اهداف ترامپ برای بازگشت نظامیان آمریکا به افغانستان
اظهارات اخیر آمریکایی‌ها مبنی بر بازپس‌گیری و حضور مجدد در پایگاه استراتژیک بگرام در افغانستان، نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است.
چهار سال بعد از خروج آشفته پنتاگون از افغانستان و رها کردن پایگاه بگرام درحالی‌که هزاران دلار از تجهیزات آمریکا در آن باقی مانده بود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، با اهداف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهان بازگشت نظامیان کشورش به این پایگاه است چیزی که طالبان هنوز با آن موافقت نکرده و البته او نیز به سبک همیشگی خود از تهدید آنان فروگذار نکرده است.
سایت رادیو آزاد اروپا در تحلیلی بر تمایل رئیس‌جمهوری آمریکا به بازگشت نظامیانش به افغانستان بااشاره به سخنان ترامپ در دیدار با کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس، که گفته بود «موقعیت استراتژیک این پایگاه در نزدیکی سایت‌های هستهای چین، آن را به طور ویژه ارزشمند می‌کند» یادآوری کرده این اولین بار نیست که وی روی سایت‌های هستهای چین متمرکز می‌شود و بگرام را بخاطر نزدیکی به یکی از پایگاه‌های هستهای چین مهم می‌خواند.
ترس از نفوذ چین در افغانستان
به نوشته این سایت خبری – تحلیلی، دونالد ترامپ در طول مبارزان انتخاباتی خود نیز ادعا کرده بود بگرام تحت کنترل ارتش آزادی‌بخش خلق چین است و در اولین جلسه کابینه دور دوم خود نیز گفت که در طرح خروج از افغانستان، «قصد داشتیم بگرام را حفظ کنیم نه بخاطر افغانستان بلکه بخاطر چین زیرا بگرام دقیقاً یک ساعت با تاسیساتی که چین در آن موشک‌های هستهای خود را می‌سازد، فاصله دارد.»
در آن زمان او مدعی شده بود، بگرام تحت نفوذ چین قراردارد اما طالبان همواره این ادعا را رد کرده است.
البته نگرانی‌های ترامپ از فعالیت‌های هستهای چین بی‌دلیل نیست و این کشور طوری درحال توسعه فعالیت‌های هستهای خود بوده که باعث به صدا درآمدن زنگ هشدار در پنتاگون شده است.
بر اساس اطلاعاتی که در دست است تاسیسات هستهای چین که ترامپ به آن اشاره کرده احتمالا همان میدان آزمایش هستهای لوپ نور است که در حدود 2 هزار کیلومتری داخل مرزهای چین با افغانستان در شمال غربی سین کیانگ است. این مرکز جایی است که چین تقریباً ۶۰ سال پیش اولین بمب هستهای خود را در آن آزمایش کرد و اکنون نیز تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۷ به این سو در آن ساخت و سازهای گسترده‌ای انجام شده و ساختمان‌ها و جاده‌های جدیدی در اطراف این منطقه مشاهده می‌شود.
هرچند مشخص نیست این سایت محل تولید سلاح‌های هستهای باشد اما گسترش سریع نیروهای هستهای چین بنا بر اطلاعاتی که پنتاگون دارد طوری بوده است که ذخایر هستهای این کشور تا اواسط سال ۲۰۲۴ به ۶۰۰ کلاهک افزایش یافته است. اگر این آمار درست باشد یعنی چیزی حدود ۲۰ درصد افزایش سالانه را نشان می‌دهد.
ادعای مبارزه با تروریسم
البته نظارت بیشتر بر چین تنها مزیت به دست آوردن مجدد بگرام نخواهد بود و ترامپ دلایل دیگری هم برای بازگرداندن نظامیان خود به این پایگاه دارد. چانتال داسیلوا، تحلیلگر ان‌بی‌سی نیوز، معتقد است، یکی دیگر از عواملی که باعث علاقه‌مندی ترامپ به بگرام می‌شود ادعاهای او برای مبارزه با تروریسم است. هرچند هنوز مشخص نیست طالبان در ازای چه امتیازهایی حاضر خواهد شد به آمریکا مجوز حضور دوباره در بگرام را بدهد و در صورت اعطای مجوز به آن محدوده فعالیت‌های نظامیان ایالات‌متحده تا چه حد باشد.
با این حال همان‌طور که بیل روگیو، سردبیر نشریه لانگ وار متعلق به بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، می‌گوید: «حتی اگر طالبان به این موضوع فکر کنند، (چه رسد به آنکه به آمریکا مجوز حضور بدهند) چین قطعاً هر کاری بتواند انجام می‌دهد و از هر اهرم و مشوقی استفاده خواهد کرد تا طالبان را وسوسه کند و ایالات متحده را از افغانستان دور نگه دارند.»
به اعتقاد او دولت ترامپ از همین رو باید بسیار مراقب امتیازاتی که به طالبان می‌دهد باشد زیرا ممکن است امتیازاتی بدهد اما در نهایت نتواند راهی بگرام شود.
امتیازات درخواستی طالبان
طالبان تاکنون پیشنهاد ترامپ برای بازگشت نظامیان آمریکا به بگرام را رد کرده اما در عین حال تاکید کرده، می‌تواند با ایالات متحده برای بهبود روابط گفت‌و‌گو داشته باشد. همین نشان دهنده آن است طالبان در حال داغ نگه داشتن فضای مذاکره هستند و فقط قصد دارند با گرفتن امتیازهایی چنین مجوزی را به نظامیان آمریکا بدهند.
یکی از امتیازاتی که احتمالا طالبان خواهان آن می‌شود احیای جایگاه جهانی‌اش و به‌رسمیت شناخته شدن از سوی آمریکا است. طالبان چند ماه پیش به همین منظور بود که جورج گلزمن، مکانیک آمریکایی، را آزاد کرد. آزادی باربی رینولدز ۷۶ ساله و همسرش پیتر رینولدز ۸۰ ساله بریتانیایی در ماه فوریه هم به همین منظور بود.
این درخواست طالبان درحالی است که واشنگتن از زمان تسلط طالبان سطح حداقلی از تعامل با افغانستان را حفظ و آن را به مذاکرات گروگان‌گیری محدود کرده است. به همین دلیل نیز افغانستان تا حد زیادی در صحنه جهانی منزوی مانده و اقتصاد آن برای جذب حمایت خارجی و سرمایه‌گذاری‌های خصوصی با مشکل مواجه است.
