بورس در تله فشار حداکثری ترامپ
صدور فرمان فشار حداکثری توسط ترامپ نگرانی‌ها پیرامون آینده بازار سهام را تشدید کرده است.
به گزارش سرویس اقتصادی آوش، بورس تهران در سه ماه اخیر دوران پرنوسانی را پشت سر گذاشته و تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی با چالش‌های متعددی مواجه بوده است. در این میان، سیاست‌های اقتصادی دولت ایالات متحده و فشارهای ناشی از تحریم‌های جدید، به‌ویژه سیاست‌های دولت ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، نقش پررنگی در بی‌ثباتی بازار سرمایه داشته‌است.
با افزایش فشارهای اقتصادی و نوسانات شدید نرخ ارز، شاخص بورس تهران با افت قابل توجهی همراه شده است. افزایش نرخ ارز که یکی از پیامدهای اصلی تحریم‌ها به شمار می‌رود، بر انتظارات تورمی و رفتار سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشته و موجب خروج گسترده سرمایه از بازار سهام شده است. در نتیجه، سرمایه‌گذاران به دلیل نبود اطمینان نسبت به آینده اقتصادی کشور، به سمت فروش دارایی‌های خود در بورس رفته و شاهد افت شدید ارزش سهام بوده‌ایم.
عقب‌ماندگی بورس از تورم؛ چالش‌های ساختاری و روانی
با وجود رشد فزاینده تورم و افزایش هزینه‌های تولید، بورس تهران نتوانسته متناسب با این روند رشد کند. در برخی دوره‌ها، بازار سرمایه حتی وارد مسیر نزولی شده و عملکرد آن از نرخ تورم جا مانده است.
شاخص کل بورس که نشان‌دهنده عملکرد کلی بازار است، تحت تأثیر عواملی همچون نگرانی‌های سیاسی، بی‌ثباتی اقتصادی و نوسانات نرخ ارز نزولی است. در همین حال، شاخص هم‌وزن که وضعیت کلی شرکت‌های مختلف را بهتر منعکس می‌کند، نشان از شکاف عمیق میان عملکرد بازار سهام و اقتصاد کلان دارد. در حالی که شرکت‌های بزرگ به‌ویژه در صنایع نفت و پتروشیمی تا حدودی از این تلاطم‌ها مصون مانده و شرکت‌های کوچک‌تر و متوسط به‌شدت تحت فشار قرار گرفته‌اند.
دلایل عقب‌ماندگی بورس از تورم
تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند که عدم اعتماد سرمایه‌گذاران به بورس و چشم‌انداز اقتصادی کشور یکی از مهم‌ترین دلایل رکود بازار سهام است. با توجه به شرایط تحریم و نوسانات اقتصادی، بسیاری از فعالان بازار تمایلی به ورود سرمایه‌های جدید به بورس ندارند و ترجیح می‌دهند نقدینگی خود را در بازارهای کم‌ریسک‌تر نگه دارند.
از سوی دیگر، بالا بودن نرخ سود بانکی نیز عامل دیگری در کاهش جذابیت بورس محسوب می‌شود. در شرایطی که سرمایه‌گذاران امکان دریافت سود ثابت و بدون ریسک از سپرده‌های بانکی را دارند، تمایل کمتری برای ورود به بازار پرریسک سهام نشان می‌دهند. علاوه بر این، عدم شفافیت در سیاست‌های اقتصادی و نوسانات نرخ ارز، منجر به بی‌ثباتی بازار سرمایه شده و بر روند کلی بازار تأثیر منفی گذاشته است.
پیش‌بینی وضعیت بورس در سال ۱۴۰۳
با در نظر گرفتن شرایط موجود، پیش‌بینی کارشناسان بازار سرمایه برای بورس تهران در سال ۱۴۰۳ چندان خوش‌بینانه نیست. تداوم تحریم‌ها، فشارهای اقتصادی و نبود چشم‌انداز مشخص در سیاست‌گذاری‌های داخلی، از جمله عواملی هستند که مانع رشد پایدار بازار خواهند شد.
اگرچه دولت در تلاش است با اتخاذ سیاست‌های کنترلی، تورم را مهار کرده و ثبات بیشتری به بازارهای مالی ببخشد، اما با توجه به شرایط کنونی، دستیابی شاخص کل به محدوده ۳ میلیون واحد در سال آینده دور از انتظار به نظر می‌رسد. نوسانات ارزی، نبود اطمینان در سیاست‌گذاری اقتصادی و مشکلات ساختاری اقتصاد ایران، موانع اصلی در مسیر رشد بورس هستند. تنها در صورتی که تغییرات جدی در سیاست‌های کلان اقتصادی و فضای بین‌المللی رخ دهد و اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بازگردد، می‌توان انتظار رشد پایدارتری را در بازار سرمایه داشت.
افزایش ریسک‌های سیاسی؛ تهدیدی برای بازار سرمایه
یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بازار سرمایه، شرایط سیاسی کشور است. هرگونه افزایش تنش در روابط ایران و آمریکا و عدم پیشرفت در مذاکرات دیپلماتیک، می‌تواند ریسک‌های اقتصادی را افزایش داده و خروج سرمایه از بورس را تشدید کند. بی‌اعتمادی نسبت به آینده سیاسی و اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاران را به سوی بازارهای جایگزین سوق می‌دهد و به کاهش نقدینگی در بورس منجر می‌شود.
در چنین شرایطی، تحلیلگران توصیه می‌کنند که سیاست‌گذاران با اجرای برنامه‌هایی برای بهبود شفافیت اقتصادی و کاهش ریسک‌های سیاسی، زمینه را برای بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار فراهم کنند. در غیر این صورت، بورس تهران همچنان در معرض نوسانات شدید و رکود خواهد بود.
