دره کول خرسون؛ دالان فراموش‌شده‌ای میان کوه‌های خوزستان
در دل سنگ‌لاخ‌های گرم و خشک خوزستان، جایی که تابستان‌هایش آتش می‌بارد، شگفتی‌ای پنهان است که خلاف تصور رایج از جغرافیای این استان، صدای آب و سرسبزی در آن جاری‌ست؛ دره کول خرسون، جایی میان سکوت کوهستان، که گویی از نگاه زمان پنهان مانده است.
کول خرسون را نمی‌توان فقط یک دره طبیعی دانست؛ اینجا سرزمینی است میان افسانه و واقعیت. ورودی آن در ظاهر چیز خاصی ندارد، اما به‌محض ورود، دروازه‌ای به دنیایی دیگر باز می‌شود. جایی که دو دیواره سنگی بلند و مرطوب، راه را احاطه کرده‌اند، و تنها خط باریکی از آسمان، آن بالا دیده می‌شود. این‌جاست که آدم دلش می‌خواهد نفس بکشد، آرام بگیرد، و دست به سنگ‌های خیس بزند تا مطمئن شود واقعی هستند.
دسترسی و موقعیت جغرافیایی
برای رسیدن به کول خرسون، ابتدا باید خود را به شهرستان ایذه در خوزستان برسانید. از ایذه تا منطقه پشت‌قلعه، حدود ۲۰ دقیقه رانندگی در جاده‌ای نسبتاً مناسب در پیش دارید. پس از آن، مسیر خاکی و کوهستانی آغاز می‌شود. آخرین نقطه‌ای که ماشین می‌تواند برود، ورودی مسیر پیاده‌روی به دره است. باقی مسیر را باید پیاده طی کنید؛ حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پیاده‌روی سبک اما در برخی نقاط مخصوصاً در فصل‌های بارندگی لغزنده است.
در طول مسیر، چشمه‌هایی کوچک، درختان جنگلی و نمایی از کوه‌های ایذه قابل مشاهده است. بهتر است با کفش مناسب، کوله‌پشتی سبک، و آب کافی راهی شوید. همراه داشتن راهنمای محلی هم توصیه می‌شود.
ریشه واژه "کول خرسون" چیست؟
در گویش بختیاری، واژه «کول» به معنی دره یا مسیر باریک میان کوه‌هاست. «خرسون» هم به‌روایتی برگرفته از «خورسون» یا «خورسَن» است که اشاره به محل سایه‌دار و خنک دارد. کول خرسون یعنی دره‌ای باریک، سایه‌دار و خنک؛ و هیچ نامی برازنده‌تر از این برای این مسیر نمی‌توان انتخاب کرد.
شگفتی‌هایی که در مسیر انتظار شما را می‌کشند
طول دره حدود دو کیلومتر است. مسیری پرپیچ‌و‌خم که از همان ابتدا، آب زلالی در کف آن جاری‌ست. گام‌به‌گام که جلو می‌روید، هوا خنک‌تر و فضا مرطوب‌تر می‌شود. دیواره‌های سنگی بلند، با خزه و سرخس و ریشه‌های آویزان درختچه‌ها پوشیده شده‌اند و نور خورشید تنها به‌صورت نواری باریک از بالای دره به داخل می‌تابد.
در بخش‌هایی از مسیر، حوضچه‌های طبیعی کوچک ایجاد شده‌اند که گردشگران گاهی در آن‌ها توقف می‌کنند، پا در آب می‌گذارند و از خنکای ناب آن لذت می‌برند. صدای دائم شرشر آب، با سکوت کوهستان ترکیب می‌شود و حس عمیق خلوتی و آرامش را به‌وجود می‌آورد.
در دل دیواره‌های سنگی، غارهایی کوچک پنهان شده‌اند که محل زندگی خفاش‌هاست. در برخی فصل‌ها، این غارها مکان امنی برای پرندگان نیز هستند. گاهی اوقات صدای جیغ‌مانند خفاش‌ها با صدای آب ترکیب می‌شود و فضا را رازآلودتر می‌کند.
نکات ایمنی و هشدارهای مهم
در فصل بارندگی، هرگز وارد دره نشوید. کول خرسون به‌دلیل ساختار باریکش، مستعد سیلاب ناگهانی است و آب به‌سرعت بالا می‌آید.
مسیر سنگی و در بخش‌هایی لغزنده است. کفش ضدآب و محکم داشته باشید.
از روشن‌کردن آتش در دره خودداری کنید؛ محیط بسیار محدود است و دود می‌تواند تنفس را دشوار کند.
حیوانات وحشی به‌ندرت دیده می‌شوند، اما مارهای کوهی در اطراف منطقه دیده شده‌اند؛ مراقب باشید.
کول خرسون، فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ یک تجربه است، یک حس، یک شگفتی طبیعی که اگر برای اولین‌بار واردش شوید، تا مدت‌ها تصویر آن از ذهن‌تان بیرون نمی‌رود. دره‌ای خنک در دل گرمای خوزستان، با جادویی که کمتر جایی در ایران دارد.
