انتشار منظومهای کمتر شناخته شده از ادبیات حماسی فارسی
«کوش پیل دندان، خلق یک ضدقهرمان» اثر پژوهشی ساقی گازرانی، منظومهای کمتر شناخته شده از ادبیات حماسی فارسی است که در قرن پنجم هجری بر اساس متنی باستانی سروده شده است.
چاپ دوم کتاب «کوش پیل دندان، خلق یک ضدقهرمان» که اثر پژوهشی ساقی گازرانی است، منتشر شد. این کتاب که به بررسی و تحلیل حماسهی کهن کوشنامه اختصاص دارد، توسط نشر مرکز منتشر شده است.
این اثر، بنا بر مقالهای که پیشتر به زبان انگلیسی از گازرانی منتشر شده بود، به این منظومهی کمتر شناخته شده از ادبیات حماسی فارسی میپردازد که در قرن پنجم هجری در عصر سلجوقی و بر اساس متنی باستانی سروده شده است. در این کتاب، ساقی گازرانی نشان میدهد که کوشنامه روایت تاریخی حکومت کوشان (در مشرق ایران) است، اما این روایت از زبان رقیب آن، یعنی حکومت ساسانیان، نقل میشود. او شخصیت کوش پیل دندان را بهعنوان نماد دودمان کوشانیان معرفی میکند که در روایت ساسانی با چهرهای ضدقهرمان، ستمگر و بیرحم ظاهر میشود.
از شاهنامه که بگذریم، کوشنامه یکی از مهمترین منظومههای حماسی زبان فارسی است که توسط ایرانشاه بن ابیالخیر سروده شده و داستان کوش پیل دندان، برادرزاده ضحاک، را بازگو میکند. بنابر تحلیل گازرانی، این اثر علاوه بر ارزش ادبی، اهمیت تاریخی دارد و بازتابدهنده مناسبات و رقابت تاریخی میان ایرانیان و کوشانیان است.
کتاب «کوش پیل دندان» شامل تحلیل ساختار داستان، ویژگیهای ژانری، دقت تاریخی روایت و بررسی روند «خلق دشمن» در بازنمایی کوشانیان است. نویسنده با نگاه تطبیقی، مفهوم مشروعیتسازی و مشروعیتزدایی در تاریخنگاری ایرانی را نیز بررسی میکند. این کتاب برای پژوهشگران ادبیات کهن، اسطورهشناسی ایرانی و علاقمندان به تاریخنگاری دوران باستانِ ایران اثری مرجع و ارزشمند به شمار میآید.
چاپ دوم کتاب کوش پیل دندان با ترجمه سیما سلطانی، در ۱۰۴ صفحه و با قیمت ۲۰۰ هزار تومان توسط نشر مرکز منتشر و عرضه شده است.