«فصل فرار اسبها» حاصل همدلی و تلاش جمعی است
مهدی قربانپور - تهیهکننده فیلم مستند فصل فرار اسبها
فیلم «فصل فرار اسب ها» نه تنها روایت یک مهاجرت است، بلکه بازتابی از زخمهای پنهان و امیدهای آشکار مردمانی است که در جستجوی زندگی بهتر، فصل تازهای را آغاز میکنند.
بهعنوان تهیهکننده، وقتی همراه کارگردان اثر -صادق دهقانی- در مسیر ساخت مستند «فصل فرار اسبها» گام نهادیم، میدانستیم که با موضوعی روبهرو هستیم که تنها یک مسئله اجتماعی نیست؛ بلکه حقیقتی انسانی است که در جان و حافظه جمعی ما ریشه دارد. این اثر، با مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در تهران، بندر ترکمن و مراوهتپه فیلمبرداری شد و دغدغه اصلیاش معیشت و مهاجرت بود.
در قابهای این فیلم، اسبها استعارهای از انسانهاییاند که در جستجوی رهایی، به حرکت درمیآیند؛ اما هر گامشان با پرسشی تازه همراه است: آیا فرار، آزادی میآورد یا تنها غربت و بیپناهی؟ ما خواستیم با زبان تصویر، این پرسش را به تماشاگر بسپاریم تا هر کس در دل خود پاسخی بیابد.
مهاجرت، تنها جابهجایی جغرافیایی نیست. این تجربه، شکستن پیوندها، بازتعریف هویت، و مواجهه با آیندهای نامعلوم است. در فیلم، زندگی گروهی از مهاجران به تصویر کشیده میشود؛ مردمانی که میان فشارهای اقتصادی و آرزوهای انسانی، تصمیم به ترک خانه میگیرند. آنچه در قابها میبینیم، نه فقط روایت فردی، بلکه آیینهای از جامعهای است که درگیر پرسشهای بنیادین درباره بقا، عدالت و امید است.
بهعنوان تهیهکننده، وظیفه خود دانستم که این روایت را با احترام به مخاطب عرضه کنم. هر لحظه از تولید، یادآور مسئولیتی بود که هنر مستند بر دوش ما میگذارد: ثبت حقیقت، بدون اغراق و بدون قضاوت. ما تلاش کردیم تا فیلم، نه تنها یک تصویر متفاوت از یک جغرافیا باشد، بلکه متنی شاعرانه از زندگی در تبعید و جستجوی معنا باشد.
اولین نمایش مستند «فصل فرار اسبها» بهعنوان اثری اجتماعی در نوزدهمین جشنواره بینالمللی سینما حقیقت خواهد بود. اما برای من، ارزش واقعی آن در تأثیری است که بر دل مخاطب میگذارد. اگر حتی یک نفر پس از دیدن فیلم، با نگاهی تازه به مفهوم مهاجرت و عواقب آن بیندیشد، رسالت ما به ثمر نشسته است.
سپاسگزاری از همراهان
هیچ فیلمی تنها با نام یک نفر ساخته نمیشود. «فصل فرار اسبها» حاصل همدلی و تلاش جمعی است. از صادق دهقانی، کارگردان اثر، که با نگاه شاعرانه و دغدغهمند خود جان تازهای به روایت بخشید؛ از محمدرضا جهانپناه و هادی ثابت، فیلمبرداران اثر و علی علوی و قادر قادری، صدابرداران فیلم، که با دقت و عشق لحظههای ناب را ثبت کردند؛ از آرش زاهدیاصل، تدوینگر، که با ظرافت ریتم و جان فیلم را شکل داد. از موسیقی بینظیر و پژوهشی احسان آنالویی که جان تازهای به روایت بخشید؛ از توازن رنگ و تصویر رضا تیموری که قابها را به شعر نزدیک کرد؛ از طراحی و ترکیب صدای سامان شهامت که حقیقت را با طنین صدا همراه ساخت؛ از عکسهای زیبای باران انوری که لحظهها را به حافظه سپرد؛ و از طراحی تیتراژ و لوگوی حامد بارئی طبری که هویت بصری فیلم را کامل کرد و از همهی کسانی که در طول تولید و پس از آن، با حضورشان این فیلم را ممکن کردند، با افتخار و قدردانی یاد میکنیم.
و سرانجام، با اندوه و احترام، یاد آیجی را گرامی میدارم؛ یکی از شخصیتهای اصلی فیلم که برای بقای زندگی، در میانه ساخت اثر جان خود را از دست داد. حضور او در قابها، نه تنها یادآور رنج و مقاومت، بلکه نشانی از حقیقتی است که این فیلم برای ثبت آن ساخته شد.
این سپاسگزاری، ادای دین به همه کسانی است که با جان و دل، «فصل فرار اسبها» را به حقیقت رساندند.
