ستایش منتقدان جهان از بازی شگفت‌انگیز پریناز ایزدیار

روزنامه ایران در گزارشی نوشت:

اگر قرار باشد فهرستی از فیلم‌های پرسروصدای سینمای ایران تهیه کنیم بی‌شک همه آثار سعید روستایی در این دسته قرار می‌گیرد؛ فیلمساز جوانی که همانقدر در عرصه کارگردانی جریان‌ساز بوده که در عرصه خبرسازی پیشتاز است. فیلم‌های سعید روستایی اگر تا قبل از «برادران لیلا» به خاطر عناصر فیلمسازی‌اش مورد بحث بود بعد از این فیلم به خاطر مسائل فرامتن در کانون توجه و اخبار قرار گرفته است. حضور «زن و بچه» سعید روستایی در کن هم از همان لحظه اعلام ورودش به بخش رقابتی جشنواره کن 2025 بیش از آنکه با پشتوانه کارنامه کاری‌اش و کنجکاوی‌های برآمده از آن، محور بحث و گفت‌وگوهای رسانه‌ای شود به خاطر مسائل اجتماعی و سیاسی با واکنش‌ها و موضع‌گیری‌های متفاوت مواجه شد.

شکستن حصار انزوای سه ساله سینمای ایران

چه علاقه‌مند به سینمای سعید روستایی باشیم و چه در زمره مخالفان تبدیل شدن او به عنوان یکی از چهره‌های شاخص سینمای اجتماعی باشیم، تأثیر سینمای او در سینمای ایران را نمی‌توان انکار کرد. او پس از اصغر فرهادی، دیگر فیلمساز اجتماعی است که اثرش (متری شیش‌ونیم) در فهرست پرفروش‌های سینمای ایران که عمدتاً در سیطره آثار کمدی است، قرار دارد. همزمان با اعلام نام «زن و بچه» در جمع ۲۲ فیلم رقابت‌کننده در بخش مسابقه اصلی کن هفتادوهشتم، فضای دوقطبی بر سر این فیلم در فضای مجازی شکل گرفت. فعالان فضای مجازی در خارج از ایران حتی تلاش کردند پیام ضدیت خود با حضور نماینده جریان رسمی سینمای ایران را به گوش مقامات جشنواره کن برسانند. کارشناسان سینمایی اما فارغ از قیل و قال‌های سیاسی، دومین حضور سعید روستایی در این فستیوال را برآمده از شایستگی‌های سینمایی این فیلم عنوان کردند؛ شایستگی‌هایی که خود را بر قوانین و قواعد محدودکننده مجامع بین‌المللی تحمیل کرد و پس از سه سال انزوا این حصار را شکست. برخی منتقدان در همان زمان پیش‌بینی کردند که باید منتظر تبعات این حضور در جریان برگزاری جشنواره و نشست‌های خبری این فیلم بود.

 ارزشمندترین دارایی فیلم

شامگاه پنجشنبه اول خرداد ماه عوامل «زن و بچه» پا روی فرش قرمز جشنواره کن گذاشتند و از تازه‌ترین فیلم سعید روستایی رونمایی شد. نمایش این فیلم فارغ از هیاهوی پیش‌بینی شده در فضای مجازی، واکنش‌های متفاوتی از سوی منتقدان سینمایی در کن دریافت کرده است. اغلب منتقدان این فیلم را جزو مدعیان جوایز عنوان کردند و برخی آن را در دسته آثار متوسط این رویداد قرار دادند. «درامی درباره خشم و رنج در بازار ازدواج ایران» توصیف گاردین از فیلم روستایی است. این نشریه از پنج ستاره به این فیلم سه و نیم ستاره داده و در بخشی از نقد خود آورده است: «کمی آشفته است، اما به واسطه نمایش سرراست بازیگران پیش می‌رود.» بازی درخشان پریناز ایزدیار از مؤلفه‌های تکرار شونده در تحلیل‌های ستایش‌آمیز این فیلم است. سوفی مانکس کافمن، منتقد نشریه ایندی وایر با تمجید از بازی درخشان پریناز ایزدیار او را یکی از شانس‌های اصلی جایزه بازیگر زن کن دانسته و دد لاین هم نوشته: «بازیگر برجسته فیلم، ایزدیار است که چشمان تیره و درشتش به ارزشمندترین دارایی فیلم بدل شده و تغییرات چالاکانه او شگفت‌آورند.» منتقد «آیان‌سینما» از تلاش سعید روستایی برای به چالش کشیدن اخلاق در این فیلم نوشته است. «فیلم با انبوهی از لحظات بهت‌آور و ویرانگر فرونشست می‌کند و باعث می‌شود بازیگران درام را با بیان احساس سر پا نگه دارند؛ روش‌هایی که همیشه لطافت ندارند.» این عبارات بخشی از نوشته منتقد «اسکرین» است. منتقد «تایم اوت» اما فیلم سعید روستایی را شایسته امتیاز ۴ ستاره دانسته و معتقد است فیلم موفق می‌شود در به تصویر کشیدن زنی که با رنجی غیرقابل‌ تصور کنار می‌آید، هم به شکل بی‌مانندی پرتنش و هم عمیقاً تکان‌دهنده باشد.

همزیستی دو جریان

از سینمای متفکر ایران

«زن و بچه» در شرایطی در جشنواره کن حضور دارد که یک نماینده از جریان غیررسمی سینمای ایران همچون ادوار گذشته در این رویداد حاضر است. «تصادف ساده» جعفر پناهی این بار نه در غیبت فیلمساز و صندلی خالی همیشگی او، بلکه با حضور اغلب عوامل این فیلم در جشنواره کن به نمایش درآمد و این فیلم هم نقدهای عموماً مثبتی دریافت کرد. در همان دوران اعلام اسامی آثار راه یافته به بخش مسابقه جشنواره کن، گرچه برخی صاحبنظران حوزه سینما، جار و جنجال شکل گرفته در فضای مجازی علیه سعید روستایی را تغییر مسیر توجه‌ها از فیلم‌های خوب جریان رسمی به نفع فیلم‌های زیرزمینی عنوان می‌کردند اما بیانیه کانون کارگردانان حاوی نکاتی تأمل‌برانگیز بود که شاید لازم است با پایان این فستیوال و در آرامش بازخوانی شود. بیانیه‌ با اعتقاد به همزیستی این دو جریان در کنار هم متذکر شده که هر دوی این فیلم‌ها متعلق به «سینمای متفکر ایران» است.

بــــرش

در فرش قرمز کن «گل گلدون من» پخش شد

به افتخار موسیقی ایران

نسیم قاضی‌زاده-منتقد موسیقی/ وقتی فروشنده برای اولین‌بار در کن اکران شد و روی فرش قرمز آن تصنیف «دلشدگان با صدای استاد شجریان» پخش شد، احساس شنیده شدن یک موسیقی ایرانی با آن صلابت، استحکام و ماندگاری فرش قرمز فرهادی را رنگین‌تر کرد؛ این از اولین بارهایی بود که نوای موسیقی باکلام ایرانی در یک ایونت سینمایی تا این اندازه شنیده شد و برای انبوهی از بهترین آرتیست‌های دنیا، تبدیل به سوژه‌ای برای پرسش شد. آنها که موسیقی ملی و سنتی ایران را کمی جدی‌تر دنبال می‌کنند، می‌دانند که تا چه اندازه می‌تواند این موسیقی ورای کلام روی مخاطبش تأثیر بگذارد. در روزهای گذشته در آستانه اولین اکران بین‌المللی «زن و بچه» سعید روستایی بار دیگر این اتفاق باشکوه رقم خورد. این‌بار با یاد و خاطره آهنگساز خوش‌قریحه ایرانی، فریدون شهبازیان که به تازگی سینما و موسیقی ایران او را از دست داد، ترانه ماندگار «گل گلدون من» روی این فرش قرمز پخش شد. این ترانه‌ها بیش از آنکه قطعاتی باشند ایرانی، حالا دیگر بخش مهمی از حافظه شنیداری جمعی ملت ایران هستند که در فضای بین‌المللی نیز شنیده شده و مورد استقبال قرار گرفته‌اند. حسن انتخاب یک قطعه باکلام از موسیقی ایرانی توسط تیم «زن و بچه» و قطعاتی که ماندگاری‌شان را ثابت کرده‌اند، نشان داد که همچنان ظرفیت‌های متعددی برای موسیقی ایرانی وجود دارد که نهفته باقی مانده‌اند. فضاهایی که هنوز توان پرشدن آنها وجود دارد و انبوهی چیزهای دیگر. فضاهای بین‌المللی در مجموع چه برسد به فضاهای سطح اول بین‌المللی، همیشه از بهترین مکان‌ها برای معرفی ظرفیت‌های هنر و فرهنگ یک سرزمین‌اند و جشنواره‌های سینمایی با توجه به حضور تعداد بسیار زیادی از افراد مؤثر در فرهنگ و هنر سرزمین‌های دیگر، می‌توانند از بهترین سکوها برای استفاده از این ظرفیت‌ها باشند. به قول آن دیالوگ معروف درباره الی، دم همه بچه‌های «زن و بچه» گرم.