آمار جدید پزشکی قانونی از مرگ‌های غیرمنتظره/ خودکشی، قتل و تصادف‌های پر رمز و راز
در دو ماهه نخست ۱۴۰۴، حوادث رانندگی، خودکشی و قتل در سراسر کشور جان ده‌ها نفر را گرفت و تهران و فارس در صدر آمار قربانیان ایستادند.
آمارهای جدید پزشکی قانونی کشور در دو ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴، تصویری نگران‌کننده از جان‌باختگان و مصدومان ناشی از حوادث رانندگی و غیرترافیکی را ارائه می‌دهد؛ آماری که هم به تفکیک نوع حادثه و هم به تفکیک استان‌ها ارائه شده و بازتاب‌دهنده پیچیدگی و تنوع دلایل این وقایع ناگوار در سراسر کشور است.
حوادث خاص؛ قربانیان قاچاق و تعقیب و گریز در جنوب شرق و جنوب کشور
بر اساس این گزارش، در دسته حوادث خاص که شامل تصادف‌های ناشی از تعقیب و گریز، قاچاق انسان، سوخت و کالا می‌شود، استان سیستان و بلوچستان با سه تصادف برون‌شهری در صدر قرار گرفته است. پس از آن هرمزگان با دو حادثه و فارس با یک مورد ثبت شده‌اند.
این ارقام بیانگر استمرار چالش‌های امنیتی و اجتماعی در محورهای ترانزیتی و مرزی این مناطق بوده که سال‌ها است جان صدها نفر را در معرض خطر قرار می‌دهد.
چهره کمتر دیده‌شده سوانح؛ مرگ‌های غیرترافیکی خارج از راه‌ها
اما در حوادث غیرترافیکی که خارج از محیط راه و جاده رخ داده و شامل خودکشی، قتل یا سایر وقایع غیرحادثه‌ای است، استان فارس با ثبت ۳۵ مورد فوتی بالاترین آمار را در میان استان‌ها دارد.
پس از فارس، مازندران با ۱۲ مورد و تهران با ۱۰ نفر در رتبه‌های بعدی ایستاده‌اند. آمار صفر برای سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی در این دسته نیز نکته‌ای جالب‌توجه است.
تهران؛ بالاترین قربانیان در حوادث جاده‌ای دیررس
بخش دیگری از آمار به تصادف‌هایی اختصاص دارد که فوت فرد پس از گذشت بیش از ۳۰ روز از حادثه رخ داده است؛ این افراد عمدتاً در بیمارستان‌ها جان سپرده‌اند. در این بخش، استان تهران با ۲۶ مورد در صدر جدول قرار دارد. اصفهان با ۱۴ نفر، خوزستان با ۱۲ نفر و کرمان و مازندران هر کدام با ۱۱ نفر در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. این آمار نشان می‌دهد که شدت جراحات در تصادف‌های این استان‌ها بسیار بالا بوده است.
توزیع گسترده تلفات در سراسر کشور
نکته قابل‌توجه اما این است که تقریباً هیچ استان بزرگی از این فهرست غایب نیست. حتی استان‌های کم‌جمعیتی چون کهگیلویه و بویراحمد در هر دو گروه با شش نفر و ایلام با پنج نفر نیز در هر دو گروه آمار جان‌باختگان ثبت شده‌اند. این مساله بر لزوم برنامه‌ریزی دقیق ایمنی در همه استان‌ها، حتی استان‌هایی با جاده‌های کم‌تردد، تأکید دارد.
مازندران و گیلان؛ همچنان قربانیان جاده‌های گردشگری
مازندران و گیلان که همواره مقصد اصلی سفرهای گردشگری هستند، در مجموع آمار نسبتاً بالایی دارند. مازندران در حوادث غیرترافیکی خارج از جاده با ۱۲ نفر و در دسته حوادث داخل حریم راه و جاده با ۱۱ نفر جان‌باخته در رده‌های بالای جدول قرار گرفته است.
گیلان نیز با هشت مورد فوت خارج از جاده و سه مورد فوت داخل حریم جاده نشان می‌دهد که این استان‌ها همچنان آسیب‌پذیر باقی مانده‌اند.
کرمان؛ رتبه دوم کشوری در تلفات داخل حریم راه
استان کرمان با ۱۱ فوتی در حوادث غیرترافیکی داخل حریم راه و جاده پس از تهران و اصفهان، رتبه سوم را دارد. این در حالی است که در دسته حوادث خارج از راه هم با هفت نفر در میانه جدول ایستاده است. کرمان به دلیل جغرافیای گسترده و مسیرهای طولانی‌اش، همواره جزو استان‌های پرحادثه محسوب می‌شود.
فارس؛ تصویر تلخ خودکشی و قتل
فارس در حوادث غیرترافیکی خارج از جاده رکورد ۳۵ جان‌باخته را ثبت کرده که این رقم تقریباً سه برابر بیشترین آمار استان‌های دیگر است. این داده می‌تواند هشداری برای مسئولان حوزه سلامت روان و امنیت اجتماعی در این استان باشد.
نیاز به اقدام ملی و منطقه‌ای
تفاوت چشمگیر آمار بین استان‌ها می‌تواند ناشی از ضعف نظارت، وضعیت خاص جغرافیایی، تراکم جمعیت و حجم ترافیک یا ترکیبی از این عوامل باشد. بررسی عمیق‌تر این داده‌ها و یافتن دلیل اصلی، می‌تواند به سیاست‌گذاری دقیق‌تر برای کاهش تلفات کمک کند.
این آمار تلخ یادآوری می‌کند که مساله ایمنی جاده‌ها، سلامت روان جامعه و مقابله با جرائم سازمان‌یافته مثل قاچاق، همگی در کاهش تلفات انسانی نقش دارند.
اقدام هماهنگ دستگاه‌های مرتبط در سطح ملی و منطقه‌ای برای کنترل این عوامل، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای پیشگیری از تکرار چنین آمارهایی است.
