دولت الکترونیک یا انتقال صف‌‌های شلوغ از اداره‌ها به دنیای مجازی
مسئولان امر در سال‌های اخیر در حالی از دولت الکترونیک سخن گفته‌اند که زیرساخت‌های معیوب، سرعت پایین اینترنت و ناآمادگی شهروندان تنها نتیجه‌اش را به انتقال صف‌ها از اداره‌ها به صفحات وب تبدیل کرده است.
در حالی که دولت ایران وعده تسهیل امور اداری با الکترونیکی‌سازی خدمات را داده که کاربران همچنان با کندی سامانه‌ها، فرآیندهای ناقص و نبود زیرساخت‌های پایه‌ای مانند دیتاسنترهای ملی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. امیدعلی مسعودی، استاد دانشگاه سوره و کارشناس حوزه ارتباطات، در گفت‌وگو با آوش از فاصله‌ی میان «ادعای دیجیتال‌سازی» و واقعیت «سردرگمی آنلاین» سخن گفت.
امروز ما با مفهوم واقعی دولت الکترونیک فاصله دارد
امیدعلی مسعودی، کارشناس حوزه وب و دولت الکترونیک، در ارزیابی خود از وضعیت زیرساخت‌های ارتباطی کشور گفت: «نبود دیتاسنترهای ملی یکی از معضل‌های اساسی ماست که گردش اطلاعات را با اختلال مواجه کرده. یکی از وظایف مهم دولت به قطع تامین همین زیرساخت‌هاست.»
هدف از الکترونیکی شدن خدمات کاهش زمان، کاهش هزینه و بهبود کیفیت خدمات است، اما تجربه کاربران خلاف این را نشان می‌دهد. او در این باره اضافه کرد: «الان اگر شما بخواهید حتی سهمیه بنزین را روی کارت خود اعمال کنید، باید فرایندی سخت و طولانی طی کنید. این با مفهوم واقعی دولت الکترونیک فاصله دارد.»
الکترونیکی شدن فقط یک فرم آنلاین نیست
مسعودی تاکید می‌کند در ایران دولت الکترونیک به اشتباه با دیجیتالی کردن فرم‌ها یکی گرفته شده: «الکترونیکی شدن به این معنا نیست که فقط یک فرم آنلاین پر شود؛ باید فرایند کامل و موثر ارائه خدمات را از ابتدا تا انتها شاهد باشیم.»
او همچنین بخشی از مشکل را مربوط به سواد رسانه‌ای شهروندان دانست: «بخشی از مشکلات به پهنای باند مربوط است، اما بخش مهم‌تری هم مربوط به پائین بودن سطح آموزش مردم است. هنوز بسیاری از مردم حتی برای پرداخت قبض آب و برق به‌جای استفاده از روش‌های الکترونیکی به عابر بانک مراجعه می‌کنند.»
مردم هزینه عقب‌ماندگی دولت را می‌پردازند
این کارشناس هشدار می‌دهد ادامه این وضعیت به تعطیلی بسیاری از مشاغل به‌ویژه مشاغل خانگی منجر خواهد شد: «ما به دلیل ضعف زیرساخت و اینترنت، بسیاری از کسب‌وکارهای خانگی‌مان را از دست داده‌ایم. این هزینه مستقیمی است که مردم می‌پردازند.»
در پاسخ به این‌که چه اقداماتی باید فورا انجام شود، مسعودی گفت: «اول از همه باید سواد رسانه‌ای مردم را بالا ببریم. وقتی مردم نتوانند از خدمات دیجیتال استفاده کنند، همه‌چیز روی زمین می‌ماند. دوم باید تبادلات مالی و تجاری بین‌المللی‌مان را اصلاح کنیم. در سفرهای خارجی ایرانی‌ها هنوز با پول نقد خرید می‌کنند چون کارت بین‌المللی ندارند و این برای فروشندگان کشورهای دیگر عجیب است.»
او در پایان تاکید کرد: «تا وقتی که نتوانیم خدمات، خرید و فروش کالا و حتی سفر را در بستری امن و دیجیتال انجام دهیم، دولت الکترونیک فقط یک اسم باقی می‌ماند. ایرانی‌ها باید بتوانند در هر جای دنیا با کارت بانکی معتبر خودشان کار کنند؛ این کمترین انتظار از یک دولت مدرن است.»
