خودروهای وارداتی در حال سرازیر شدن به بازار ایران هستند

به گزارش گروه اقتصادی آوش، به تازگی گمرک ایران مجوز ترخیص خودرو به گمرکات خسروی و پرویزخان در استان کرمانشاه را صادر کرده است. این در حالی است که واردات خودروی صفر به کشور به صورت قطره چکانی انجام می‌شود و به نظر می‌رسد واردات خودروی کارکرده هم در پیچ و خم آیین‌نامه‌های دولت گیر کرده است تا همچنان بازار به صورت انحصاری در اختیار خودروسازان داخلی باشد اما امیرحسن کاکایی، استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران در گفت‌وگو با آوش نظر دیگری دارد.

وی در این رابطه بیان کرد: واردات خودرو یک کار تخصصی است. وقتی یک موبایل وارد کشور می‌شود، اگر خراب باشد می‌توان آن را دور انداخت اما خودرو از لحظه‌ای که وارد کشور می‌شود، باید استانداردها و یکسری مواردش کنترل شود و حداقل تا 10 سال خدمات پس از فروش نیاز دارد.

استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: ضمنا در بحث خودرو، مباحث امنیتی هم مهم است. بحث دزدی، تقلبی یا جعلی نبودن هم در خودرو دارای اهمیت است و پلیس باید خیلی خوب به این مسایل تسلط داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه باید یکسری امکانات و ابزارها به لحاظ فنی و حقوقی برای ترخیص در اختیار گمرکات کشور قرار بگیرد، افزود: اعلام دو گمرک اضافه جدید برای واردات خودرو به این معنی است که مسیر ورود خودرو به کشور را تسهیل شده است و این این خبر خوبی است.

سقف وادات خودروی نو 200 هزار تن است

کاکایی با اشاره به اینکه واردات خوروی نو به کشور ادامه دارد و خودروهای وارداتی در حال سرازیر شدن به بازار هستند، سقف واردات این دسته از خودروها را طبق مصوبات دولت 200 هزار تن اعلام کرد.

وی اضافه کرد: اگر روند واردات خودروی نو کند است؛ به دلیل مباحث ارزی و مسایل فنی و تکنیکی است. اهمیت مسایل تکنیکی از مباحث ارزی بیشتر است.

استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران توضیح داد: علت اینکه به تدریج واردات خودروی خارجی زیادتر می‌شود، آن است که به تدریج قراردادها بیشتر می‌شود. شرکت‌ها کارهایشان را می‌کنند و مدارک ارائه می‌دهند، وقتی مدارک را یکبار تحویل دادید، بعدش می‌توانید پنج بار دیگر هم خودرو وارد کنید.

وی افزود: تحویل مدارک اصلی زمان‌بر است. به‌خصوص که در واردات خودرو بحث‌های استانداردی و منشا ارز هم وجود دارد.

کاکایی تاکید کرد: هیچ مشکلی در واردات خودرو از نظر اصولی وجود ندارد؛ جز مشکلات معمولی که همیشه وجود داشته است و باید رفع شود. ضمن اینکه محدودیت ارز هم داریم و منشا ارز برای واردات خودرو خیلی مهم است.

وی درباره دلیل کندی واردات خودروهای خارجی کارکرده بیان کرد: واردات این دسته از خودروها هنوز روی دور نیفتاده است. مسئله فنی زیاد دارد و واردات بی‌مهابا خیلی خطرناک است.

به گفته استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران در مورد واردات خودروی نو مقاومت اصولی وجود ندارد و کندی واردات به دلیل نبود توان در این حوزه است.

وی ادامه داد: دولت ترجیح می‌دهد که خودروی خارجی وارد شود تا صدای مردم بخوابد. ضمن اینکه می‌تواند از محل تعرفه کسب درآمد کند اما مهمترین مانع در این مسیر، کمبود ارز است. این مسئله باید توسط بانک مرکزی مدیریت شود.

این کارشناس خودرو توضیح داد: این روزها نرخ دلار به 92 هزار تومان رسیده است. این یعنی واقعا در کشور کمبود ارز وجود دارد. حتی اگر مردم دائما بگویند که دولت تمایل به افزایش قیمت در بازار ارز دارد. واقعیت این است که کمبود ارز این شرایط را رقم زده است. مسئله کمبود ارز همواره در کشور کتمان شده و در زمان بروز مشکلات به آن پرداخته می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه کمبود ارز یک واقعیت است، یادآور شد: وقتی درباره کمبود ارز صحبت می‌کنیم، منظور ارز قابل تبادل است. اینکه ما هفت میلیارد دلار از کره جنوبی طلب داریم خیلی خوب است اما بعد گفته شد که این رقم طی چند سال به 6 میلیارد دلار رسیده و اکنون هم این دارایی در یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس گیر کرده است.

ارزی برای تجارت شفاف در اختیار نیست

کاکایی گفت: برای واردات خودرو باید ارزی در اختیار داشته باشیم که بتوان با آن مبادله کرد و در مسیر منطقی و روشن کالا به کشور وارد کرد. چنین ارزی فعلا در اختیار نیست.

وی افزود: وقتی شما می‌خواهید کالای صنعتی مثل خودرو را به تعداد 500 یا هزار دستگاه به ایران وارد کنید که پشتوانه داشته باشد، نمی‌توان این اقدام را پنهانی انجام داد. باید منشا ارز برای واردات مشخص باشد. بحث اصلی در واردات خودرو کمبود ارز و نبود روابط ارزی است. ما عضو FATF نیستیم و مسایلی از این دست وجود دارد.

استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: انحصاری در بازار خودرو وجود ندارد. آنچه که شما می‌بینید، گرانی خودرو و توانایی کم مردم در خرید خودروی خارجی به دلیل کاهش درآمد جامعه است.

وی ادامه داد: در دهه 80 که ما 800 میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم و 80 هزار خودرو و در بعضی جاها 110 هزار خودرو در سال وارد می‌شد، مردم می‌گفتند که انحصار داریم. در حالی که واقعا در بازار خودرو انحصار نداریم و موضوع عدم رضایت مردم از وضعیت کلی بازار خودرو و در مقیاس بزرگ‌تر همه بازارها است.

تکرار کلمه انحصار و مافیا برای توجیه مسایل

کاکایی با اشاره به اینکه مردم و مسئولان دائما در حال به کار بردن کلمه انحصار در بازار خودرو هستند، بیان کرد: کلمه انحصار سر زبان مردم و مسئولان افتاده است و آن را برای بیان نارضایتی از بازار خودرو به‌کار می‌برند اما آیا مردم از وضعیت بازار گوشت، مرغ و سیب زمینی راضی هستند؟ در خودرو همه کلمه انحصار و مافیا را برای توجیه مسایل این حوزه استفاده می‌کنند.

وی اضافه کرد: تا وقتی روابط بین‌المللی روی روال نیفتد، هیچ خودروسازی با شما کار نمی‌کند در نتیجه سرویس‌هایی که تویوتا یا هیوندا به دیگر کشورها می‌دهند را در ایران نمی‌بینید.

به گفته استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت در ایران به دلیل تحریم‌ها و ... هزینه تبادل بسیار بالا در می‌آید. این پول فقط در جیب فروشنده و دلال نمی‌رود. بخش زیادی از آن به جیب دولت می‌رود. دولتی که بنزین را ارزان می‌دهد از جای دیگر باید کسب درآمد کند. دولت اگر تعرفه را پایین بیاورد، از کجا این درآمد را کسب کند؟ دولت عموما تعرفه‌ها و مالیات‌ها را بالا نگه می‌دارد.

وی لازمه دستیابی به بازار رقابتی را ایجاد قدرت خرید در مردم دانست و افزود: با بهبود وضعیت درآمدی می‌توان به خیلی چیزها امیدوار بود و شاهد تنوع خودرو در بازار بود. اکنون این تنوع وجود دارد ولی برای اکثریت مردم موضوع قابل لمس نیست زیرا درآمد ما پایین است و قدرت خرید نداریم. ضمن اینکه نمی‌توان خودرو را پایین‌تر از قیمتی که وارد می‌شود، به فروش رساند.

کاکایی افزایش واردات خودرو به دلیل مسایل ارزی را غیر ممکن دانست و افزود: کیفیت پایین خودروی داخلی و خدمات ربطی به واردات ندارد و یک ماجرای دیگر است. هرچقدر بر سر صنعت خودرو بزنیم، مشکلات ناشی از کمبود گاز و برق، عدم ارتباط با جهان، عدم تبادل فناوری، کمبود سرمایه‌گذاری و ... جبران نمی‌شود. متاسفانه مسئولان مسایل بی‌ربط را به هم مرتبط دانسته‌اند.

حضور 40 واردکننده در بازار خودرو

این کارشناس خودرو از حضور 40 واردکننده در بازار خودرو خبر داد و گفت: با وجود این تعداد واردکننده باز هم می‌گوییم بازار خودرو انحصاری است.

وی افزود: تعداد شرکت‌های واردکننده باید تا کجا پیش برود که بگوییم بازار رقابتی است. اکنون مشکل ما در خودرو انحصاری بودن بازار نیست، مشکل ما کمبود درآمد و تورم بالا در کشور است. این دو عامل روی همه چیز از جمله بازار خودرو و صنعت خودرو اثر می‌گذارد.