اثر رژ لب در عصر ماچا
در دوران تورم و ناامنی اقتصادی، نسل زد با پدیده‌ای به نام «اثر رژ لب»، نسخه تازه‌ای از لوکس‌گرایی خلق کرده است.
در حالی که اقتصاد جهانی زیر سایه تورم، ناامنی شغلی و رکود فزاینده حرکت می‌کند، نسل جدید مصرف‌کنندگان، نسل زد، شیوه‌ای تازه از لذت بردن در سختی را اختراع کرده است، لوکس اما کوچک. پدیده‌ای که اقتصاددانان از آن با عنوان «اثر رژ لب» یاد می‌کنند، حالا در قالبی تازه و دیجیتالی بازگشته است.
این نظریه که نخستین‌بار در اوایل دهه ۲۰۰۰ مطرح شد، می‌گوید در زمان‌های دشوار اقتصادی، مردم گرایش دارند به جای کالاهای گران و بزرگ، چیزهای کوچک اما خاص بخرند تا احساس رفاه و امید را در خود حفظ کنند؛ از رژ لب و عطر گرفته تا فنجانی قهوه‌ی خاص. اما نسل زد این قاعده را بازنویسی کرده است.
طبق گزارش اخیر بیزینس اینسایدر، جوانان متولد دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، به جای رژ لب به سراغ ماچا لاته، کفش‌های برند محدود، شمع‌های معطر و مراقبت پوستی لوکس رفته‌اند. این خریدها اغلب گران نیستند، اما حامل پیام اجتماعی‌اند؛ نشانه‌ای از سلیقه، سبک زندگی سالم و خودمراقبتی در جهانی پر استرس.
در شبکه‌های اجتماعی، یک فنجان ماچا لاته در کنار لپ‌تاپ و میز مینیمال دیگر صرفاً نوشیدنی نیست، بلکه بیانیه‌ای فرهنگی است؛ نوعی نمایش از کنترل، آرامش و زیبایی در میانه‌ی بی‌ثباتی اقتصادی.
کارشناسان می‌گویند این گرایش نه صرفاً مصرفی، بلکه نوعی مقاومت روانی در برابر اضطراب اقتصادی است.
از نگاه اقتصادی، ماجرا ساده است: وقتی نسل زد توان خرید خانه یا سفرهای گران را ندارد، با خرج‌های کوچک اما دل‌خواه، احساس مالکیت بر خوشبختی لحظه‌ای را بازمی‌سازد.
در ایران نیز نشانه‌هایی مشابه دیده می‌شود. افزایش محبوبیت قهوه‌های خاص، دکور مینیمال و برندهای آرایشی میان نسل جوان، حاکی از همان میل به لذت قابل‌دسترسی است؛ لذتی کوچک که نقش پناهگاه روانی را در روزمرگی ایفا می‌کند.
شاید این‌بار اثر رژ لب، دیگر فقط درباره‌ی رنگ روی لب نباشد، بلکه درباره‌ی جرعه‌ای سبز از ماچا است که در میان فشارهای اقتصادی، مزه‌ی امید می‌دهد.
