رفع تحریم باعث رونق بازار و تقویت صنایع مولد خواهد شد
یک تحلیلگر بازارهای مالی تأکید کرد که توافق فراگیر می‌تواند تحولی مثبت در اقتصاد ایران ایجاد کند، اما در صورت شکست مذاکرات، ایران با بحران‌های جدی اقتصادی روبرو خواهد شد.
هلن عصمت‌پناه، مدرس دانشگاه و تحلیلگر بازارهای مالی در گفت‌وگو با آوش به تحلیل اثرات احتمالی نتایج مذاکرات ایران و آمریکا بر بازارهای مالی ایران پرداخت. او با نگاهی اقتصادی و ساختاری، آینده را به «نقطه تصمیمی حساس» برای اقتصاد کشور تعبیر کرد.
توافق فراگیر؛ مسیری به‌سوی بهبود پایدار اقتصادی
عصمت‌پناه معتقد است در صورت حصول یک توافق فراگیر، نه تنها فضای امنیتی و سرمایه‌گذاری در کشور بهبود می‌یابد. بلکه بازار سهام نیز در بلندمدت از آن منتفع خواهد شد: «در صورت صلح فراگیر و رفع تحریم‌ها، شاهد ورود سرمایه‌گذاری خارجی به صنایع مولد کشور خواهیم بود. این ورود سرمایه، نرخ رشد اقتصادی، اشتغال و تولید را افزایش می‌دهد و به مرور از شدت فقر می‌کاهد.»
او ادامه می‌دهد: «افزایش صادرات و گسترده‌تر شدن بازار هدف صنایع، باعث بهبود تراز تجاری و رشد تولید ناخالص ملی می‌شود. در نتیجه صنایع معیشتی نیز با کاهش بهای تمام‌شده و افزایش تنوع محصول، به تعادل قیمتی خواهند رسید.»
صلح؛ کلید ورود فناوری و توسعه پایدار
به باور این تحلیلگر، صلح با آمریکا نه فقط برای سرمایه، بلکه برای فناوری هم دروازه‌ای باز می‌کند: «صلح فراگیر فناوری و تکنولوژی را وارد کشور می‌کند که به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و در نهایت رشد سودآوری کیفی شرکت‌ها می‌انجامد. از طرفی با رشد صنعت گردشگری، منابع ارزی کشور نیز تقویت خواهد شد.»
توافق محدود و تأثیر موقتی
عصمت‌پناه معتقد است اگر مذاکرات به یک توافق محدود ختم شود، اثرات آن صرفا کوتاه‌مدت خواهد بود: «توافق محدود شاید در کوتاه‌مدت ثباتی نسبی ایجاد کند، اما هیچ تحول پایداری در پی نخواهد داشت. صنایع کشور نیاز به توافقی جامع و همه‌جانبه دارند.»
شاخص ۵ میلیون واحدی؟
این تحلیلگر بازارهای مالی در پاسخ به پرسشی درباره شاخص کل بورس و صحبت‌هایی مبنی بر رسیدن آن به ۴ یا ۵ میلیون واحد گفت: «شاخص کل معیار ارزیابی بازار نیست. این شاخص محدود به چند نماد شاخص‌ساز است و قابلیت دستکاری بالایی دارد. پرتفوی سهامداران عمدتا هیچ ارتباطی با این شاخص ندارد. حتی اگر شاخص به ۵ میلیون واحد برسد به دلیل کاهش ارزش ریال، بازدهی واقعی ایجاد نمی‌شود.»
بی‌وزیری اقتصاد، فعلا بی‌اثر
در حالی‌که بیش از دو ماه از بلاتکلیفی وزارت اقتصاد می‌گذرد، عصمت‌پناه معتقد است بازار سرمایه فعلا از نبود وزیر آسیب ندیده است: «عامل کنترل‌گر اصلی این روزها نه دولت، که ترامپ و سیگنال‌های سیاست خارجی آمریکاست. این مسئله نرخ ارز بازار آزاد را در محدوده‌ای تعادلی نگه داشته که در نهایت بازار سرمایه از آن منتفع شده است.»
شکاف عمیق تورم و بازار؛ پرشدنی اما زمان‌بر
این مدرس دانشگاه در تحلیل شکاف میان نرخ تورم و بازار سرمایه می‌گوید: «فشارهای ترامپ بر فروش نفت ایران، منشا شوک‌های تورمی بزرگی بوده است. حذف این فشارها، زمان‌بر است و به اصلاح بنیادهای اقتصادی مانند ساختار بانکی، آزادسازی منابع بلوکه‌شده و ایجاد زیرساخت‌های سرمایه‌پذیر نیاز دارد. در نتیجه پر شدن گپ تورمی در کوتاه‌مدت ممکن نیست.»
اگر مذاکرات شکست بخورد؟
عصمت‌پناه در نهایت درباره سناریوی شکست مذاکرات می‌گوید: «اگر توافقی حاصل نشود، منابع مالی کشور دچار مشکل و کمبود می‌شود. بازار سرمایه به‌ویژه صنایع مولد با چالش روبه‌رو خواهند شد. حتی اگر بازارهای مالی از طریق رشد نرخ ارز سودآور شوند، این سود چه فایده‌ای دارد وقتی معیشت مردم نابود شده است؟»
زمانی برای آزمون و خطا نیست
این تحلیلگر بازار در پایان تأکید می‌کند: «توافق فراگیر خواست مردم و صنایع ایران است. این توافق می‌تواند مسیری به سوی اقتصاد با ثبات، بهره‌ور و انسانی‌تر باشد. ما دیگر زمانی برای آزمون و خطا نداریم.»
