بندر جبل‌علی امارات 5 برابر کل بنادر ایران کانتینر جابه‌جا می‌کند
با تنها ۳ میلیون کانتینر در سال، بنادر ایران فاصله‌ای فاحش با رقبای منطقه‌ای دارند؛ فاصله‌ای که تنها با رفع تحریم پر نمی‌شود، بلکه نیازمند اصلاحات اساسی است.
یک کارشناس حمل‌ونقل بین‌المللی می‌گوید ایران در حوزه لجستیک بندری از رقبای منطقه‌ای خود عقب مانده و حتی در صورت رفع تحریم‌ها، بدون اصلاحات ساختاری و هماهنگی‌های داخلی، نمی‌توان انتظار جهش چشم‌گیری در جایگاه بنادر کشور داشت.
علیرضا چشم‌جهان، تحلیلگر حوزه لجستیک و حمل‌ونقل بین‌المللی، در گفت‌وگو با آوش تأکید کرد بنادر ایران هنوز در سطح ابتدایی خدمات لجستیکی باقی مانده‌اند و بیشتر بر فرآیندهای سنتی نظیر تخلیه و بارگیری کالا تمرکز دارند.
او افزود: «در بنادر پیشرفته، خدمات ارزش‌افزوده و مراکز توزیع کالا نقش کلیدی در افزایش درآمد و رقابت‌پذیری ایفا می‌کنند.»
اثر تحریم و فرصت‌های رفع آن
چشم‌جهان با اشاره به اهمیت حمل‌ونقل دریایی در تجارت ایران گفت: «بیش از ۹۰ درصد مبادلات تجاری کشور از طریق دریا انجام می‌شود، بنابراین این صنعت حیاتی است؛ چه در دوران تحریم و چه در صورت کاهش محدودیت‌ها.»
او معتقد است که با کاهش تحریم‌ها، امکان جذب شرکت‌های کشتیرانی و لجستیکی خارجی افزایش می‌یابد و ایران می‌تواند به مسیر ترانزیتی مهم‌تری در منطقه تبدیل شود. با این حال هشدار می‌دهد: «حتی در صورت رفع تحریم‌ها، اگر هماهنگی لازم در داخل کشور ایجاد نشود و روی عوامل نرم‌افزاری و مغزافزاری تمرکز نکنیم، نمی‌توانیم به پیشرفت چشم‌گیر امیدوار باشیم.»
عقب‌ماندگی در مقیاس بین‌المللی
بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی این کارشناس، بنادر ایران سال گذشته حدود ۳ میلیون کانتینر جابه‌جا کرده‌اند. در حالی که بندر جبل‌علی امارات به‌تنهایی بیش از ۱۵ میلیون کانتینر را مدیریت کرده است. چشم‌جهان این تفاوت فاحش را حاصل نه‌فقط تحریم‌ها، بلکه ناشی از فقدان زیرساخت‌های کارآمد، خدمات نوآورانه و عدم اتصال مؤثر شبکه‌ای بنادر می‌داند.
راه‌حل چیست؟
به باور او، توسعه بنادر باید در چارچوب یک شبکه حمل‌ونقل یکپارچه و زنجیره تأمین منطقه‌ای دنبال شود. وی گفت: «توسعه نقطه‌ای بنادر، بدون اتصال مؤثر به شبکه‌های پس‌کرانه‌ای و ریلی، تاثیر اندکی بر بهبود شاخص‌های لجستیکی دارد.»
این تحلیلگر حوزه حمل‌ونقل پیشنهاد می‌دهد ایران با سرمایه‌گذاری در هماهنگی سیستماتیک، دیجیتال‌سازی خدمات بندری و تعامل با اپراتورهای بین‌المللی، بتواند مزیت جغرافیایی خود را به مزیت عملیاتی تبدیل کند.
