صندوق بین‌المللی پول؛ ترامپ دست از سر فدرال رزرو برداشت

سیاست‌گذاران جهانی که این هفته در واشنگتن گرد هم آمده بودند، با آسودگی خاطر دریافتند که نظم اقتصادی مبتنی بر رهبری آمریکا که طی ۸۰ سال گذشته پابرجا بوده، با وجود رویکرد درون‌گرایانه دونالد ترامپ هنوز فرو نپاشیده است.

تمرکز جلسات بر مذاکرات تجاری 

جلسات بهاره صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تحت تأثیر مذاکرات تجاری قرار داشت؛ مذاکراتی که با خود اظهاراتی آرام‌کننده از واشنگتن درباره روابط با چین به همراه آورد. با این حال، پرسش‌های عمیق‌تری ذهن رؤسای بانک‌های مرکزی و وزرای دارایی را مشغول کرده بود: آیا همچنان می‌توان به دلار آمریکا به عنوان پناهگاه امن جهانی و به صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به عنوان ستون‌های اقتصاد جهانی اعتماد کرد؟

عقب‌نشینی ترامپ از تهدید به اخراج پاول 

گفت‌وگو با ده‌ها مقام نشان داد که کاهش تهدید ترامپ برای اخراج جروم پاول، رئیس فدرال رزرو و حافظ جایگاه بین‌المللی دلار، موجب آرامش نسبی در میان سیاستگذاران شده است. پیش‌تر ترامپ او را "بازنده بزرگ" خطاب کرده بود.

تهدیدات بی‌سابقه علیه نهادهای اقتصادی 

سیاسی شدن فدرال رزرو و تضعیف صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، برای بسیاری از مقامات جهانی امری نگران‌کننده و تقریباً غیرقابل تصور بود. در صورت آسیب دیدن این نهادها، حدود ۲۵ تریلیون دلار اوراق و وام‌های دلاری در سطح جهان زیر سؤال می‌رفتند.

بحران بدون جایگزین

در مرکز نگرانی‌ها، نبود جایگزینی برای ایالات متحده به عنوان قدرت مالی جهان قرار داشت؛ وضعیتی که اقتصاددانان از آن با عنوان "تله کیندلبرگر" یاد می‌کنند. با کوچک شدن اقتصاد ژاپن و مدیریت شدید ارز چین، هیچ گزینه‌ای برای جایگزینی نظام مبتنی بر دلار وجود ندارد.

امیدواری به اصلاح نهادها 

در همین حال، برخی مقامات جنبه مثبتی در اظهارات اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، دیدند. او خواستار اصلاح صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی مطابق با اولویت‌های ترامپ شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد آمریکا قصد خروج از این نهادها را ندارد.

رابرت هولزمن، رئیس بانک مرکزی اتریش، گفت: «این هفته همراه با آسودگی محتاطانه‌ای بود. تغییراتی در موضع آمریکا دیده شد، اما همچنان باید محتاط بود.»

آسیب‌پذیری منطقه یورو 

بدهی بالای برخی اعضای منطقه یورو و آشفتگی‌های سیاسی اخیر، مانند ناآرامی‌های فرانسه، تردیدهایی درباره آینده این بلوک به وجود آورده است. همسایگی جغرافیایی با روسیه نیز نگرانی‌ها را تشدید کرده است، به‌ویژه در کشورهای بالتیک که سابقاً بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بودند. 

مقامات تأکید کردند که صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بدون حضور ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین سهامدار خود، قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود.

آندری دومانسکی، وزیر دارایی لهستان، گفت: «آمریکا برای نهادهای چندجانبه حیاتی است. خوشحالیم که آن‌ها همچنان در صحنه هستند.»

بازگشت به وضعیت سابق بعید است 

با وجود آرامش نسبی، بازگشت کامل به وضعیت پیشین بعید به نظر می‌رسد. جهان همچنان به شدت به شرکت‌های آمریکایی برای خدمات کلیدی مثل کارت‌های اعتباری و ماهواره‌ها وابسته است.

درس عبرت از شوک بازارها

برخی تحلیلگران معتقدند آشفتگی‌های اخیر بازار، که باعث سقوط اوراق قرضه، سهام و دلار آمریکا شد، در واقع به عنوان تلنگری برای دولت ترامپ عمل کرد.

نیتن شیتز، اقتصاددان ارشد جهانی در سیتی، گفت: «زمانی که ترامپ درباره اخراج جی پاول صحبت کرد، واکنش شدید بازارها به او نشان داد که عبور از خطوط قرمز می‌تواند تبعات بسیار سنگینی داشته باشد.»

منبع: رویترز