روستای سرآقاسید؛ گنجی خاموش در دل زاگرس
در این مجموعه، به سراغ مکانهایی میرویم که در عین زیبایی، کمتر دیده شدهاند؛ گنجهایی پنهان که شایستهی دیدهشدناند.

در ارتفاعات صعبالعبور زاگرس، جایی دور از هیاهوی شهرها و جادههای اصلی، روستایی تاریخی وجود دارد که گویی در زمان متوقف شده است؛ روستای سرآقاسید در استان چهارمحال و بختیاری، یکی از کمشناختهشدهترین اما بینظیرترین نقاط گردشگری ایران است که تاکنون از نگاه توسعهگرایانه به دور مانده و در سکوت، زیباییاش را حفظ کرده است.
معماری پلکانی، سبک زندگی سنتی، و چشماندازهایی خیرهکننده از کوهستانهای زاگرس، سرآقاسید را به یکی از نادرترین نمونههای زیستبوم فرهنگی-معماری در کشور تبدیل کرده است. خانههای خشتی با سقفهای چوبی، کوچههایی باریک و پیچدرپیچ، و بامی که هم سقف خانهای است و هم حیاط خانهای دیگر، یادآور ماسوله؛ با این تفاوت که این روستا هنوز به گردشگری تودهای آلوده نشده است.
ظرفیتهایی فراتر از یک روستا
کارشناسان معتقدند سرآقاسید نهتنها یک روستا، بلکه یک موزهی زنده از سبک زندگی سنتی بختیاریهاست. در این منطقه، موسیقی، غذا، پوشش، گویش و آیینها هنوز زنده و پویا هستند. زنان روستا با لباسهای محلی در حال قالیبافی، مردان در حال دامداری و کشاورزی سنتی، و کودکان در کوچههایی خاکی و بیترافیک بازی میکنند. این تصویر، همان چیزی است که گردشگران فرهنگی، پژوهشگران انسانشناسی و فعالان رسانهای بهدنبالش هستند.
تهدیدها و فرصتها
بهرغم این ظرفیتها، سرآقاسید تاکنون از برنامهریزی جامع توسعه گردشگری محروم مانده و تنها در سالهای اخیر، عدهای از طبیعتگردان و علاقهمندان به معماری سنتی به آن توجه نشان دادهاند. نبود جاده آسفالت استاندارد، ضعف در خدمات بهداشتی و رفاهی و نبود زیرساختهای اقامتی از جمله موانع توسعه گردشگری در این منطقه است.
با این حال، بسیاری معتقدند این تهدیدها را میتوان به فرصت تبدیل کرد اما نه با رویکرد ساخت و ساز سنگین یا تجاریسازی بیضابطه، بلکه باید بر اصول گردشگری پایدار، بومگردی و مشارکت جوامع محلی تاکید کرد.
پتانسیل ها مجهول مانده سرآقاسید
سرآقاسید، با آن بافت سنتی، فضای کوهستانی، غروبهای طلایی و آسمان پرستارهاش، یکی از بهترین لوکیشنهای تصویربرداری برای تولید مستندهای فرهنگی، سفرنامههای تصویری، و حتی آثار سینمایی تاریخی به شمار میآید. حضور این روستا در پروژههای رسانهای میتواند گامی بزرگ در جهت شناختهشدن و حفاظت از آن باشد.
مسیر بیداری سرآقاسید؛ از خاموشی تا درخشش
اگر بخواهیم سرآقاسید را از سایه به روشنایی بیاوریم، کافی است نگاهمان را کمی عمیقتر و بلندمدتتر کنیم. راهکارها مشخص هستند، اما مهمتر از همه باور به این است که یک روستای کوهستانی هم میتواند به ستارهای در آسمان گردشگری ایران تبدیل شود.
سرآقاسید نیاز به یک «طرح جامع گردشگری پایدار» برای شکوفایی نیاز دارد اما باید هویت فرهنگی و زیست محیطی روستا حفظ شود. اگر دسترسیها با احترام به طبیعت آسان شود. هم روستائیان میتوانند به دنیای بیرون وصل شوند هم گردشگران را بیخطر به دل زیباییها ببرد؛ بدون آنکه روح بکر منطقه را خدشهدار کند. آینده این روستا به دست خود مردم آن ساخته میشود. آموزش در زمینه بومگردی، مهماننوازی حرفهای و احیای صنایعدستی میتواند آنها را به بازیگران اصلی این تحول تبدیل کند.
آغازی برای دیده شدن سرآقاسید
روستای سرآقاسید، گنجی است که هنوز در دل کوهها پنهان مانده. گنجی که اگر با نگاهی مسئولانه و عاشقانه کشف شود، میتواند نهتنها به منبع درآمدی پایدار برای ساکنانش تبدیل شود، بلکه الگویی موفق برای توسعه گردشگری در روستاهای تاریخی کشور باشد.شاید وقت آن رسیده باشد که سرآقاسید، این ماسوله خاموش زاگرس، بالاخره شنیده شود.