ورود دانشگاه هاروارد به بازار طلا و بیت کوین!

گرچه طلا در سه ماه دوم سال ۲۰۲۵ تنها‌ شاهد حدود ۵.۷ درصد رشد قیمت بود، اما این دوره نقطه عطفی در بازار طلا بود؛ زیرا صندوق وقفی دانشگاه ‌هاروارد برای نخستین بار در تاریخ خود وارد بازار طلا شد. پس از سال‌ها بی‌توجهی به دارایی‌های جایگزین، شرکت مدیریت سرمایه‌هاروارد (Harvard Management Company) در فاصله آوریل تا ژوئن، بیش از ۱۰۱‌میلیون دلار از صندوق SPDR Gold Shares، یعنی بزرگ‌ترین صندوق ETF مبتنی بر طلا در جهان، خریداری کرد.

این شرکت، همچنین بیش از یک ‌میلیون و ۹۰۰ هزار سهم از صندوق iShares Bitcoin Trust متعلق به بلک‌راک را به ارزش تقریبی ۱۱۷‌ میلیون دلار خریداری کرد. بررسی سبد سهام این صندوق نشان می‌دهد که اکنون طلا و بیت‌کوین در مجموع ۱۵ درصد از پرتفوی عمومی آن را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که گزارش‌ها در پایان سال گذشته، حاکی از تنها ۳ درصد سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی بودند که کمتر از یک درصد آن مربوط به منابع طبیعی بود.

تاثیر این اقدام را برای سایر صندوق‌های وقفی و بازنشستگی عمومی، نمی‌توان دست‌کم گرفت. طبق گزارش موسسه Thinking Ahead، این بخش در سال گذشته ارزش جهانی خود را به رکورد ۵۸.۵ هزار‌میلیارد دلار رساند. در گزارش ۲۰۲۵ این موسسه آمده است که صندوق‌های بازنشستگی و وقفی به طور میانگین ۴۵ درصد سرمایه خود را در سهام، ۳۳ درصد در اوراق قرضه، ۲۰ درصد در سایر دارایی‌ها و ۲ درصد را به صورت نقدی نگهداری می‌کنند. این صندوق‌ها معاملات مالی بلندمدتی در بازار جهانی انجام می‌دهند؛ ضمن خرید اوراق بلندمدت، در سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و بازارهای اعتباری غیرعمومی مشارکت می‌کنند که سرمایه را برای دهه‌ها قفل می‌کند. این شرکت‌ها به ندرت به روندهای کوتاه‌مدت توجه می‌کنند. با اینکه طلا سابقه طولانی در عملکرد بهتر نسبت به بازار سهام دارد، اما سال‌هاست توسط صندوق‌های بازنشستگی و وقفی نادیده گرفته شده؛ زیرا آن را یک دارایی پیچیده قلمداد می‌کنند.

مدیران این صندوق‌ها پیش‌تر بر این باور بودند که نمی‌توان ارزش‌گذاری دقیقی روی طلا انجام داد؛ برای همین تمایل چندانی به خرید آن نداشتند. برخلاف سهام که سود تقسیمی می‌دهد یا اوراق قرضه که بهره پرداخت می‌کند، طلا هیچ جریان نقدی یا سود مشخصی تولید نمی‌کند. سرمایه‌گذاران نهادی معمولا دنبال دارایی‌هایی هستند که بازده مشخص و قابل پیش‌بینی داشته باشند تا ریسک را بهتر مدیریت کنند. طلا چنین مشخصه‌ای ندارد. همچنین، مدیران صندوق‌های بازنشستگی و وقفی معمولا باید محافظه‌کار باشند و از ریسک‌های غیرقابل اندازه‌گیری اجتناب کنند؛ چرا که مسوولیت آنها حفظ سرمایه افراد و اطمینان قطعی از بازدهی است. به همین دلیل، طلا تا مدت‌ها جزو دارایی‌های محبوب آنها نبوده است. 

منبع: دنیای اقتصاد