پیشرفتها، چالش ها و انتظارات زنان و مادران ایرانی
در سالهای اخیر، روز زن و روز مادر در ایران بیش از آنکه یک مناسبت تقویمی باشد، به فرصتی برای بازخوانی نقش زنان در مسیر توسعه اجتماعی و آینده کشور تبدیل شده است.
آرمان امروز در یادداشتی نوشت:
در سالهای اخیر، روز زن و روز مادر در ایران بیش از آنکه یک مناسبت تقویمی باشد، به فرصتی برای بازخوانی نقش زنان در مسیر توسعه اجتماعی و آینده کشور تبدیل شده است. زن ایرانی امروز در نقطه تلاقی سه جریان مهم قرار دارد: تغییرات ساختار خانواده، رشد سرمایه دانشی و دگرگونی نگرشهای فرهنگی. این سه جریان، جایگاه زن را نهتنها در خانواده بلکه در حوزههای اجتماعی، اقتصادی و علمی نیز بازتعریف کرده است.
نقش مادر در جامعه ایرانی همواره نقشی محوری بوده است. مادر در فرهنگ ایران صرفاً فردی که وظیفه مراقبت از فرزندان را برعهده دارد نیست؛ او حامل میراثی از ارزشهای اخلاقی، مسئولیتپذیری و پیوندهای عاطفی است که نسلی پس از نسل دیگر را شکل داده است. در جامعه امروز که سبک زندگی شهری، ارتباطات دیجیتال و فشارهای اقتصادی ساختار خانواده را پیچیدهتر کرده است، نقش مادر حتی بیش از گذشته به مهارتی تخصصی تبدیل شده است. تربیت فرزندی که توان سازگاری، یادگیری، اعتمادبهنفس و اخلاق اجتماعی را داشته باشد، نیازمند آگاهیهایی است که مادران امروز بیش از هر زمان به آن مجهز شدهاند. در واقع، کیفیت آینده جامعه به میزان زیادی به پایگاه آموزشی و فرهنگی مادران وابسته است. در کنار این نقش بنیادین، حضور بانوان در عرصههای تحصیلی و تخصصی یکی از مشخصههای آینده ایران خواهد بود. طی دو دهه گذشته، زنان سهم قابل توجهی از کرسیهای دانشگاهی را به خود اختصاص دادهاند و در بسیاری از رشتهها به نیروی متخصص اصلی تبدیل شدهاند. این روند نشان میدهد که یک تحول نسلی در حال وقوع است؛ نسلی از زنان تحصیلکرده که در سالهای آینده وارد ساختارهای مدیریتی، پژوهشی و اقتصادی کشور میشوند. چنین تحولی نهتنها به افزایش کیفیت تصمیمگیریها کمک میکند، بلکه جامعه را از یک الگوی تکبعدی مدیریتی جدا کرده و به سمت رویکردهای مشارکتی و هوشمندانهتر سوق میدهد.
تحولات فرهنگی نیز زمینهای ایجاد کرده است که در آن نقش اجتماعی زنان بیشازپیش مورد پذیرش قرار میگیرد. هرچند برخی باورهای سنتی همچنان حضور دارند، اما تجربه زندگی شهری، گسترش رسانهها، و رشد سواد عمومی موجب شده که نگاه جامعه نسبت به تواناییهای زنان واقعبینانهتر شود. خانواده ایرانی بهطور تدریجی در حال گذار از نگرشهای محدودکننده به نگرشی است که نقش زن را در تعامل و مشارکت تعریف میکند نه در تقابل با نقشهای دیگر. این گذار فرهنگی یکی از مهمترین زیرساختهای تحول آینده است، زیرا جامعهای که نیمی از نیروی انسانی خود را کمتر میبیند، عملاً از نیمی از ظرفیت توسعه خود چشمپوشی کرده است.
در سطح کلان، آیندهپژوهی اجتماعی نشان میدهد که زنان ایرانی در دهههای پیش رو نقش مهمتری در ساخت سرمایه اجتماعی ایفا میکنند. مادران و زنان جوان امروز در انتقال ارزشهایی مانند اعتماد، همکاری، مسئولیتپذیری و روحیه کار جمعی نقشآفرینی میکنند؛ ارزشهایی که برای عبور از چالشهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ضروریاند. در شرایطی که کشور با موضوعاتی چون تغییرات جمعیتی، مهاجرت نخبگان و تحولات اقتصادی روبهروست، نقش زنان در حفظ انسجام اجتماعی و تربیت نسل پایدار و توانمند بیش از گذشته اهمیت خواهد داشت. مسیر آینده ایران از میان توانمندسازی زنان و بهویژه مادران عبور میکند. جامعهای که به مهارت، دانش و ظرفیت اخلاقی زنان تکیه کند، میتواند در برابر نوسانات و چالشها تابآورتر باشد و در مسیر توسعه پیش برود. زن ایرانی امروز نهتنها ستون خانواده، بلکه موتور محرک بسیاری از حوزههای علمی و اجتماعی است. روز زن و روز مادر فرصتی است برای یادآوری این حقیقت که پیشرفت کشور زمانی شتاب خواهد گرفت که زنان، با تمام استعداد و نقشآفرینی خود، در ساخت آینده نقش کامل و برابر داشته باشند.
پزشکیان: اگر بر دانایی،توانایی و دانش تکیه کنیم،تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد
رئیس جمهور با بیان اینکه قابل تصور نیست برای زنان جایگاه و ارزشی کمتر از مردان در نظر بگیریم،گفت: زنان ستون جامعه و سازندگان کشور و آینده هستند.«مسعود پزشکیان» روز گذشته ۱۹ آذر ۱۴۰۴ در آیین گرامیداشت روز زن و مقام مادر که در سالن اجلاس سران برگزار شد، تاکید کرد: زن و مرد با همراهی و همکاری یکدیگر زندگی را می سازند و تربیت فرزندان و آینده سازان کشور را برعهده دارند. در این مسیر نقش زنان و مادران از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار است و معتقدم کسانی که زنان و جایگاه ارزشمند آنان در جامعه را نمی بینند، کور هستند.
پزشکیان در ادامه با بیان اینکه، اگر در جامعه با مشکلاتی مواجه هستیم به خاطر این است که راه را درست نرفته ایم، افزود: باور دارم که زن می تواند آینده کشور را ترسیم و مردان توانمند را تربیت کند، من روحیه راستی، درستی و صداقت را مدیون مادرم هستم. اگر مادرم نبود من نبودم و لذا جایگاه و ارزش مادرم بسیار والاست.
رئیس جمهور با بیان اینکه نباید تصور کنیم که ارزش و جایگاه یک زن کمتر از یک مرد است، افزود: دانشگاه جایگاهی برای ساختن فردای مملکت است، دانشگاه جایی برای ساخت انسانهایی است که به دنبال خدمت به جامعه و کشور خود هستند.
پزشکیان با بیان اینکه بنده و همسرم با داشتن چهار فرزند همچنان در امتحانات تخصصی دانشگاه جز نفرات برتر کشور بودیم، تاکید کرد: هنگامی که دانشجو بودیم قصد داشتند به زنان اجازه جراحی ندهند اما ما به زنان و بانوان باور داریم و با قدرت ایستادیم که این باور غلط حاکم نشود.
پزشکیان با انتقاد از برخی باورهای غلط درمورد زنان که به این قشر جامعه نگاه ابزاری دارند، خاطر نشان کرد: زنان ستون جامعه و سازندگان کشور و آینده هستند، نباید این جایگاه با ارزش را کوچک ببنیم. وی با تبریک روز زن به تمام زنان و مادران ایرانی، تصریح کرد: با تمام وجود به توان و ارزش زنان سرزمین اعتقاد دارم.
