دوئل آمریکایی بر سر «فردو»
ارزیابی‌های اولیه ایالات‌متحده از حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران منتشر شد؛
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:
میزان خسارات وارده بر فردو به محل بحث دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و برخی رسانه‌های مهم این کشور تبدیل شده است؛ درحالی‌که ترامپ و نزدیکان او تلاش دارند این حمله را ضربه‌ای مرگبار توصیف کنند، اما دو رسانه نیویورک‌تایمز و سی‌ان‌ان می‌گویند که ارزیابی‌ها بیانگر آن است که این حملات ناکام بوده و خسارات جزئی به این سایت وارد آمده است. همزمان تحلیل آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده این است که آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را نهایتا فقط چندماه به تاخیر انداخته است، نه بیشتر.
درحالی‌که برخی جریان‌های رسانه‌ای غربی و چهره‌های سیاسی نزدیک به کاخ سفید، این حمله را «ضربه‌ای مرگبار» به برنامه هسته‌ای ایران توصیف کردند، اما داده‌های فنی، تصاویر ماهواره‌ای و اظهارات کارشناسان مستقل نشان می‌دهد که واقعیت تا حد زیادی برخلاف روایت غالب رسانه‌ای در غرب است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده با آغاز رسمی عملیات هوایی در بامداد یکشنبه در پیامی توییتری از «موفقیت کامل عملیات» سخن گفت و اعلام کرد که آمریکا از بمب‌های سنگرشکن با دقت بالا برای نفوذ به تاسیسات زیرزمینی استفاده کرده است. اما به فاصله کمتر از چند ساعت، یک مقام مسوول در استان قم ضمن رد این ادعا گفت: «سایت فردو آسیب جدی ندیده و هیچ اختلالی در فعالیت‌های حیاتی آن ایجاد نشده است.»
در ادامه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که در سایت‌های مورد حمله، هیچ‌گونه نشت رادیواکتیو یا آثار تهدیدآمیز محیطی گزارش نشده است. همزمان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعای رئیس‌جمهوری آمریکا درباره نابودی تاسیسات هسته‌ای فردو را زیر سوال برد و با تاکید بر نبود اطلاعات کافی، گفت که در حال حاضر نمی‌توان به‌طور قطعی درباره میزان خسارت وارده به این سایت غنی‌سازی زیرزمینی اظهارنظر کرد. رافائل گروسی در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان آمریکا با اشاره به پیامدهای حملات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه مراکز هسته‌ای ایران اظهار کرد: «نشانه‌های آشکاری از اصابت [به سایت فردو] وجود دارد، اما درخصوص ارزیابی میزان خسارت وارده به بخش‌های زیرزمینی نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد.» وی در ادامه افزود: «هیچ‌کس نمی‌تواند به‌طور دقیق بگوید که این تاسیسات تا چه اندازه آسیب دیده‌اند.»
در ادامه یک مقام ارشد آمریکایی به نیویورک‌تایمز گفت تاسیسات هسته‌ای فردو نابود نشده و تنها دچار آسیب شده است. ارتشبد جک کین، معاون پیشین ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در مصاحبه با فاکس‌نیوز تحلیل خود را درمورد میزان اثربخشی حملات اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران را مطرح کرد. از نظر کین مشارکت آمریکا در این حملات هم منجر به نابود کردن همه این تاسیسات نخواهد داشت.
دیوید آلبرایت، از موسسه علوم و امنیت بین‌المللی هم با تاکید بر همین موضوع می‌گوید: «ما هیچ نشانه‌ای از تخریب غیرقابل بازگشت در فردو نمی‌بینیم... تا زمانی که پناهگاه‌های زیرزمینی فعال باشند، ساعت هسته‌ای ایران در سکوت می‌تپد.» او همچنین افزود که آمریکا در این عملیات، از نسخه‌های پیشرفته‌تر بمب‌های MOP استفاده نکرده و احتمالا اهداف عملیاتی، نه تخریب کامل، بلکه ارسال پیامی سیاسی و روانی به ایران و متحدانش بوده است. سی‌بی‌اس به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که در تجاوزات صبح روز یکشنبه به تاسیسات هسته‌ای فردو از سه بمب‌افکن B۲ که هر یک به دو بمب سنگر شکن مجهز بوده‌اند، استفاده شده است.
ارزیابی اولیه اطلاعاتی آمریکا
همزمان شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان آمریکا گزارش داد که ارزیابی اولیه اطلاعاتی آمریکا حاکی از آن است که حملات واشنگتن به تاسیسات هسته‌ای ایران به دستور دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری این کشور ناکام بوده و نتوانسته است به بخش‌های اصلی برنامه هسته‌ای ایران آسیب برساند. به گزارش «ایرنا» شبکه سی‌ان‌ان وابسته به دموکرات‌ها و مخالفان ترامپ روز سه شنبه به وقت محلی گزارش داد که بر اساس ارزیابی اولیه اطلاعاتی ایالات متحده که چهار منبع مطلع از آن خبر داده‌اند، حملات نظامی آمریکا به سه سایت هسته‌ای ایران (نطنز، فردو و اصفهان) نتوانسته‌اند بخش‌های اصلی برنامه هسته‌ای این کشور را نابود کنند و احتمالا تنها آن را برای چند ماه به تاخیر انداخته‌اند.
این ارزیابی که پیش‌تر گزارش نشده بود، توسط آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده (Defense Intelligence Agency) ــ نهاد اطلاعاتی وابسته به پنتاگون ــ تهیه شده است. به گفته یکی از منابع مطلع، این گزارش بر اساس ارزیابی خسارات جنگی انجام‌شده از سوی فرماندهی مرکزی ایالات متحده (US Central Command) پس از حملات هوایی آمریکا به ایران تدوین شده است. تحلیل کامل از میزان خسارات وارده به این سایت‌ها و تاثیر حملات بر برنامه هسته‌ای ایران همچنان ادامه دارد. با این حال، یافته‌های اولیه با ادعاهای مکرر دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا که گفته بود حملات «تاسیسات غنی‌سازی ایران را به‌طور کامل نابود کرده‌اند» در تناقض است.
پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده نیز روز یکشنبه گفته بود که «جاه طلبی‌های هسته‌ای ایران از بین رفته است.» سی‌ان‌ان افزود: دو نفر از منابع مطلع از این ارزیابی اعلام کردند که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از بین نرفته است. یکی از آنها گفت که «سانتریفیوژها تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده‌اند.»
او افزود: «ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده (DIA) این است که آمریکا برنامه آنها را نهایتا فقط چند ماه به تاخیر انداخته است، نه بیشتر.» دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا روز دوشنبه به وقت محلی با تکرار ادعای خود درباره حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران و درحالی‌که هنوز هیچ ارزیابی معتبری درباره میزان خسارت‌ها وجود ندارد، مدعی شد: تاسیساتی که ما در ایران هدف قرار دادیم کاملا نابود شدند و همه این را می‌دانند. فقط اخبار جعلی روایتی متفاوت ارائه می‌دهند تا سعی کنند تا حد امکان تحقیر کنند و حتی (با تعجب برای زیر سوال بردن) می‌گویند که این تاسیسات «کاملا نابود شده‌اند!»
ترامپ سپس با بیان نام خبرنگاران رسانه‌های مشهور آمریکایی گفت: آلیسون کوپر از اخبار جعلی سی‌ان‌ان، برایان ال. رابرتز احمق، رئیس کان‌کست، جانی کارل از اخبار جعلی ای‌بی‌سی و البته همیشه بازندگان شبکه جعلی ان‌بی‌سی که باز هم متعلق به کان‌کست است، به‌طور ویژه روی این دروغ کار می‌کنند. ترامپ سپس به رسانه‌های آمریکایی که صحت ادعاهای او درباره حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را زیر سوال برده‌اند، تاخت و گفت: این شرایط هرگز با آدم‌های بی‌عرضه در رسانه‌ها تمام نمی‌شود و به همین دلیل است که رتبه‌بندی آنها در پایین‌ترین حد خود قرار دارد، اعتبار آنها صفر است!
کنگره درگیر اختلاف نظر
در کنگره آمریکا نیز این اختلاف نظر بر سر فردو به کشمکش بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان تبدیل شده است. تارنمای «هیل» گزارش داد که بازگشایی کنگره آمریکا همزمان با شکاف عمیق میان قانون‌گذاران درباره حمله اخیر به تاسیسات هسته‌ای ایران، تنش‌های سیاسی گسترده‌ای را در واشنگتن رقم زده است.
تارنمای «هیل» گزارش داد که کنگره ایالات متحده در حالی فعالیت خود را از سر می‌گیرد که شکاف و «اختلافات عمیقی» میان قانون‌گذاران آمریکایی بر سر حمله تجاوزکارانه این کشور به تاسیسات هسته‌ای ایران به دستور «دونالد ترامپ» وجود دارد. به گزارش «ایرنا»، «هیل» نوشت: کنگره این هفته در بحبوحه اختلافات عمیق بر سر حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران و لایحه موسوم به «بزرگ و زیبا» حزب جمهوری‌خواه به واشنگتن بازمی‌گردد و زمینه را برای دوره‌ای حساس و سرنوشت‌ساز در سیاست خارجی و داخلی فراهم می‌کند.
در موضوع ایران، قانون‌گذاران آمریکایی بر سر اینکه آیا حمله این کشور به سه سایت هسته‌ای ایران تصمیم درستی بوده است و اینکه آیا انجام این کار توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، بدون تایید کنگره در چارچوب حقوق او در قانون اساسی بوده است یا خیر اختلافاتی دارند.«هیل» خاطرنشان کرد: جمهوری‌خواهان تا حد زیادی از این اقدام [تجاوزکارانه ترامپ] حمایت کرده‌اند؛ درحالی‌که اکثر دموکرات‌ها از آن انتقاد می‌کنند، اگرچه در هر دو حزب دیدگاه‌های متفاوت نیز وجود دارد.
ترامپ در نخستین اظهارات علنی خود پس از این حمله مدعی شد که «تاسیسات کلیدی غنی‌سازی هسته‌ای ایران به‌طور کامل و به‌کلی نابود شده است»، اگرچه مقامات ارشد روز یکشنبه اعلام کردند که از وضعیت ذخیره اورانیوم ایران بی‌اطلاع هستند.
شان کاستن، نماینده حزب دموکرات آمریکا پیش‌تر اعلام کرد که اقدام رئیس‌جمهوری این کشور برای بمباران مراکز هسته‌ای ایران بدون تایید کنگره به منزله «تخلفی قابل استیضاح و آشکار» است. الکساندریا اوکاسیو کورتز، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا نیز خواستار استیضاح ترامپ شد و در شبکه اجتماعی «ایکس» اعلام کرد: تصمیم فاجعه‌بار رئیس‌جمهور [آمریکا] برای بمباران ایران بدون مجوز، نقض جدی «قانون اساسی و اختیارات جنگی کنگره» است.
