برقراری آرامش شکننده در لیبی

به گزارش خبرگزاری آناتولی، عصر چهارشنبه (24 اردیبهشت 1404) وزارت دفاع لیبی مستقر در طرابلس خبر داد، با آتش بسی که برقرار شده، تنش‌ها کاهش یافته و شهروندان می‌توانند در امنیت از خانه خود خارج شوند. به گفته او هر دو طرف متعهد شده‌اند به آتش‌بس پایبند بمانند.

به گزارش روزنامه انگلیسی گاردین، درگیری‌ها از روز سه‌شنبه آغاز شد؛ از زمانی که عبدالغنی ککلی، معروف به غنیوه کشته شد. او از قدرتمند‌ترین چهره‌های امنیتی لیبی بود و در نهایت نیز در اختلافات با اعضای گروه‌های شبه‌نظامی مرتبط با جناح‌‌های فعال در مصراته جان خود را از دست داد.

با آغاز درگیری‌ها وزارت کشور دولت وحدت ملی لیبی از شهروندان خواست «برای امنیت خودشان» در خانه بمانند. با این حال شش نفر در این درگیری‌ها کشته شدند.

به گزارش خبرگزاری روتیرز، یکی از شهروندان طرابلس به این خبرگزاری گفت: «صدای شلیک اسلحه‌های سنگین در همه‌جا پیچیده بود و نور قرمزی در آسمان مشاهده می‌شد.»

شهروندان دیگری هم بودند که مشابه این سخنان را می‌گفتند. آنها هم از پیچده شدن صدای گلوله در سراسر شهر و به‌طور خاص در محله‌های ابوسلیم و  صلاح‌الدین خبر می‌دادند.

کارکنان سازمان ملل در لیبی نیز همه احزاب را به آرامش فراخواندند و از آنها خواستند به حفاظت از جان شهروندان پایبند باشند. زیرا کشتار شهروندان می‌تواند جنایت جنگی محسوب شود و آنها را با تبعات بسیاری مواجه کند.

ککلی که بود؟

این در حالی است که عفو بین‌الملل گروهی را که ککلی آنها را هدایت می‌کرد، از عوامل اصلی ناآرامی‌ها در لیبی دانسته است. مطابق گزارشی که دسامبر 2024 یعنی حدود 7 ماه پیش، توسط کارشناسان شورای امنیت سازمان ملل منتشر شده بود، ککلی از چهره‌های اصلی توازن قوا در لیبی بود و با جریان‌های فسادی که وجود داشت، فردی کلیدی در تأمین مالی شبه‌نظامیان محسوب می‌شد.

ککلی به عنوان فرمانده یگانی که از سوی وزارت کشور لیبی تشکیل شده بود، متهم بود در این کسوت مرتکب جنایات بسیاری شده و در مقابله با مهاجران غیرقانونی که از خاک این کشور برای رسیدن به اروپا استفاده می‌کنند، حقوق بشر را نقض کرده است.  

تداوم نقض حقوق بشر

لیبی از نقطه‌های اصلی ترانزیت برای پناهجویان عازم اروپا است. سال‌هاست که سازمان‌های حقوق بشری از گرفتار شدن مهاجران در این کشور در چنگال شبه‌نظامیان و قاچاقچیان خبر داده‌اند. ده‌ها هزار نفر از مهاجرانی که از کشورهای جنوب صحرای آفریقا به لیبی آمده‌اند، در مراکز بازداشت پناهندگان که مملو از جمعیت هستند، نگهداری و شکنجه می‌شوند.

لیبی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت در مدیترانه  از زمان قیام سال ۲۰۱۱ با حمایت ناتو، در بی‌ثبایت به سر می‌برد. این کشور در سال ۲۰۱۴ بین جناح‌های متخاصم شرقی و غربی در قالب دو دولت طرابلس و مصراته تقسیم شد. با این حال درگیری‌ها بین آنها ادامه یافت. در نهایت این درگیری‌ها با آتش‌بس سال ۲۰۲۰ متوقف شد، اما تلاش‌ها برای پایان دادن به بحران سیاسی شکست خورده است و جناح‌های اصلی گهگاه با هدف کنترل منابع اقتصادی قابل توجه لیبیِ، وارد درگیری‌های مسلحانه می‌شوند.