شکارچیان و قوانین ضعیف محیط‌زیست مواجه است.
قربان‌محمد دبیری؛ منطقه حفاظت شده دشتک
قربان‌محمد دبیری، محیط‌بان با ۱۰ سال سابقه خدمت، در تاریخ ۹ مهرماه ۱۳۹۷ در منطقه حفاظت‌شده «دشتک» در استان اصفهان با گروهی از شکارچیان غیرمجاز مواجه شد. در جریان درگیری با قاچاقچیان یک نفر از آنان به ضرب گلوله کشته شد. دبیری به اتهام قتل عمد محاکمه شده و در نهایت به مجازات قصاص محکوم شد. این پرونده همچنان در حال پیگیری است .
وطن نوروزی؛ اتهام به قتل در حین انجام وظیفه
وطن نوروزی، محیط‌بان ۳۲ ساله، در تاریخ ۲۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ در منطقه حفاظت‌شده «شاهو» در کرمانشاه ، با شکارچیان غیرمجاز درگیر شد که در جریان آن یک شکارچی کشته شد. در جریان رسیدگی به پرونده او با اتهام قتل عمد روبه‌رو شده و مجازات قصاص برای او در نظر گرفته شد. این پرونده نیز مانند بسیاری از موارد مشابه، همچنان در مسیر قانونی قرار دارد.
این فهرستی است از تعدادی از محیط‌بانانی که در یک قدمی چوبه دار قرار دارند و این خطری است که برای دفاع از طبیعت و حیات وحش با آن مواجه‌اند.
