روایت دلخراش و غمبار خودکشی سام دانش آموز ۱۲ ساله شیرازی

خبر خودکشی دانش‌آموز ۱۲ ساله شیرازی، دو هفته بعد از فوت او منتشر شده است. دو هفته پیش خانواده «سام زارعی» به «هم‌میهن» از مرگ او گفتند، اما برای پیگیری پرونده و کسب اطلاعات بیشتر تصمیم گرفتند سکوت کنند. حالا وکیل پرونده، اطلاع‌رسانی درباره دلیل این حادثه را برعهده گرفته است. به گفته او و طبق مستندات به‌دست‌آمده از دوربین‌های مداربسته مدرسه و روایت هم‌کلاسی‌ها، ماجرای این پرونده به ۱۲ مهرماه امسال برمی‌گردد؛ زمانی‌که در کلاس نقاشی دانش‌آموزان پایه ششم مجتمع آموزشی «الف» در ناحیه یک آموزش‌وپرورش شیراز، کاغذی با متنی کودکانه دست‌به‌دست می‌شود و معلم کلاس، خانم «م» متوجه می‌شود و برگه را به دست ناظم و مدیر مدرسه می‌رساند. بعد از آن، واکنش‌های تند و توهین‌های کلامی ناظم مدرسه آغاز می‌شود؛ این را تعدادی دیگر از خانواده‌های دانش‌آموز این مدرسه هم در گفت‌و‌گو با «هم‌میهن» تایید می‌کنند.

با این حال مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش این گفته‌ها را نمی‌پذیرند و تاکید می‌کنند که خودکشی این دانش‌آموز در خارج از مدرسه رخ داده و پیگیری آن در دست این وزارتخانه نیست. مجید احمدی، مدیر آموزش‌وپرورش ناحیه یک شیراز درباره مرگ سام گفته است: «پس از اطلاع از این حادثه بلافاصله تیمی از کارشناسان این اداره درخصوص این حادثه تشکیل شد. براساس شواهد اولیه و اظهارات پدر دانش‌آموز، فوت این دانش‌آموز در منزل صورت گرفته است. احمدی درخصوص مطالب منتشرشده در مورد نحوه رفتار معاون این آموزشگاه نیز گفت: هیچ شواهدی دال بر بروز تنبیه بدنی توسط معاون مدرسه مشاهده نشده و فیلم دوربین مداربسته مدرسه نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد.

پدر دانش‌آموز معتقد است، تلفن معاون مدرسه به من زمینه‌ساز انجام این حادثه توسط فرزندم در منزل شده است و معاون مدرسه نیز اعلام کرده که در پی بروز یک‌مسئله تربیتی در مدرسه، طی تماس تلفنی از پدر دانش‌آموز خواستم تا روز بعد برای گفت‌و‌گو در مورد نحوه رفتار فرزندشان به مدرسه بیاید. چون در زمینه ابعاد این حادثه ابهام وجود دارد، خانواده در حال پیگیری قضایی این حادثه هستند. ما نیز منتظر اعلام‌نظر این مراجع ذی‌صلاح هستیم. ضمن ابراز تأسف مجدد و همدردی با خانواده، شخصاً به اتفاق جمعی دیگر از مسئولان در مراسم‌های مربوط به این دانش‌آموز حضور یافتم.» دیروز علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش هم شکایت خانواده سام در مراجع قضایی را تایید کرده و گفته که سیستم قضایی هم در حال پیگیری است: «ابعاد قضیه بررسی می‌شود و هر نتیجه‌ای که حاصل شود، اعلام خواهد شد.»

با وجود این پاسخ، خانواده سام زارعی، علاوه بر مدیر، ناظم و معلم مدرسه، از آموزش‌وپرورش ناحیه یک شیراز هم شکایت کرده‌اند.

مدرسه سام، بخشی از یک مجتمع آموزشی غیردولتی معروف در ناحیه یک آموزش‌وپرورش شیراز است. کادر مدرسه در سال جدید با تغییرات زیادی روبه‌رو شده است و تلاش «هم‌میهن» برای گفت‌و‌گو با مدیر این مدرسه به نتیجه نرسید. طبق گفته والدین برخی از دانش‌آموزان این مدرسه به «هم‌میهن»، تهدید به «تحقیر» دانش‌آموزان به‌عنوان شیوه مدیریت موارد تخلفات انضباطی، بار‌ها از ابتدای سال توسط مدیر و ناظم این مدرسه مطرح شده است. حالا پرونده سام زارعی در مرحله بازپرسی قرار دارد و گفت‌و‌گو با افراد مطلع در این پرونده هم نشان می‌دهد که این دانش‌آموز پیشینه تخلفات انضباطی خاصی در این مدرسه نداشته و روشن نیست چرا به‌دلیل نوشتن متنی کودکانه، مورد تحقیر قرار گرفته است.

حسین صادقی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، اما در واکنش به این خبر، به «هم‌میهن» می‌گوید: «ضمن ابراز همدردی و عرض تسلیت به خانواده محترم این نوجوان، بررسی‌های اولیه ابعاد این حادثه دلخراش، مؤید آن است که این حادثه دردناک خارج از فضای آموزشی و در منزل این خانواده اتفاق افتاده است. سلامت جسمی، روحی و روانی دانش‌آموزان همواره اولویت اصلی و مورد تأکید آموزش‌وپرورش بوده و تشکیل جلسات هفتگی و مستمر کارگروه نظام مراقبت از آسیب‌های اجتماعی (نماد) بیانگر اهمیت سلامت دانش‌آموزان عزیز و اتخاذ روش‌های صحیح تربیتی در مواجهه با سنین مختلف است. بدیهی است این مسئله و اتفاقاتی ازاین‌دست، به‌جد از سوی آموزش‌وپرورش از منظر مسائل تربیتی و دیگر ابعاد مختلف آن، مورد بررسی دقیق‌تری قرار خواهد گرفت تا با اقدامات پیشگیرانه و آموزش‌های تخصصی، مانع از تکرار این‌گونه حوادث تلخ در جامعه باشیم.»

از ابتدای سال تحصیلی جاری تا امروز، دو خبر دیگر از تنبیه در مدارس کشور منتشر شده است. نهم مهرماه، یک دانش‌آموز ۱۴ ساله به‌نام نیما نجفی اهل زنجان، به‌دلیل ایست‌قلبی جان خود را از دست داد. در نامه رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به وزیر آموزش‌وپرورش درباره فوت این دانش‌آموز نوشته شده است که «دانش‌آموزی به‌نام نیما نجفی در روستای سهرین از توابع زنجان در تاریخ ۱۴۰۴/۷/۹ به‌دلیل ایست‌قلبی ناشی از تنبیه بدنی و فشار جسمانی از سوی مسئولان مدرسه فوت نموده است.»

عموی نیما، همان زمان به سایت دیده‌بان ایران گفته بود، براساس فیلم دوربین‌های مدرسه، نیما پس از دو بار دور حیاط مدرسه دویدن، هنگامی که قصد داشت در صف بایستد، حالش بد شده و روی زمین افتاده است. اما وزیر آموزش‌وپرورش یکشنبه ۲۷ مهرماه در مصاحبه با سایت «خانه ملت» گفت که براساس اطلاعات اولیه، این دانش‌آموز ممکن است سابقه بیماری قلبی داشته که اعلام نشده و این موضوع نیازمند تایید پزشکی و اطلاعات مستند است و باید با ادله مستند تایید یا رد شود.

نیمه اول مهرماه هم خبر ضرب‌وشتم یک دانش‌آموز۱۳ ساله در یکی از مدارس قزوین منتشر شد. پدر این دانش‌آموز به رسانه‌ها گفته بود: «پسر من و یکی از دوستانش در آخرین زنگ تفریح در حیاط مدرسه مشغول بازی و شیطنت بودند و گویا پشت یکی از ناظم‌های مدرسه راه افتاده و ادای او را درآورده‌اند که در این حین، یکی از بچه‌ها، پسرم را هل می‌دهد و او به ناظم برخورد می‌کند. گویا مدیر مدرسه، این صحنه را از دوربین یا پنجره دفتر مدیریت مشاهده کرده و پسر من و دوست‌اش را به دفتری که هیچ دوربینی در آن وجود ندارد برده و مورد ضرب‌وشتم قرار داده است.»

دوربین‌های مدرسه سام چه می‌گویند؟

۱۲ مهرماه امسال در کلاس نقاشی دانش‌آموزان پایه ششم مدرسه محل تحصیل سام زارعی، کاغذی با متنی کودکانه دست‌به‌دست می‌شود، معلم نقاشی این کلاس متوجه آن می‌شود و برگه را به دست معاون و مدیر مدرسه می‌رساند. طبق گفته وکیل پرونده و روایت‌هایی که همکلاسی‌های سام برای خانواده‌های خود تعریف کرده‌اند، معاون مدرسه بعد از دیدن این کاغذ و نوشته روی آن، برخورد‌های کلامی تندی با دانش‌آموزان کلاس ازجمله سام داشته است.

حالا وکیل پرونده سام زارعی (اسامی اشخاصی که در این گزارش با آنها گفت‌و‌گو شده به خواست خودشان، درج نشده و فایل صوتی گفت‌و‌گو‌ها در اختیار روزنامه قرار داد) به «هم‌میهن» می‌گوید که تصاویر دوربین‌های مداربسته مدرسه در روز ۱۲ مهرماه، صحت این گفته‌ها، یعنی برخورد تند معاون با سام و اضطراب شدید او را به‌دلیل این برخورد‌ها نشان می‌دهد.

او توضیح می‌دهد هنوز مشخص نیست که دستخط روی برگه متعلق به سام است یا خیر؟: «مدیر و ناظم بعد از مشاهده این برگه به کلاس می‌آیند و به دانش‌آموزان فحاشی می‌کنند. ما مدارکی داریم که طبق آن، خانواده‌ها تاکید می‌کنند آنها الفاظ رکیکی را خطاب به دانش‌آموزان به کار برده‌اند. مدیر و ناظم کیف بچه‌ها را باز می‌کنند، دفتر‌های آنها را بیرون می‌آورند و طبق آنچه خودشان ادعا می‌کنند، می‌گویند آن نوشته متعلق به سام است، بااین‌حال این موضوع نیز در دست بررسی است؛ چون والدین او می‌گویند خط سام ریزتر از دستخط موجود است.»

او می‌گوید طبق بازبینی دوربین‌های مدرسه، مدیر و معاون، سام را از کلاس بیرون می‌کشند و سام حدود ۹۰ دقیقه، یعنی یک‌ساعت‌ونیم قبل از تمام‌شدن ساعت مدرسه، بیرون کلاس و در دفتر مدیر بوده است: «مدرسه ابتدا از دراختیار گذاشتن فیلم‌ها خودداری می‌کرد، اما ما با نامه دادگستری آن را تحویل گرفتیم. تصاویر دوربین‌های مدرسه نشان می‌دهد که سام در این مدت مضطرب است، مدام راه می‌رود، خودش را تکان می‌دهد و اضطراب و ترسی واضح دارد. در قسمتی از فیلم، سام با ناظم مدرسه یعنی آقای «خ» صحبت می‌کند و این آقا دوباره سرکلاس می‌رود و دو نفر دیگر از شادگران کلاس را بیرون می‌آورد و به تهدیدهایش ادامه می‌دهد.

در این تصاویر دیده می‌شود که سام دست‌هایش با حالت التماس، بازوی ناظم را می‌گیرد. حتی در همان ساعت که زنگ تفریح است، معلم خاطی یعنی خانم «م» هم به دفتر مدرسه می‌آید و به ناظم تاکید می‌کند که با دانش‌آموز برخورد کند. هرچه سام التماس می‌کند، از او پذیرفته نمی‌شود. در این مدت تهدیدات کلامی ناظم ادامه داشته و او را سرکلاس‌های دیگر می‌چرخاند. این ناظم برای توضیح این اتفاقات به دادگاه هم فراخوانده شده است.»

این وکیل دادگستری توضیح می‌دهد که دوربین‌ها نشان می‌دهند، ساعت ۱۲:۵۰ دقیقه فشار روانی روی سام خیلی بیشتر می‌شود و دو، سه نفر دیگر از دانش‌آموزان را هم از کلاس بیرون می‌کشند و دوباره به کلاس برمی‌گردانند: «دوربین‌ها نشان می‌دهند، ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه مدرسه تعطیل می‌شود و دانش‌آموزان در حال ترک مدرسه هستند. در این ساعت سام هنوز جلوی دفتر مدرسه است و با اضطراب راه می‌رود، اما به او نمی‌گویند که می‌توانی بروی. یکی از دوستانش، کیف‌اش را برایش می‌آورد. درنهایت ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه به سام اجازه می‌دهند که از مدرسه برود.»

طبق گفته وکیل این پرونده، وقتی سام به خانه می‌رسد، مادرش متوجه اضطراب و ترس او می‌شود، اما سام توضیحی درباره ماجرا نمی‌دهد: «در زمان صرف ناهار هم این اضطراب ادامه داشته، اما سام دلیل آن را نمی‌گفته است. ساعت ۱۶:۲۸ دقیقه عصر همان روز، آقای «خ» - ناظم مدرسه- با پدر سام تماس می‌گیرد، اما او جواب نمی‌دهد. او دوباره تماس می‌گیرد و از پدر می‌پرسد که آیا سام به خانه برگشته است؟ پدرش می‌گوید، چه اتفاقی رخ داده که نباید به خانه برمی‌گشت؟ آقای «خ» می‌گوید دلیل خاصی ندارد و تماس تمام می‌شود. حدود پنج دقیقه بعد، پدر سام با ناظم مدرسه تماس می‌گیرد و از او دوباره می‌پرسد چه اتفاقی رخ داده که سام ممکن بود به خانه نیاید؟ آقای «خ» می‌گوید سام یک مورد انضباطی داشته و از فردا حق ندارد به مدرسه برگردد و فقط خودتان باید به مدرسه مراجعه کنید.

منبع: اقتصاد 24