نسل جدید پرفیوژنیست‌ها باید هوش مصنوعی و جراحی رباتیک را جدی بگیرند
فرهاد گرجی‌پور، پرفیوژنیست و پژوهشگر برجسته ایرانی با دریافت بورسیه بین‌المللی «Terumo Sarns» و گذراندن دوره‌ای پیشرفته در کلینیک مایو در مسیر جهانی‌سازی دانش پرفیوژن گام برداشته است.
فرهاد گرجی‌پور، پرفیوژنیست و پژوهشگر برجسته حوزه جراحی قلب به‌عنوان نخستین ایرانی موفق به دریافت بورسیه بین‌المللی «Terumo Sarns» در سال ۲۰۲۴ شد و دوره آموزشی پیشرفته‌ای را در مایو کلینیک آمریکا گذراند. در ادامه گفت‌وگوی آوش با این پژوهشگر را می‌خوانید.
شما به‌عنوان یک پرفیوژنیست فعالیت می‌کنید. برای ما توضیح دهید که نقش یک پرفیوژنیست در روند جراحی قلب چیست و چه مسئولیت‌هایی دارد؟
پرفیوژنیست عضو تخصصی و حیاتی تیم جراحی قلب است که مسئولیت اصلی او مدیریت دستگاه قلب و ریه مصنوعی (بای‌پس قلبی ریوی) در طول جراحی‌های قلب باز است. این فرد با کنترل دقیق دستگاه، وظیفه حفظ جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن را در زمانی که قلب بیمار از مدار خارج شده و جراح در حال انجام عمل است، بر عهده دارد. پرفیوژنیست همچنین به تنظیم سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن خون، نظارت بر پارامترهای حیاتی بیمار و همکاری نزدیک با جراح و متخصص بیهوشی می‌پردازد تا سلامت و امنیت بیمار در طول جراحی تضمین شود.
بنده با توجه به سوابق بالینی و آموزشی خود و به عنوان عضوی از جامعه پرفیوژن ایران با بیش از ۱۰ سال تجربه و بیش از ۲۷ مقاله منتشر شده، خوشبختانه در سال ۲۰۲۴ به عنوان منتخب بنیاد جراحی قفسه سینه آمریکا (Thoracic Surgery Foundation) برای دریافت جایزه Terumo Sarns Perfusion Fellowship Award انتخاب شدم و با حمایت بورسیه این انجمن، جهت گذراندن دوره فلوشیپ به مایوکلینیک اعزام شدم. این جایزه یک رقابت بین‌المللی است که پرفیوژنیست‌ها از سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند و هر سال تنها یک نفر که بهترین سوابق علمی، پژوهشی و عملی را داشته باشد، انتخاب می‌شود. بنده به عنوان اولین ایرانی موفق شدم در سال ۲۰۲۴ این عنوان را کسب کنم.
با تلاش اینجانب و همکارانم در انجمن علمی تکنولوژی گردش خون برون‌پیکری و با همکاری وزارت بهداشت، رشته کارشناسی گردش خون برون‌پیکری در ایران به یکی از موفق‌ترین برنامه‌های آموزشی تحصیلات تکمیلی در این حوزه در منطقه و جهان تبدیل شده است. از نظر علوم بالینی نیز همکاران ما در این رشته قابل رقابت با کشورهای پیشرفته دنیا هستند. در دوره فلوشیپی مایوکلینیک افتخار داشتم که زیر نظر اساتید برجسته این رشته، دوره‌های آزمایشگاه جراحی حیوانی، شیمی‌درمانی با دمای بالا، ملاحظات پرفیوژن در جراحی رباتیک قلب و انتقال قلب برای مسافت‌های طولانی با استفاده از دستگاه Transmedics به‌صورت تپنده جهت پیوند را به‌خوبی فراگیرم و در آینده این دانش را به همکاران خود در ایران منتقل کنم. با توجه به نادر بودن بسیاری از اعمال جراحی پیشرفته و استفاده از قلب در کشور، مطمئنا متخصصین توانمند ایران نیز در آینده به سمت استفاده از جراحی‌های رباتیک خواهند رفت.
بنده از سال ۱۳۹۲ وارد این رشته در مقطع کارشناسی ارشد گردیدم. در سال ۱۳۹۵ فارغ‌التحصیل شده و با همکاری اساتیدم اقدام به تأسیس انجمن علمی تکنولوژی گردش خون برون‌پیکری ایران کردیم. سپس به عنوان عضو هیئت‌مدیره این انجمن، از سال ۱۳۹۶ در سمت دبیر افتخار این را داشته‌ام که در خدمت همکاران و هم‌وطنانم باشم.
از همان ابتدای ورودم به این رشته، علاقه زیادی به پژوهش پایه‌ای و بنیادی در زمینه پرفیوژن و جراحی قلب داشتم و به‌صورت ویژه بر روی التهاب ناشی از جراحی قلب، دستگاه قلب و ریه، ECMO و حفاظت از عضله قلب در حین جراحی با هدف کاهش عوارض تمرکز داشتم.
موفق به چاپ بیش از ۲۷ مقاله در زمینه شغلی خود شدم و جزو اولین افراد در مقطع کارشناسی ارشد این رشته بودم که اقدام به راه‌اندازی و انجام پژوهش‌های پایه‌ای در کشور کرد. همچنین به عنوان پژوهشگر برتر سال ۱۳۹۸ از طرف مرکز فوق‌تخصصی قلب و عروق رجایی در جشنواره پژوهشی آن سال انتخاب شدم. در حال حاضر با توجه به سابقه پژوهشی اینجانب در زمینه التهاب، به‌صورت کوتاه‌مدت مشغول پژوهش بر روی نقش التهاب بعد از سکته مغزی و ارتباط آن با آلزایمر در دانشگاه تگزاس تک هستم.
شما در کنار فعالیت‌های بالینی، در آموزش دانشجویان هم نقش فعالی دارید. به نظر شما نسل جدید پرفیوژنیست‌ها چه مهارت‌هایی را باید جدی‌تر بگیرند تا هم‌سطح استانداردهای جهانی حرکت کنند؟
به نظر بنده نسل جدید پرفیوژنیست‌های کشور باید با سایر انجمن‌های علمی دنیا در ارتباط نزدیک باشند و با شرکت در کنگره‌ها و سمینارها و مشارکت علمی در ژورنال‌های معتبر، بر دانش خود بیفزایند تا در آینده شاهد بهبود هرچه بیشتر نتایج جراحی قلب در کشور باشیم.
همچنین با انجام پژوهش‌های بالینی و پایه‌ای، با توجه به پتانسیل بالای بیمارستان‌های تخصصی‌مان، می‌توانیم جزو تولیدکنندگان علم در رشته پرفیوژن باشیم. در پایان، توجه ویژه به فراگیری استفاده از هوش مصنوعی در جراحی قلب و پرفیوژن و همچنین جراحی رباتیک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
