از آرزوی صلح تا اعتراض علیه ترامپ
قرار گرفتن پشت تریبون مهمی مثل مراسم اسکار آنقدر رخدادی جدی برای سینماگران محسوب میشود که معمولا صحبتهای مهم و اعتراضات و نطقهای احساسی سرشار از هیجان در این میزانسن از افراد میشنویم.

همین بهانه گزارشی شد که به صحبتهای سینماگران ایرانی در این چند بار حضور و دریافت جایزه بپردازیم.
۱. اسکار ۱۹۹۸ - جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان برای «طعم گیلاس» (عباس کیارستمی)
این اولین اسکار تاریخ سینمای ایران بود، اما کیارستمی در مراسم حضور پیدا نکرد و بنابراین سخنرانی از طرف او انجام نشد. آن زمان این انتخاب کیارستمی که به آمریکا سفر نکند، خودش بازتابهای زیادی داشت.
۲. اسکار ۲۰۱۲ - جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان برای «جدایی نادر از سیمین» (اصغر فرهادی)
اصغر فرهادی روی صحنه رفت و یکی از بهیادماندنیترین سخنرانیهای تاریخ سینمای ایران در اسکار را انجام داد:
«در این لحظه بسیاری از مردمان کشورم ما را تماشا میکنند و همگی خوشحال هستند؛ نه به خاطراهمیت دادن به ما یا به خاطر فیلم یا سازنده آن، بلکه در این دورانی که ما از جنگ صحبت میکنیم و ترس و رعب بین کشورهایمان رد و بدل میشود، نام کشورم ایران در این جا با فرهنگ و تمدن بینظیرش برده میشود.
فرهنگ غنی و باستانی کشورم زیر گرد و غبار سنگین سیاست پنهان شده است. من با افتخار این جایزه را به مردم کشورم تقدیم می کنم؛ مردمی که به تمام تمدنها و فرهنگها احترام میگذارند و هر گونه خصومت و خشمی را خوار میشمارند.»
۳. اسکار ۲۰۱۷ - جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان برای «فروشنده» (اصغر فرهادی)
فرهادی در اعتراض به فرمان مهاجرتی ترامپ (که ورود شهروندان چند کشور از جمله ایران را محدود کرده بود) در مراسم حضور پیدا نکرد. به جای او، انوشه انصاری و فیروز نادری پیام او را خواندند:
«افتخار میکنم که برای دومین بار این جایزه ارزشمند را دریافت میکنم. متأسفم که امشب با شما نیستم. نبود من از احترام به مردم سرزمینم و شش کشور دیگر است که با تصمیم غیرانسانی ممنوعیت سفر، از ورود به آمریکا منع شدهاند. تقسیم دنیا به دستههای ما و دشمنان ما ترسی خیالی میآفریند؛ توجیهی برای خشونت و جنگ. فیلمسازان با چرخاندن دوربینشان کلیشههای ملیتها و مذاهب مختلف را میشکنند و زمینه را برای همدلی میان ما و دیگران فراهم میکنند. همدلی چیزی است که امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آن هستیم.»
۴. اسکار ۲۰۲۴ - جایزه اسکار بهترین انیمیشن کوتاه برای «زیر درخت سرو» (شیرین سوهانی و حسین ملایمی- نماینده تیم ایرانی حاضر در پروژه)
حسین ملایمی پس از دریافت جایزه پشت تریبون قرار گرفت و گفت: «این یک معجزه است و صحبت کردن در برابر این جمعیت پرانتظار برای ما بسیار دشوار است. بله، اگر استقامت کنیم و وفادار بمانیم، معجزهها رخ خواهند داد. بسیار سورئاله، باور کنید یا نه سه ساعت پیش هواپیمای ما در لسآنجلس به زمین نشست، ضمن اینکه تا دیروز ویزامون صادر نشده بود و نا امید بودیم، اما حالا در برابر این جمعیت هستیم و این معجزه است.»