مأموریت ثبات‌بخشی به بازارها و کنترل تورم

روزنامه ایران در گزارشی نوشت:

1- سیاست‌های پولی، ارزی و کنترل تورم

ثبات در بازار ارز و کنترل تورم، از اولویت‌های اصلی بانک مرکزی بود.

 

 ثبات نرخ ارز ترجیحی: رئیس‌کل بانک مرکزی به‌طور مکرر تأکید کرد که سیاست تخصیص ارز ترجیحی با نرخ ۲۸ ‌هزار و 500 تومان برای کالاهای اساسی و دارو بدون تغییر باقی خواهد ماند. همچنین نرخ ۷۰ هزار تومانی برای کالاهای غیراساسی نیز تداوم دارد. این سیاست با هدف کنترل قیمت کالاهای ضروری و کاهش انتظارات تورمی پیگیری شد.

 

 مقابله با نوسانات بازار: بانک مرکزی، نوسانات مقطعی بازار ارز را ناشی از تشدید انتظارات تورمی و شرایط سیاسی دانست و اعلام کرد با همراهی مردم و بهبود شرایط، این نوسانات تعدیل خواهد شد. تأکید شد که نرخ‌های بالاتر عمدتاً مربوط به بازار غیررسمی و قاچاق است و ارتباطی با اقتصاد واقعی کشور ندارد.

 

 تأمین ارز مورد نیاز: از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا هشتم شهریور، بیش از ۲۳.۲ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی، دارو، صنایع و نیازهای خدماتی تأمین ارز شد. از این مقدار، ۱۷ میلیارد دلار به گروه تجاری و بازرگانی و حدود ۵.۹ میلیارد دلار به کالاهای اساسی و دارو اختصاص

یافت.

 

 حذف چهار صفر از پول ملی: بانک مرکزی اعلام کرد، برنامه حذف چهار صفر از ریال در سال‌جاری در دستورکار است تا تصویر پول ملی در اقتصاد جهانی بهبود یابد و امر مبادلات تسهیل شود.

 

2- تأمین مالی تولید و توسعه ابزارهای نوین

بانک مرکزی در راستای شعار سال (سرمایه‌گذاری برای تولید)، بر توسعه ابزارهای مالی غیرتورمی تمرکز کرد.

 

 اوراق گام (گواهی اعتبار مولد): هدفگذاری شده است که در سال ۱۴۰۴ حدود ۲۲۰ همت از طریق این ابزار تأمین مالی شود. عملکرد این اوراق در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل آن ۶۲ درصد رشد داشت و در چهار ماهه اول ۱۴۰۴ نیز رشد معناداری را تجربه کرد.

 

 برات الکترونیک: این ابزار که قابلیت انتقال در زنجیره تأمین را دارد، در ۶ بانک بزرگ کشور عملیاتی شده و تاکنون حدود ۲.۳ همت برات صادر شده است. هدف، تأمین مالی ۱۰۰ همتی در سال‌جاری است.

 

 فکتورینگ (تنزیل اسناد): برای تأمین مالی پروژه‌های عمرانی و مطالبات پیمانکاران، سهمیه ۵۰ همت برای شبکه بانکی در سال ۱۴۰۴ تعیین شده است.

 

 کارت رفاهی متصل به اوراق گام: این ابزار نوظهور با هدف افزایش قدرت خرید خانوارها و تأمین مالی همزمان بنگاه‌ها راه‌اندازی شد. سقف اعتباری آن ۳۰۰ میلیون تومان و هدف تأمین مالی ۱۱۵ همت در سال‌جاری است.

 

 گواهی سپرده خاص: ظرفیت ۲۵۰ همتی برای تأمین مالی بنگاه‌های دارای طرح‌های توسعه‌ای با بازدهی بالا در نظر گرفته شده است.

 

  جمع کل هدف‌گذاری تأمین مالی از طریق ابزارهای نوین در سال ۱۴۰۴: ۴۸۵ هزار میلیارد تومان

 

3- نظارت و سلامت شبکه بانکی

 

ارتقای ثبات و شفافیت شبکه بانکی، از اهداف محوری بود که پیشرفت‌های قابل‌توجهی در آن حاصل شد.

 

 افزایش سرمایه و کفایت سرمایه: سرمایه ثبتی شبکه بانکی کشور رشد چشمگیری داشت و از ۳۳۶ هزار میلیارد تومان

(336 همت) در پایان سال ۱۴۰۰ به ۹۰۵ همت در تیرماه ۱۴۰۴ رسید که نشان‌دهنده رشد ۲.۷ برابری در مدت حدودی ۳ سال است.

 نسبت کفایت سرمایه کل شبکه بانکی که برای سال‌ها منفی بود، در اسفند ۱۴۰۳ به مثبت ۱.۷۵درصد رسید.

 تعداد بانک‌های دارای کفایت سرمایه بالای ۸ درصد (حد مقرراتی) از ۸ بانک در سال 13۹۹ به ۱۴ بانک در خرداد ۱۴۰۴ افزایش یافت.

 تعداد بانک‌های با کفایت سرمایه منفی از ۱۴ بانک در سال 13۹۹ به ۶ بانک کاهش پیدا کرد.

 

 هوشمندسازی نظارت: بانک مرکزی با راه‌اندازی و توسعه سامانه‌های نوین، چتر نظارتی خود را گسترش داد:

 

 سامانه یکپارچه نظارت (سین): برای نظارت داده‌محور و تولید گزارش‌های تحلیلی. 

 سامانه شفق: برای نظارت بر صندوق‌های قرض‌الحسنه و پیشگیری از پولشویی.

 

 سامانه روابط اشخاص: برای شناسایی ذی‌نفعان واحد و کنترل تمرکز ریسک.

 

 سامانه سمات: برای نظارت سیستمی بر فرآیند اعطای تسهیلات.

 

 ابزار XBRL: برای استانداردسازی و افزایش دقت در گزارشگری مالی.

 

 الکترونیکی‌سازی مجوزها: فرآیند ثبت و صدور تمامی مجوزهای بانک مرکزی کاملاً الکترونیکی و صدور مجوزهای کاغذی متوقف شد. این اقدام گامی بزرگ در جهت دولت الکترونیک و کاهش دیوان‌سالاری بود.

 

4- تسهیلات و حمایت از خانوارها و بخش‌های آسیب‌دیده

بانک مرکزی با افزایش سقف تسهیلات و طراحی بسته‌های حمایتی، به تقویت قدرت خرید و رفع مشکلات بخش‌های مختلف پرداخت.

 

 افزایش سقف تسهیلات:    وام خرد و کارت اعتباری به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.

 وام قرض‌الحسنه برای اشخاص حقیقی در بانک‌های قرض‌الحسنه به ۵۰۰ میلیون تومان رسید.

 برای اولین بار، سقف تسهیلات قرض‌الحسنه برای اصناف و واحدهای تولیدی یک میلیارد تومان تعیین شد.

 

 تسهیلات ازدواج و فرزندآوری: از ابتدای سال‌جاری تا ۹ شهریور، حدود ۷۶۷,۲۳۷ میلیارد ریال تسهیلات ازدواج و ۱۷۹,۰۳۰ میلیارد ریال تسهیلات فرزندآوری پرداخت شده است. از زمان اجرای قانون جوانی جمعیت، در مجموع ۳.۵ میلیون فقره وام ازدواج پرداخت شده و ۸۷ درصد متقاضیان دریافت کرده‌اند.

 

 حمایت از صنایع آسیب‌دیده از جنگ ۱۲روزه: بسته حمایتی شامل تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات، تعلیق موقت محرومیت‌های چک‌های برگشتی به مدت ۶۰ روز و بخشودگی وجه التزام برای تسهیلات خاص در نظر گرفته

شد.

 

 تأمین ارز اربعین: به حدود ۲ میلیون زائر، جمعاً ۳۶۰ میلیارد دینار عراقی به نرخ رسمی فروخته شد.

 

5- جمع‌بندی و چشم‌انداز

بانک مرکزی در نیمه اول سال ۱۴۰۴ رویکردی فعال و چندبعدی در پیش گرفت که مهم‌ترین ویژگی‌های آن عبارتند از:  تأکید بر ثبات: با پایبندی به نرخ‌های ارز ترجیحی و مدیریت انتظارات تورمی.

  تمرکز بر سلامت شبکه بانکی: با موفقیت در افزایش سرمایه بانک‌ها و بهبود شاخص کفایت سرمایه از حالت منفی به مثبت.

  نوآوری مالی: با معرفی و توسعه ابزارهای مالی نوین و غیرتورمی برای تأمین مالی تولید.

  حمایت گسترده: از خانوارها از طریق افزایش سقف تسهیلات و از بخش تولید با بسته‌های حمایتی 

ویژه.

  چشم‌انداز آینده: بانک مرکزی برنامه‌های خود را بر اساس تأمین مالی هدفمند طرح‌های پیشران، جلب مشارکت مردم برای سرمایه‌گذاری، تداوم ثبات‌بخشی به بازارها و تقویت هرچه بیشتر شبکه بانکی متمرکز کرده 

است. 

ادامه روند هوشمندسازی نظارت، تخصصی‌سازی بانک‌ها و مبارزه با پولشویی نیز از اولویت‌های جـــدی ایـــن نهـــاد در ادامــه ســـال‌جــاری خـــواهـــــد  بود.