بیم و امید عراق از مذاکرات ایران و آمریکا
با هر دور جدید از مذاکرات میان ایالات متحده و ایران، عراقی‌ها بار دیگر امیدوار می‌شوند که کاهش احتمالی تنش‌ها بین دو طرف به ثباتی منجر شود که مدت‌ها در انتظار آن بوده‌اند.
روزنامه الاخبار چاپ بیروت در گزارشی نوشت؛ پیامدهای تلاش دیپلماتیک کنونی نه‌تنها به ایران محدود نخواهد شد بلکه به احتمال زیاد همسایگان این کشور به‌ویژه عراق را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
عراق به‌طور مستقیم از روابط آمریکا و ایران در حوزه‌های متعددی مانند اقتصاد، انرژی و امور مالی متأثر است. در بخش انرژی عراق طی دو دهه گذشته به‌طور عمده به واردات گاز طبیعی از ایران برای تأمین نیروی اکثر نیروگاه‌های برق به‌ویژه در استان‌های مرکزی و جنوبی وابسته بوده است.
این وابستگی منبع نگرانی مداوم برای دولت عراق است به‌خصوص با تکرار قطع تأمین گاز که عمدتاً ناشی از لغو مجوز خرید گاز توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و تشدید تحریم‌ها علیه تهران بوده است.
بر این اساس تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در صورت بهبود روابط میان واشنگتن و تهران، جریان گاز ایران به عراق ثبات بیشتری خواهد یافت. این امر به بهبود تولید برق و کاهش ساعات قطعی آن به‌ویژه در ماه‌های گرم تابستان که تقاضای انرژی به اوج خود می‌رسد، کمک خواهد کرد.
علاوه بر موضوع انرژی هرگونه توافق احتمالی می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تجارت بین عراق و ایران ایجاد کند. در سال‌های اخیر، تحریم‌های آمریکا علیه تهران بخشی از مبادلات تجاری بین دو کشور را محدود کرده بود، هرچند تلاش‌هایی برای دور زدن این محدودیت‌ها از طریق مبادلات پولی محلی و تهاتر ادامه داشته است.
دولت عراق از شکست مذاکرات آمریکا و ایران نگران است
محمد الشمری، نماینده سابق کمیته اقتصادی پارلمان عراق، در گفت‌وگو با روزنامه «الاخبار» تأکید کرد کاهش محدودیت‌ها یا لغو بخشی از تحریم‌ها می‌تواند زمینه‌ساز رونق تجارت دوجانبه و افزایش جریان کالاها و خدمات شود. این امر بر بازارهای عراق که به بسیاری از کالاهای وارداتی از ایران از مواد غذایی گرفته تا محصولات صنعتی وابسته است، تأثیر مثبت خواهد گذاشت.
وی افزود: عراق به ثبات روابط منطقه‌ای به‌ویژه با ایران نیاز دارد زیرا هرگونه اختلال به‌سرعت بر بازارهای داخلی اثر می‌گذارد و قیمت کالاهای اساسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در حوزه مالی موضوع نقل‌وانتقال‌های بانکی و بانک‌های عراقی که با بانک‌های ایرانی همکاری دارند به شدت به مذاکرات جاری وابسته است. عراق از مدت‌ها پیش با چالش‌های پیچیده‌ای به دلیل فشارهای آمریکا بر سیستم بانکی خود برای جلوگیری از تأمین مالی معاملات با طرف‌های تحت تحریم مواجه بوده است.
به‌طور کلی واشنگتن نظارت شدیدی بر جریان دلار در عراق اعمال کرده که این امر انعطاف‌پذیری بازار مالی را کاهش داده و به افزایش نرخ برابری دلار در برابر دینار عراقی منجر شده است.
محمد العلی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با «الاخبار» اظهار کرد: هرگونه گشایش در روابط تهران و واشنگتن می‌تواند محدودیت‌های نقل‌وانتقال‌های بانکی را کاهش دهد و به بانک‌های عراقی انعطاف بیشتری در تعاملات منطقه‌ای بدهد. این امر به ثبات بازار، نرخ ارز و تسهیل تجارت با ایران و دیگر کشورها کمک خواهد کرد.
وی تأکید کرد: «آینده نرخ ارز همچنان به نتایج این مذاکرات و توافق‌های احتمالی وابسته است، به‌گونه‌ای که حتی دولت کنونی نیز از شکست مذاکرات نگران است».
با این حال این کارشناس اقتصادی هشدار داد نباید بیش از حد خوش‌بین بود زیرا دونالد ترامپ در برخی مسائل انعطاف نشان نمی‌دهد و همچنان تلاش می‌کند عراق را در زمینه‌هایی مانند انرژی، اقتصاد و برخی مسائل امنیتی از ایران جدا کند.
از سوی دیگر، علی الشطری، کارشناس امور انرژی، خاطرنشان کرد هرگونه توافق بین‌المللی با ایران می‌تواند تداوم جریان گاز بدون مانع را تضمین کند و فرصتی واقعی برای عراق در جهت حل بحران طولانی‌مدت برق فراهم آورد.
وی افزود: چنین توافقی «نفسی تازه» به اقتصاد، انرژی، نفت و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف در عراق خواهد بخشید.
هرچند دولت کنونی عراق تلاش می‌کند جایگزین‌هایی مانند قرارداد با قطر، ترکیه، ترکمنستان و دیگران امضاء و منابع مورد نیاز خود را تأمین کند اما همزمان به شدت به مذاکرات کنونی چشم دوخته زیرا آگاه است که این کشورها نمی‌توانند جای روابط با ایران را پر کنند.
