نحوه و مدارک مورد نیاز برای دریافت وام دانشجویی +مبلغ

 هزینه‌های شهریه دانشگاه، هزینه‌های مسکن و زندگی دانشجویی یا حتی شرایط اضطراری می‌توانند بار سنگینی بر روی دانشجویان باشند. به همین دلیل، ‎صندوق رفاه دانشجویان تحت نظارت ‎وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برخی بانک‌های عامل، روش‌های مختلف «وام دانشجویی» را برای پوشش نیازهای مالی دانشجویان در مقاطع مختلف تعریف کرده‌اند. این مقاله به شما کمک می‌کند تا دقیقاً بدانید شرایط دریافت این وام ها چیست، چه مدارکی لازم است و چه مبلغی به دانشجویان تعلق می‌گیرد  تا مسیر درخواست آن برایتان روشن باشد.

انواع وام دانشجویی

وام‌های دانشجویی در ایران معمولاً به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• وام تحصیلی: جهت کمک به هزینه‌های جاری دانشجویی (مانند هزینه‌های زندگی، خوابگاه، کتاب)

• وام شهریه: ویژه دانشجویان دانشگاه‌های شهریه‌پرداز (دانشگاه آزاد، غیرانتفاعی، شبانه)

• وام ضروری: برای شرایط اضطراری مثل بیماری، فوت سرپرست، حوادث غیرمترقبه

• وام ودیعه مسکن: مخصوص دانشجویان متأهل که نیاز به اجاره مسکن دارند
  
  هر نوع وام شرایط خاص خود را دارد، ولی همگی هدفشان حمایت از دانشجویان و کاهش مانع مالی برای ادامه تحصیل است

شرایط عمومی دریافت وام دانشجویی

برای این که دانشجویی بتواند وام دانشجویی بگیرد، باید شرایط زیر (حداقل) را داشته باشد:

• دانشجو بودن در یکی از دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی کشور و داشتن وضعیت تحصیل فعال تمام‌وقت. 

• اعتقاد به اصول دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی. 

• نیاز مالی تشخیص داده شده توسط دانشگاه یا صندوق رفاه. 

• عدم دریافت بورسیه کامل یا کمک‌رسانی که هزینه‌های کلان تحصیل را پوشش داده باشد. 

• تحصیل در سنوات مجاز و نداشتن دو نیمسال مشروطی متوالی (برای بعضی وام‌ها). 

• ضامن معتبر یا ارائه تعهدنامه بازپرداخت، در صورتی که نوع وام ایجاب کند. 

علاوه بر این شرایط عمومی، هر نوع وام (مثلاً ودیعه مسکن یا شهریه) ممکن است شرایط اختصاصی داشته باشد (مثل تأهل، داشتن اجاره‌نامه، یا سکونت در شهر دیگر دانشگاه) که باید در اطلاعیه هر سال بررسی شود. 

مدارک مورد نیاز وام دانشجویی

برای ثبت‌نام و دریافت وام دانشجویی، معمولاً دانشجو باید مدارک زیر را آماده کند (ممکن است دانشگاه یا دوره خاص، برخی مدارک اضافه یا کمی متفاوت بخواهند):

1. کارت ملی و شناسنامه دانشجو. 

2. کارت دانشجویی یا گواهی اشتغال به تحصیل از دانشگاه. 

3. فرم ثبت نام و درخواست وام از سامانه ‎swf.ir یا سامانه دانشگاه.

4. ضامن معتبر یا سند تعهدنامه بازپرداخت. 

5. اجاره‌نامه رسمی با کد رهگیری (برای وام ودیعه مسکن) و گواهی تأهل اگر متأهل هستید. 

6. سایر مدارک مربوط به نوع وام: مثلاً برای وام شهریه، صورتحساب شهریه دانشگاه یا معرفی‌نامه دانشگاه؛ برای وام ضروری، مدارک مربوط به حادثه یا بیماری؛ و ...

مبلغ وام‌­های دانشجویی

مبالغ وام دانشجویی هر سال کمی متفاوت اعلام می‌شوند و وابسته به نوع وام و مقطع تحصیلی است. در سال تحصیلی اخیر (۱۴۰۳‑۱۴۰۴) نمونه‌هایی از مبالغ به شرح زیر بوده‌اند:

• وام تحصیلی: برای مقطع کاردانی/کارشناسی مجرد حدود «۵ میلیون تومان» و برای متأهل حدود «۱۰ میلیون تومان».

• برای مقاطع ارشد و دکتری، مبلغ بیشتری در نظر گرفته شده است؛ مثلاً برای دکترای تخصصی مجرد حدود «۱۰ میلیون تومان» و برای متأهل «۲۰ میلیون تومان». 

• وام شهریه: بسته به مقطع، برای مقطع کاردانی/کارشناسی حدود «۳ تا ۶ میلیون تومان» برای مجرد/متأهل؛ برای مقاطع بالاتر مقادیری بیشتر. 

• وام ودیعه مسکن (ویژه متأهل‌ها): به عنوان نمونه، برای تهران حدود «۲۰۰ میلیون تومان»، برای کلان‌شهرها حدود «۱۵۰ میلیون تومان» و برای سایر شهرها حدود «۱۰۰ میلیون تومان». 

لازم به ذکر است که این ارقام سقف‌ها هستند و ممکن است دانشجو کمتر از آن مبلغ دریافت کند، یا در سال جدید کمی تغییر یابند. 

مراحل ثبت‌نام و دریافت وام دانشجویی

برای دریافت وام دانشجویی، مسیر معمول به این صورت است:

1. پیگیری اطلاعیه دانشگاه / صندوق رفاه : در ابتدای هر نیمسال (مثلاً نیمسال اول) اطلاعیه ثبت‌نام وام از طرف دانشگاه یا صندوق رفاه منتشر می‌شود.
2. ورود به سامانه ثبت‌نام : دانشجو وارد سامانه رسمی ‎swf.ir (یا سامانه دانشگاهی مربوط) شده، فرم درخواست وام را تکمیل می‌کند.
3. انتخاب نوع وام : در سامانه، نوع وام (تحصیلی، شهریه، ودیعه مسکن، ضروری) را انتخاب و شرایط مربوط را می‌پذیرد. 
4. آپلود مدارک و تأیید دانشگاه : مدارک لازم را آپلود یا ارائه می‌کند، دانشگاه اطلاعات را بررسی می‌کند و تأیید می‌کند که دانشجو واجد شرایط است.
5. ارسال معرفی‌نامه به بانک / واریز مبلغ : پس از تأیید، معرفی‌نامه برای بانک عامل صادر می‌شود و مبلغ وام به حساب دانشجو یا مستقیماً به حساب دانشگاه (در صورت وام شهریه) واریز می‌شود. ایران تحصیل
6. بازپرداخت : پس از فارغ‌التحصیلی یا با پایان سنوات مجاز، دانشجو موظف به بازپرداخت اقساط وام است بر اساس آیین‌نامه‌های صندوق رفاه.

نکات مهم و هشدارها

• در هنگام ثبت‌نام، به دقیق بودن اطلاعات مالی خانوادگی و وضعیت تحصیلی توجه کنید؛ اشتباه یا تأخیر می‌تواند منجر به رد درخواست شود. 
• بودجه و تعداد وام‌ها محدود است، پس بهتر است در ابتدای بازه زمانی ثبت‌نام اقدام کنید تا شانس بهتری داشته باشید. 
• اگر در نیمسال قبل مشروط بوده‌اید یا سنوات تحصیل شما گذشته باشد، ممکن است امکان دریافت وام محدود شود.
• مبلغ وام را دقیقاً بررسی کنید: برخی وام‌ها فقط برای «دانشجویان مجرد» هستند یا در «دانشگاه‌های دولتی روزانه».
• بازپرداخت وام را فراموش نکنید؛ دیرکرد یا عدم بازپرداخت می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
• نوع وام «ودیعه مسکن» دارای شرایط خاص است؛ متأهل بودن، اجاره‌نامه معتبر و عدم استفاده از خوابگاه الزامی است.

وام دانشجویی در ایران یکی از ابزارهای مهم حمایتی برای دانشجویان است که می‌تواند به کاهش دغدغه‌های مالی و تمرکز بیشتر بر تحصیل کمک کند. با این حال، موفقیت در دریافت آن نیازمند آگاهی کامل از شرایط، مدارک، زمان‌بندی و نوع وام است. توصیه می‌شود پس از شروع هر نیمسال تحصیلی، اطلاعیه دانشگاه یا صندوق رفاه را دنبال کنید، مدارکتان را آماده نمایید و در زمان مناسب ثبت‌نام کنید. با رعایت دقیق، این تسهیلات می‌تواند فرصت ارزشمندی برای شما باشد تا بدون فشار مالی، مسیر تحصیل را با آرامش و انگیزه ادامه دهید.