نمایش قدرت در نشست سازمان همکاریهای شانگهای؛ هدیه ترامپ به «شی»
شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، نشست سازمان همکاریهای شانگهای را فرصتی مهم برای ترویج دیدگاه خود برای نظم جهانی جدیدی دید که مورد توجه ناظران و تحلیل‌گران قرار گرفته است.
نشست سازمان همکاریهای شانگهای درحالی به پایان رسید که انتشار تصاویر ولادیمیر پوتین و نارندرا مودی درحالی که به همراه رئیس‌جمهوری چین در حال خندیدن بودند، توجه ناظران و تحلیل‌گران را جلب کرد. رسانه‌ها این نمایش قدرت را یک پیروزی تمام عیار برای «شی جین‌پینگ» عنوان کردند و بانی آن را دونالد ترامپی دانستند که با تعرفه‌های خود باعث نزدیکی آنان شده است. در همین ارتباط سام کیلی، سردبیر روابط بین‌الملل روزنامه ایندیپندنت چاپ لندن، نوشت، شاید از دیدگاه ترامپ این تصاویر به معنای جمع شدن جمع رهبران اقتدارگرا باشد اما این هدیه‌ای است که ترامپ به آنها داده است. او در نخستین ماه حضورش در کاخ سفید به متحدانش از کانادا گرفته تا اروپائیان حمله کرد و با ادعاهای ارضی خود کانادا و دانمارک را رویاروی خود قرار داد. او همچنین تکاپوها برای حل بحران شرایط اقلیمی را رها و اندکی بعد تعرفه‌ای 10 درصدی برای چین وضع کرد و در مدتی کوتاه نیز به روابط با غرب آسیب جدی زد. همه اینها باعث شد شی قدرتمندتر و قدرتمندتر شود.
آمریکای ترامپ همچنین با ایستادن در کنار اسرائیل دموکراسی را رها کرد و همه قوانین بین‌المللی را نادیده گرفت. او همچنین بدون حمایت سازمان ملل به ایران حمله کرد.
به نوشته کیلی، درست در نقطه مقابل ترامپ، شی از این فرصت برای گسترش نفوذ خود استفاده کرد. نماد آن را می‌توان در نشست سازمان همکاریهای شانگهای دید؛ آنجا که گفت: «ما باید سطح همکاری‌هایمان را افزایش دهیم». مقصود او از این سخنان تشکیل بلوک قدرتمندی است که بتواند روبه‌روی غرب بایستد.
کریستین شفرد، تحلیلگر روزنامه واشنگتن پست، نیز در تحلیلی بر نشست سازمان همکاریهای شانگهای و شکست سیاست‌های ترامپ در قبال چین نوشت: شی از پلتفرم نشستی که میزبان آن بود، استفاده کرد تا بدون نام بردن از ترامپ یا حتی آمریکا، سیاست‌های او را نقد کند.
به نوشته شفرد، سازمان همکاریهای شانگهای، برای چینی که خواهان آن است به عنوان یک شریک قابل اعتماد و وزنه تعادلی مقابل آمریکای غیرقابل پیش‌بینی دیده شود و تمایل بسیاری به جهانی چند قطبی دارد، بهترین سکو است.
در همین ارتباط کارلا فریمن، مدیر موسسه سیاست خارجی در دانشکده مطالعات پیشرفته بین‌الملل دانشگاه جانز هاپکینز، نیز می‌گوید: «سازمان همکاریهای شانگهای در حال حاضر بیش از اینکه به هدف مشترک بیندیشد، به رنجش‌هایی که اعضا از آمریکا دارند، فکر می‌کند و روی آن متمرکز است زیرا همه اعضا کشورهای بزرگی هستند که هرکدام برای خود برنامه‌هایی دارند.»
کلاوس سونگ، تحلیلگر موسسه مطالعات چین مرکاتور که اندیشکده‌ای آلمانی است نیز معتقد است: « سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی ترامپ باعث شده تا اعضای سازمان همکاریهای شانگهای با وجود اختلافات عمیقی که دارند به ایجاد ائتلافی مقابل آمریکا بیندیشند.»
به اعتقاد سونگ در کنار گروه اقتصادی بریکس متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی و دیگران، سازمان همکاری شانگهای به محور این پیام پکن تبدیل شده که «غرب تنها قدرت مسلط یا تنها پاسخ نیست.»
همین نظر را ژو یونگبیائو، پژوهشگر روابط بین‌الملل در دانشگاه لانژو در شمال غربی چین، نیز دارد. او می‌گوید: «هرچند سازمان همکاریهای شانگهای برای مخالفت با واشنگتن تأسیس نشده اما سیاست‌های تجاری و خارجی ترامپ نه فقط به بی‌ثباتی جهانی دامن زده که باعث نزدیکی بیشتر اعضای این گروه شده است.»
شاید بهترین توصیف را کارلا فریمن داشته باشد که می‌گوید: «سازمان همکاریهای شانگهای حتی اگر فقط محفلی برای گپ‌و‌گفت باشد به چین اجازه می‌دهد دوستانی پیدا کند و بر مردم تأثیر بگذارد. شی جین‌پینگ این نشست را فرصتی مهم برای ترویج دیدگاه خود برای نظم جهانی جدیدی دید.»
