آشفتگی بازار حبوبات با وجود ممنوعیت صادرات؛ لوبیا چیتی نیم‌میلیونی شد
با وجود آنکه وزارت جهاد کشاورزی از اسفند ماه سال گذشته صادرات حبوبات را ممنوع اعلام کرده است اما بازار حبوبات همچنان آشفته است و قیمت لوبیاچیتی در بازار به حدود نیم میلیون تومان رسیده است.
وزارت جهاد کشاورزی در ساماندهی بازار حبوبات ناکام مانده است. اگرچه این وزارتخانه در راستای اعمال سیاست‌های تنظیم بازار، از اسفند ماه سال گذشته اعلام کرد که با هدف تنظیم بازار داخلی، صادرات سیب‌زمینی و انواع حبوبات از جمله لوبیا، به مدت دو ماه ممنوع شده است، اما با این وجود، به نظر می‌رسد این ممنوعیت هنوز تاثیر خاصی بر کاهش قیمت حبوبات نداشته و قیمت لوبیا چیتی روندی صعودی طی می‌کند.
شواهد نشان می‌دهد به دلیل نبود نظارت کافی و مدیریت بازار توسط نهادهای مسئول، به‌ویژه پس از ممنوعیت دو ماهه صادرات حبوبات در اسفند ۱۴۰۳ توسط وزارت جهاد کشاورزی، بازار نه تنها به آرامش نرسیده است بلکه سیاست‌های اعمال شده به افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها دامن زده است.
رشد 100 هزار تومانی طی یک هفته
از ابتدای فروردین ماه تاکنون قیمت لوبیاچیتی رشد چشمگیر داشته است. در اواخر فروردین ۱۴۰۴، قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی بسته‌بندی (۹۰۰ گرمی) در فروشگاه‌ها حدود ۴۰۰ هزار تومان گزارش شده بود.
این در حالی است که در هفته اول اردیبهشت ماه امسال نرخ همین بسته‌بندی به حدود ۵۴۰ هزار تومان افزایش یافته است که نشان‌دهنده رشدی حدود ۱۰۰ هزار تومان طی یک هفته است.
مشاهدات میدانی هم حاکی از آن است که قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی فله‌ای در مغازه‌های سطح شهر هم بین ۳۲۰ تا ۳۵۰ هزار تومان است و هر کیلوگرم لوبیاچیتی که اسم آن را مرغوب گذاشتهاند تا 500 هزار تومان هم قیمت خورده است.
قیمت مناسب‌تر انواع دیگر لوبیا
بررسی اطلاعات موجود از بازار لوبیا چیتی نشان می‌دهد اوایل فروردین ۱۴۰۴ نرخ این محصول به ازای هر کیلوگرم به صورت بسته‌بندی حدود ۳۶۵ تا ۴۰۰ هزار تومان بود.
اواخر فروردین ۱۴۰۴ قیمت این محصول به حدود ۴۰۰ هزار تومان برای بسته‌های ۹۰۰ گرمی رسید و هفته اول اردیبهشت ۱۴۰۴ نیز قیمت ۵۴۰ هزار تومان روی بسته‌های ۹۰۰ گرمی نقش بست.
این نرخ‌ها، لوبیا چیتی را به کالایی لوکس در سبد غذایی خانوارهای متوسط و کم درآمد تبدیل کرده است. در حالی که نرخ لوبیاچیتی در حال صعود است، لوبیا قرمز و لوبیا سفید به ترتیب به ازای هر کیلوگرم 165 و 210 هزار تومان در عمده فروشی‌ها قیمت دارد. به همین خاطر در مواردی که امکان جایگزینی لوبیاچیتی با انواع دیگر لوبیاها وجود داشته باشد، مصرف کننده به جایگزینی این محصول روی آورده است.
تغییر نرخ ارز مرجع، لوبیاچیتی را گران کرد
اسفند سال گذشته غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، دلیل گرانی حبوبات را تغییر نرخ ارز واردات دانست و گفت: ارز ۲۸۵۰۰ تومان به ارز توافقی ۶۹۵۰۰ تومان تغییر کرده و همین مساله هزینه واردات را افزایش داده است.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: بازرگان حاضر نیست به قیمت قبلی حبوباتش را بفروشد.
به این ترتیب، تغییر نرخ ارز مرجع، هزینه‌های واردات لوبیا چیتی را به شدت افزایش داده است. از سوی دیگر سرمازدگی محصولات کشاورزی در استان فارس طی سال گذشته، تولید داخلی لوبیا چیتی را تحت تأثیر قرار داده و عرضه این محصول به بازار را کاهش داده است.
وزارت جهاد کشاورزی که هرگز متولی خوبی برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی نبوده است، در موضوع لوبیاچیتی هم با صدور مجوز بیش از حد برای صادرات، زمینه کاهش موجودی در بازار داخل و بروز نابسامانی در آن را فراهم کرده است.
کاهش تقاضا به دنبال افزایش دو برابری قیمت
بر اساس گزارش فروشندگان در بازار مولوی تهران، در کمتر از دو ماه، قیمت لوبیا چیتی تقریباً دو برابر شده و تقاضا برای آن کاهش یافته است.
کاهش توان خرید خانوارها و جایگزینی حبوبات با پروتئین‌های حیوانی به دلیل گرانی گوشت، فشار اقتصادی بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد کرده است و مردم توقع دارند که دولت برای ساماندهی این بازار فکری بکند. اما با توجه به ادامه نوسانات ارزی، مشکلات تولید داخلی و نبود سیاست‌های مؤثر برای کنترل قیمت، انتظار می‌رود روند افزایشی قیمت‌ها در کوتاه‌مدت ادامه داشته باشد. البته این موضوع به عوامل متعددی از جمله عرضه و تقاضا برای لوبیا هم بستگی دارد.
