وقتی پیش‌بینی حسن روحانی درست درآمد
وقتی رهبران اروپایی یکی پس از دیگری برابر تصمیمات دونالد ترامپ سر تعظیم فرود می‌آورند این پرسش پیش می‌آید که آیا او «کدخدای» پیش‌بینی‌شده حسن روحانی است؟
حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، در اردیبهشت ۱۳۹۲ در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف برای نخستین بار گفت: «مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپایی‌هاست. آمریکایی‌ها کدخدا هستند؛ با کدخدا بستن راحت‌تر است.» این جمله به‌سرعت به یکی از پرمناقشه‌ترین تعابیر سیاسی او تبدیل شد و بارها در مناظره‌های انتخاباتی همان سال بازتاب یافت. روحانی استدلال می‌کرد که اروپا بدون اجازه واشنگتن توان تصمیم‌گیری مستقل ندارد و مذاکره مستقیم با آمریکا نتیجه‌بخش‌تر خواهد بود. این تحلیل، پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ در کانون جدل‌های سیاسی قرار گرفت و از سوی منتقدان به‌عنوان نماد ساده‌انگاری روحانی به رخ او کشیده شد.
ظهور دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ و سپس بازگشت او به قدرت در ۲۰۲۵ آن نقل قول جنجالی را به واقعیتی عینی بدل کرد. ترامپ با سیاست «آمریکا اول» و لحن تند و تحقیرآمیزش، وابستگی اروپا را به نمایش گذاشت. خروج او از توافق هسته‌ای، فشار بی‌امان بر ناتو برای افزایش بودجه دفاعی و تهدیدهای آشکار علیه متحدان اروپایی همگی نشان دادند که رهبران قاره سبز در بسیاری از بزنگاه‌ها ناگزیر به تبعیت از واشنگتن هستند. حتی تصاویر نشست گروه هفت در سال ۲۰۱۸ که ترامپ دست به سینه بر صندلی نشسته و رهبران اروپا گرداگرد او ایستاده‌اند، به نمادی از این واقعیت بدل شد و بارها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد.
در سال ۲۰۲۵ نیز دیدارهای پی‌درپی رهبران اروپایی با ترامپ در کاخ سفید برای رایزنی درباره جنگ اوکراین دوباره این تصویر را زنده کرد. اروپا همچنان در جست‌وجوی تصمیم نهایی به واشنگتن چشم دوخته است. کاربران ایرانی در فضای مجازی با بازنشر این تصاویر بار دیگر جمله روحانی را یادآور شدند و با طعنه نوشتند: «ترامپ حتی بالاتر از کدخدا است!»
این عبارت به‌تدریج از یک نقل قول انتخاباتی به مفهومی فرهنگی و رسانه‌ای تبدیل شد. روزنامه‌ها و تحلیلگران در ایران بارها آن را تیتر کردند و حتی در سطح بین‌المللی مقاماتی چون دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت روسیه، با کنایه از «بازی اروپا در زمین ترامپ» سخن گفتند. به این ترتیب پیش‌بینی روحانی فراتر از یک تحلیل انتخاباتی به ابزاری برای توضیح ساختار قدرت جهانی بدل شد.
اکنون پرسش این است، آیا ترامپ صرفا نماد همان «کدخدا» است یا اینکه در ذهن سیاستمداران و افکار عمومی جهان جایگاهی فراتر دارد؟ آنچه مسلم است، در نگاه بسیاری از تحلیلگران و کاربران شبکه‌های اجتماعی سلطه ترامپ فراگیر شده است.
