چرا «نسل زد» سیگار می‌کشد؟
در سال‌های اخیر، مصرف سیگار و ویپ میان نوجوانان و جوانان ایرانی، به‌ویژه متولدین دهه ۸۰، به شکل محسوسی افزایش یافته است.
در سال‌های اخیر، مصرف سیگار و ویپ میان نوجوانان و جوانان ایرانی، به‌ویژه متولدین دهه ۸۰، به شکل محسوسی افزایش یافته است. داده‌های رسمی نشان می‌دهند نسل Z بیش از گذشته در معرض دخانیات قرار دارد و دلایل آن ترکیبی از فشارهای روانی، تأثیر رسانه‌های اجتماعی و تغییرات فرهنگی است.
آمار مصرف سیگار نسل Z
۹ درصد از پسران دبیرستانی و ۳ درصد از دختران به‌طور فعال سیگار می‌کشند. در میان دانشجویان پسر، مصرف سیگار تا ۲۲ درصد و تجربه آن تا ۳۳ درصد گزارش شده است. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده ۸/۳ درصد از نوجوانان ۱۰ تا ۱۴ ساله در ایران مصرف‌کننده دخانیات هستند.
دلایل گرایش نسل Z به سیگار
۱- اضطراب و فشار روانی مزمن: نسل Z با بحران‌هایی چون رکود اقتصادی، بی‌ثباتی آینده، تغییرات اقلیمی و رقابت تحصیلی شدید روبه‌روست. بسیاری از نوجوانان برای مقابله با اضطراب، به نیکوتین پناه می‌برند.
۲- نفوذ شبکه‌های اجتماعی: در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک، مصرف سیگار و ویپ گاه به‌عنوان نماد «کول بودن» یا «استایل» بازنمایی می‌شود.
۳- فریب تبلیغات ویپ و محصولات جدید: طعم‌ها، رنگ‌ها و طراحی فریبنده ویپ‌ها این تصور را ایجاد کرده‌اند که ویپ ضرری ندارد یا کمتر از سیگار است.
۴- احساس طغیان و هویت‌یابی: برای برخی از نوجوانان، سیگار کشیدن نوعی اعتراض به محدودیت‌های اجتماعی یا ابراز استقلال است.
کارشناسان هشدار می‌دهند این روند، اگر کنترل نشود، می‌تواند بار بزرگی بر دوش نظام سلامت بگذارد. سالانه ۷۰ هزار نفر در ایران بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند.
نسل Z در میانه تغییرات فرهنگی، روانی و تکنولوژیک، بیشتر از گذشته به سمت مصرف سیگار و ویپ گرایش پیدا کرده است. آمارها زنگ خطری جدی را به صدا درآورده‌اند و نیاز به آموزش، سیاست‌گذاری و آگاهی‌بخشی فوری احساس می‌شود.
گروه موسیقی TV Girl که بین نسل زدی‌ها بسیار محبوب است در متن آهنگ زیر به تجربه شخصی خود از فرایند ترک سیگار اشاره دارد.
دنبال کردن هنرمندانی که در موسیقی خود پیام‌های الهام‌بخش این چنینی دارند برای نسل زد می‌تواند مفید باشد.
