نسل آنلاین، خانواده آفلاین
نسل Z؛ نسلی که در عصر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی رشد کرده و همین ویژگی، رابطه‌ی آنها با خانواده را پیچیده‌تر کرده است.
نسل Z؛ جوانانی که از اواسط دهه هفتاد به دنیا آمدند و امروز بخش بزرگی از جامعه ایران و جهان را تشکیل می‌دهند. نسلی که در عصر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی رشد کرده و همین ویژگی، رابطه‌ی آنها با خانواده را پیچیده‌تر کرده است.
از یک طرف، این نسل همچنان به خانواده وابسته است؛ چه از نظر مالی و چه عاطفی. اما از طرف دیگر، دنیای شخصی و آنلاین خودش را دارد. بسیاری از آنها ساعات طولانی در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و به همین دلیل، در کنار خانواده حضور فیزیکی دارند اما ذهن‌شان جای دیگری است.
برخلاف نسل‌های قدیم که احترام همراه با فاصله و سکوت بود، نسل Z راحت‌تر نظر و مخالفت خودش را بیان می‌کند. همین موضوع گاهی باعث تنش می‌شود، چون والدین انتظار اطاعت بیشتری دارند. اما در مقابل، جوانان امروز آزادی فردی، سلامت روان و دنبال کردن علایق شخصی را مهم‌تر از موفقیت مالی یا رضایت دیگران می‌دانند.
آمارها این شکاف نسلی را روشن‌تر می‌کنند:
* در ایران، بر اساس سرشماری ۱۳۹۵، حدود 20 درصد جمعیت کشور را نسل Z تشکیل می‌دهند. بعد خانوار هم کوچک‌تر شده و بسیاری از آنها تک‌فرزند هستند.
* پژوهش معاونت زنان ریاست جمهوری نشان می‌دهد که زمان گفت‌وگوی فرزندان با والدین، از حدود 2 ساعت در نسل‌های قدیم به 20 دقیقه در نسل جدید کاهش یافته است.
* مطالعات دیگر نشان داده‌اند که شکاف ارزشی میان جوانان و والدین در موضوعاتی مثل ازدواج، خانواده و هنجارهای اجتماعی به‌وضوح وجود دارد. در برخی پژوهش‌ها، رفتارهایی مثل گفت‌وگو، پذیرش تفاوت‌ها و تفریحات مشترک بهترین راهکار برای کاهش شکاف نسلی معرفی شده‌اند.
در مقیاس جهانی هم یافته‌ها مشابه است:
* در تحقیقی از گالوپ در آمریکا، بیش از 80 درصد نسل Z گفته‌اند که وقتی ناراحت هستند، دوست دارند والدین فقط گوش کنند، نه اینکه مدام راه‌حل بدهند.
* همچنین، بیش از 77 درصد نسل Z در مطالعه‌ی دیگری تأکید کرده‌اند که داشتن رابطه‌ی نزدیک با خانواده و دوستان برایشان مهم‌ترین عامل در زندگی ایده‌آل است.
این آمارها نشان می‌دهد که نسل Z اگرچه به ظاهر دورتر از خانواده شده، اما همچنان خانواده برایش اهمیت دارد؛ فقط شکل رابطه تغییر کرده. این نسل به دنبال شنیده شدن، گفت‌وگوی برابر و فضای امن برای بیان خودش است.
در نهایت، رابطه نسل Z با خانواده، آینه‌ای است از تغییرات بزرگ اجتماعی: از خانواده‌های پرجمعیت به خانواده‌های کوچک‌تر، از احترام سنتی به گفت‌وگوی برابر، و از روابط رودررو به دنیای مجازی. شاید رمز عبور از این شکاف نسلی، همان چیزی باشد که هم جوانان و هم والدین بارها به آن اشاره کرده‌اند: گفت‌وگو، صبوری و درک متقابل.
