سه ابهام بزرگ مردم درباره پیش فروش سکه بانک مرکزی
پیش فروش سکه بانک مرکزی حواشی زیادی در روزهای اخیر داشته است. بسیاری از متقاضیان پس از مراجعه به درگاه خرید با 3 ابهام بزرگ موجه شده‌اند که حالا برای بسیاری از سرمایه‌گذاران ایجاد سئوال کرده است.
به گزارش سرویس اقتصادی آوش، بانک مرکزی با هدف مهار نوسانات قیمت سکه در بازار طلا، طرح پیش‌فروش سکه را اجرا کرده است. این سیاست که در دوره‌های مختلف اجرا شده با پرسش‌ها و ابهاماتی از طرف متقاضیان خرید درباره ضمانت تحویل، امکان پیگیری حقوقی و میزان ذخایر طلای بانک مرکزی همراه است. در این گزارش سعی شده هر 3 ابهام مورد بررسی قرار گیرد.
ابهامات در طرح پیش‌فروش سکه بانک مرکزی؛ چالش‌های حقوقی و اقتصادی
بانک مرکزی ایران با هدف کنترل قیمتی در بازار طلا و سکه اقدام به اجرای طرح پیش‌فروش سکه کرده است. این سیاست اقتصادی، که در دوره‌های مختلف اجرا شده، هدف اصلی خود را جذب نقدینگی سرگردان و کاهش التهابات قیمتی در بازار طلا قرار داده است. با این حال، اجرای چنین طرحی با ابهاماتی همراه بوده که نگرانی‌هایی برای خریداران و تحلیلگران اقتصادی ایجاد کرده است. مهم‌ترین این پرسش‌ها درباره ضمانت تحویل سکه، امکان پیگیری حقوقی در صورت بروز مشکل و میزان ذخایر طلای بانک مرکزی است. در این گزارش به بررسی دقیق این موارد پرداخته‌ایم.
ضمانت تحویل سکه؛ بانک مرکزی یا بانک ملی؟
یکی از اساسی‌ترین سوالات در مورد طرح پیش‌فروش سکه این است که آیا بانک مرکزی به صورت مستقیم مسول تحویل سکه خواهد بود؟ بررسی ساختار اجرایی این طرح نشان می‌دهد که بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار پولی، خود مسولیتی در تحویل سکه ندارد و این وظیفه را بر عهده بانک ملی ایران گذاشته است.
بانک ملی به عنوان یکی از معتبرترین بانک‌های کشور، متولی اجرای این طرح بوده و تعهد تحویل سکه را بر عهده دارد. تجربه‌های قبلی نشان داده که این بانک توانسته است در دوره‌های مشابه، تعهدات خود را عملی کند، البته که در برخی موارد تاخیر در تحویل یا چالش‌های اجرایی نیز رخ داده است. بنابراین، از نظر حقوقی، خریداران سکه در صورت تاخیر یا بروز مشکل در دریافت، باید پیگیری‌های خود را از طریق بانک ملی انجام دهند.
امکان شکایت از بانک مرکزی در صورت بروز مشکل
مساله امکان پیگیری حقوقی و شکایت از بانک مرکزی در صورت بروز مشکل، یکی دیگر از نکات مهم این طرح است. به طور معمول، در قراردادهای مشابه، بندی گنجانده می‌شود که بانک مرکزی را از مسولیت مستقیم مبرا می‌کند. این به معنای آن است که در صورت تأخیر در تحویل یا مشکلات اجرایی، امکان شکایت مستقیم از بانک مرکزی وجود ندارد.
با این حال، اگر این بند در قرارداد فعلی لحاظ نشده باشد یا در مفاد اجرایی طرح نقصی وجود داشته باشد که منجر به تضییع حقوق خریداران شود، امکان شکایت از بانک مرکزی وجود خواهد داشت. از این رو، لازم است خریداران پیش از ثبت‌نام، مفاد قرارداد را به دقت مطالعه کنند تا از شرایط حقوقی آن مطلع شوند.
آیا بانک مرکزی به اندازه کافی ذخایر طلا برای اجرای طرح دارد؟
یکی دیگر از دغدغه‌های جدی خریداران این است که آیا بانک مرکزی به اندازه کافی ذخایر طلا دارد تا بتواند تعهدات خود را انجام دهد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر میزان ذخایر طلای بانک مرکزی ایران در سطح مطلوبی قرار دارد و در مقایسه با دوره‌های گذشته، یکی از بالاترین سطوح تاریخی خود را تجربه می‌کند.
بانک مرکزی برای اجرای این طرح ذخایر لازم را پیش‌بینی کرده و از طریق مدیریت منابع ارزی و طلایی خود، ریسک تاخیر یا ناتوانی در تحویل را کاهش می‌دهد.
چشم‌انداز پیش‌فروش سکه
اجرای طرح پیش‌فروش سکه به عنوان ابزاری برای مدیریت نقدینگی و کنترل نوسانات بازار، همواره موافقان و مخالفان خود را داشته است. برخی آن را سیاستی موثر برای کاهش تقاضای سوداگرانه در بازار طلا می‌دانند، در حالی که برخی دیگر نسبت به آثار تورمی آن و احتمال تاثیر بر انتظارات عمومی هشدار می‌دهند. آنچه مشخص است، ضرورت شفافیت در اجرای این طرح و اطلاع‌رسانی دقیق درباره تعهدات بانک‌ها و سیاست‌های بانک مرکزی است تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود و اعتماد عمومی نسبت به این‌گونه سیاست‌های پولی حفظ شود.
