آنها که می‌گویند رئیس‌جمهور استعفا دهد، شناختی از مملکت‌داری ندارند
احمد بیگدلی ریشه بحران ناترازی‌های کنونی را در سوءمدیریت منابع نفتی و عدم توانایی در توسعه زیرساخت‌ها طی دو تا سه دهه گذشته دانست و با بیان اینکه تحریم‌ها، ارتباطات ایران با دنیا را به «حداقلی‌ترین وضعیت ممکن» رسانده است، اظهار داشت: حل ناترازی‌ها در مدت کوتاه غیرممکن است.
روزنامه شرق گفتگوئی را با احمد بیگدلی منتشر کرده است:
در ماه‌های اخیر، دولت چهاردهم در حالی زیر بار انتقادهای گسترده قرار گرفته که خود رئیس‌جمهور نیز با صراحت از نارضایتی مردم سخن گفته و مسئولیت بخشی از کاستی‌ها را پذیرفته است. اما واقعیت این است که سهم دولت در بحرانی که امروز دامن کشور را گرفته، تنها بخشی از یک معادله بزرگ‌تر است. بخش مهمی از منتقدان امروز، چه در اردوگاه اصلاح‌طلبان و چه در جریان اصولگرای رادیکال، خود در شکل‌گیری این دولت و چینش کابینه نقش داشته‌اند، اما اکنون با فاصله گرفتن از پاستور و گرفتن ژست منتقد می‌کوشند از تبعات ناکارآمدی‌ها مبرا شوند. در این وضعیت برخی احزاب، چهره‌ها و جریان‌ها پس از تحمیل مدیران ناکارآمد و تاثیرگذاری بر ساختار کابینه، اکنون به جای پاسخگویی، مسیر فرار رو به جلو را انتخاب کرده‌اند. این فضای چندصدایی و رقابت‌های بی‌پایان سیاسی، دولت را از کارآمدی دور کرده و اجازه شکل‌گیری یک تیم منسجم مدیریتی را نداده است.
در کنار این فشارهای سیاسی، مساله بزرگ‌تر نقش نهادهای قدرتمند و ساختارهای موازی است که بخش قابل توجهی از تصمیم‌گیری‌های کلان کشور را خارج از اختیارات دولت رقم می‌زنند. همان‌گونه که چهره‌های ارشد سیاسی اشاره کرده‌اند «دولت مدت‌هاست از جایگاه «مرکز قدرت اجرایی» فاصله گرفته و بیشتر به نهادی تبدیل شده که باید بار همه مسئولیت‌ها را به دوش بکشد، بی‌آنکه ابزار و اختیار لازم برای اصلاح امور را در اختیار داشته باشد.» فقدان گفت‌وگوی درون‌حاکمیتی، تعارض میان نهادها و انحصار قدرت در دستان مراکز متعدد، دولت را در موقعیتی قرار داده که نه می‌تواند تصمیم‌ساز باشد و نه از هجمه منتقدان در امان. در چنین شرایطی، تقلیل همه بحران‌های کشور به عملکرد یک دولت، نه تنها نادرست، بلکه عامدانه است؛ زیرا چشم را بر سهم واقعی سایر نهادها، جریان‌های سیاسی و ساختارهای موازی در شکل‌گیری وضعیت کنونی می‌بندد.
احمد بیگدلی، نماینده خدابنده و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در رابطه با ارزیابی خود از عملکرد دولت متناسب با برنامه هفتم توسعه و چالش‌های پیش روی دولت در حل بحران ناترازی که در تمام زمینه‌ها گریبان‌گیر دولت شده است، گفت: «دولت باید سالیانه گزارشی از نحوه اجرا و میزان اجرایی شدن برنامه هفتم ارائه دهد، البته گزارش سال اول این برنامه با تاخیر اعلام شد. متاسفانه برنامه‌های ما سرجمع بیش از بیست تا سی درصد تحقق پیدا نمی‌کند. در برنامه هفتم آمده که سالیانه گزارشی داده می‌شود و امیدواریم که در صورت تحقق برنامه یا اجرای برنامه، بالاتر از این درصد‌ها باشد که بسیار موثرتر واقع شود.»
ناترازی‌ها در طول این سال‌ها به دلیل عدم توانایی در ساخت زیرساخت ایجاد شده است
وی ادامه داد: «در مورد ناترازی‌ها، باید گفت که ناترازی نه یک شبه، نه یک روزه و نه یک ساله ایجاد می‌شود که کسی ادعا کند می‌تواند ناترازی‌هایی را که در طول دو دهه یا سه دهه ایجاد شده طی پنج سال حل کند. این غیرممکن است. این مسائل در طول یک مسیر و سالیان متمادی به دلیل عدم توانایی در ایجاد زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که باید انجام می‌شد، ایجاد شده است.»
ارتباط‌مان با دنیا به حداقلی‌ترین وضعیت ممکن رسیده است
این نماینده مجلس با بیان اینکه دلایل متعددی وجود دارد که سرمایه‌گذاری انجام نشده و توسعه به آن شکلی که باید محقق نمی‌شود، عنوان کرد: «یکی از این دلایل نیاز به منابع است. دومین موضوع این است که باید با سایر کشور‌ها ارتباطات داشته باشیم. متاسفانه تحریم‌ها باعث شده ارتباطات ما با دنیا به حداقل برسد و در حال حاضر به حداقلی‌ترین وضعیت ممکن رسیده است. حتی همسایگان ما نیز آن طور که باید با ما ارتباط نمی‌گیرند و شرایط مساعدی نیست که با ما ارتباط برقرار کنند. البته برخی مسائل نیز مدیریتی هستند اما همه این مسائل دست به دست هم می‌دهند تا حل کردن ناترازی‌ها به این سادگی‌ها نباشد.»
آنها که می‌گویند رئیس‌جمهور استعفا دهد، شناختی از مملکت‌داری ندارند
بیگدلی در پاسخ به این سوال که برخی حل مشکلات را ناممکن می‌دانند و صحبت از استعفای رئیس‌جمهور می‌کنند، به نظر شما راه‌حلی وجود ندارد و چطور می‌شود از این مخمصه نجات پیدا کرد، اظهار کرد: «آنها که می‌گویند استعفا بدهید، اشتباه می‌کنند و شناختی از مملکت‌داری ندارند. مگر می‌شود در این اوضاع مملکت و در شرایط بین‌المللی حاکم بر روابط بین‌المللی ایران و مسائل جنگی این‌گونه صحبت کرد؟ ما در جنگ اقتصادی هستیم و آنها که این‌طور می‌گویند، واقعا درکی از موضوع ندارند که راه‌حل را این چنین بیان می‌کنند.»
رئیس‌جمهور هیچ جا نگفته نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم
وی با اشاره به سخنان پزشکیان در دوران تبلیغات انتخاباتی خود مبنی بر اینکه «اگر ما نتوانیم مشکلات را حل کنیم، می‌رویم»، تصریح کرد: «رئیس‌جمهور هیچ جا نگفته که نمی‌توانیم. بله، ایشان باید به این نتیجه برسند که نمی‌توانند، اما هنوز جایی نگفته‌اند که ما نمی‌توانیم. فقط گفته‌اند منابع کم و مشکلات زیاد است. همین گزارشی که شخص رئیس‌جمهور اخیرا در مجلس ارائه داد، در مورد ناترازی برق بود. ما در تابستان دو سال گذشته با کمبود برق مواجه بودیم، اما امسال وضعیت برق ما نسبت به پارسال بهتر شده بود.»
بیگدلی اضافه کرد: «نیروگاه‌های خورشیدی در کشور راه‌اندازی شده و در حال ایجاد است. در برنامه هفتم گفته شده که باید ده هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی راه‌اندازی شود. من فکر می‌کنم با توجه به آنچه آقای رئیس‌جمهور فرمودند، احتمالا تا یک سال و نیم آینده، هفت هزار مگاوات برق نیروگاه خورشیدی راه‌اندازی شده و در چرخه تولید قرار خواهد گرفت که این به معنای توانستن است.»
کسری بودجه به خاطر این است که منابعی خلق نمی‌شود
این نماینده مجلس در خصوص کسری پیش‌بینی شده بودجه دولت در سال آینده و راهکار‌های مدیریت آن بیان کرد: «بودجه یعنی منابع و مصارف. شما وقتی قرار است کسری بودجه نداشته باشید، باید منابع را در حد مصارفی که پیش‌بینی کرده‌اید، تامین کنید که این مصارف معمولا حقیقی است. چرا کسری می‌آوریم؟ چون منابعی که پیش‌بینی می‌کنیم، محقق نمی‌شود. بودجه را دولت پیش‌بینی می‌کند و مجلس نیز تصویب می‌کند، اما در بحث مصارف تقریبا صد درصد مصارف دیده می‌شود به شرطی که منابع ایجاد شود. حال چرا کسری می‌آوریم؟ چون منابع ایجاد نمی‌شود و ما باید منابع را ایجاد کنیم.»
زمانی بود که ما تعیین می‌کردیم نفت‌مان را چطور بفروشیم اما حالا به چه روزی افتاده‌ایم؟!
وی افزود: «زمانی بود که نفت صد دلاری را روزانه در حجم پنج میلیون بشکه می‌فروختیم، حالا نفت ما چقدر است و روزانه چقدر می‌فروشیم و چگونه می‌فروشیم؟ من در حال حاضر آمار دقیقی ندارم، اما موضوع این است که نحوه فروش نفت ما به چه شکل شده است؟ وقتی می‌خواهیم نفت بفروشیم، آیا مانند گذشته دلارهای نو به ما تحویل می‌دهند؟ زمانی بود که ما دلار کهنه تحویل نمی‌گرفتیم و فقط دلار نو می‌خواستیم (این یک کنایه است و دلار کهنه بی‌ارزش نیست). ما حتی نوع دلار را هم تعیین می‌کردیم که باید دلارها این‌گونه باشد یا آن‌گونه باشد تا نفت را بفروشیم.
بیگدلی با اشاره به درآمدهای فراوان نفتی در سال‌ها گذشته یادآور شد: «متاسفانه در گذشته، چند هزار میلیارد دلار پول نفت وصول شده را که باید برای زیرساخت‌های خود استفاده و برق تولید می‌کردیم تا به مشکل نخوریم، خوردیم و به‌به و چه‌چه کردیم. آن موقع حقوق‌ها افزایش پیدا کرد و یارانه‌ها داده شد و هر چه درآمد دلاری داشتیم را به جای آن‌که با کمترین هزینه نسبت به الان زیرساخت‌های گاز، برق و توسعه درست کنیم، خوردیم اما آن دوران به فکر نبودیم. اکنون اینکه نفت را چگونه می‌فروشیم و چگونه پولش برمی‌گردد، یک داستان است.»
ما استاد هزینه شده‌ایم
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با طرح این سوال که چرا ما چند سال است، ناچاریم به سمت مالیات‌گیری برویم و فشار به مردم بیاوریم که مالیات بیشتری بدهند، گفت: «باید کسری بودجه را جبران کنیم، پس باید منابع را بالا ببریم، از مصارف کم کنیم و هزینه‌ها را کاهش دهیم. متاسفانه در کشور ما استاد هزینه شده‌ایم. من اصلا نمی‌خواهم کسی، یا گروهی یا خود دولت را مقصر بدانم؛ به طور کلی ما استاد هزینه هستیم. منظورم از هزینه، هزینه‌های مالی و بودجه‌ای است.
بعضی‌ها پول می گیرند اما هیچ عملکردی ندارند؛ باید حذف‌شان کنیم
وی خاطرنشان کرد: «ما باید دلمان برای این مملکت و ایران بسوزد. بعضی‌ها پول دریافت می‌کنند، اما هیچ عملکردی ندارند؛ این‌ها باید حذف شوند. نه مردم راضی هستند، نه عملکردی دارند و نه وضع و اوضاع موجود رضایت‌بخش است که اقتصاد ما اجازه دهد مانند گذشته میلیاردها تومان به آنها پرداخت شود؛ مثلا برای کارهای خاصی پول می‌گیرند که هیچ نتیجه‌ای ندارد.»
تعدادی از وزرا و زیرمجموعه‌هایشان ضعیف عمل می‌کنند
بیگدلی در پاسخ به این سوال که به نظر شما آیا این دولت با این کابینه، قادر است ناترازی‌های کشور را حل کند، تصریح کرد: «هیچ فرقی نمی‌کند، مهم افراد نیستند که تنها آنها بتوانند در سیاست‌گذاری در مورد مسائل مطرح شده تصمیم‌گیری کند. مدیریت ضعیف می‌تواند تاثیر زیادی داشته باشد، اما اینکه تا چه اندازه در مسائل کلان کشور تاثیرگذار است، موضوعی قابل تامل است. من معتقدم تعدادی از وزرا و زیرمجموعه‌هایشان ضعیف عمل می‌کنند، اما اینکه بخواهیم به طور کلی بگوییم این دولت توان مدیریت ندارد، ممکن نیست، باید به شکل کارشناسی و بر اساس شواهد، شاخص‌ها و مبانی علمی صحبت کنیم و نه به صورت احساسی. »
دولت چهاردهم مناقشات اجتماعی و سیاسی جدیدی ایجاد نکرده است
وی تاکید کرد: «اگر فرصتی فراهم شود، می‌توانم ثابت کنم که هر دولت دیگری نیز در این شرایط حضور داشت، وضعیت بهتر از این نمی‌شد. حداقل این است که این دولت توانسته بسیاری از مسائل اجتماعی و مناقشات سیاسی داخلی کشور را کمرنگ‌تر کند. عملکرد این دولت در این زمینه را مقایسه کنید با مناقشات سیاسی که در گذشته و در دولت‌های قبل وجود داشت، این مسائل کمتر شده است و چالش اجتماعی یا مناقشات سیاسی جدیدی ایجاد نشده است.»
