استقبال جهانی از خرید آنلاین قسطی؛ یک تغییر عمده در شیوه مصرف
بازار جهانی خرید قسطی (BNPL) در سال ۲۰۲۴ به ارزش ۳۷۸.۳ میلیارد دلار رسیده و پیشبینی میشود تعداد کاربران آن تا سال ۲۰۲۷ به ۹۰۰ میلیون نفر برسد.

در سالهای اخیر خدمات خرید قسطی «Buy Now, Pay Later» تحولی عظیم در صنعت خردهفروشی و پرداختهای آنلاین ایجاد کرده است. این شیوه پرداخت به مصرفکنندگان این امکان را میدهد تا کالاهای خود را بلافاصله دریافت کنند و هزینهها را در اقساط بدون بهره یا با نرخ بهره پایین پرداخت کنند.
بیش از ۳۶۰ میلیون نفر در سراسر جهان از خدمات BNPL استفاده میکنند و این آمار انتظار میرود تا سال ۲۰۲۷ به ۹۰۰ میلیون نفر برسد. این روند بهویژه در میان نسلهای جوان و طبقه متوسط با درآمد پایین محبوب شده است، زیرا این روش امکان دسترسی به کالاها و خدمات مورد نیاز را بدون فشار مالی فوری فراهم میکند. در ایران نیز با رشد استفاده از پرداختهای دیجیتال خریدهای قسطی آرامآرام جای خود را میان مصرفکنندگان باز میکند.
پذیرش گسترده مردم آمریکا و رشد چشمگیر مصرف
در آمریکا بازار BNPL به سرعت در حال گسترش است. پیشبینی میشود مصرفکنندگان آمریکایی در سال ۲۰۲۴ مبلغ ۱۰۹ میلیارد دلار از طریق BNPL هزینه کنند که این رقم نسبت به سالهای گذشته رشدی قابل توجه داشته است. این افزایش مصرف بهویژه در میان نسل Z و Millennials دیده میشود، که به دلیل محدودیتهای مالی و تمایل به خریدهای آنلاین این روش پرداخت را به گزینهای محبوب تبدیل کردهاند.
در سال ۲۰۲۳ ایالات متحده شاهد رشد ۱۴.۸٪ در استفاده از BNPL نسبت به سال گذشته بود و در تعطیلات سال ۲۰۲۴ نیز پیشبینی میشود که مصرفکنندگان مبلغ ۱۸.۵ میلیارد دلار از طریق BNPL هزینه کنند. این روند نشاندهندهی استقبال زیاد از این روش پرداخت است که بهویژه در شرایط بحرانهای اقتصادی و افزایش بدهی مصرفکنندگان تقاضا برای آن افزایش یافته است.
این مدل خرید قسطی در ایالات متحده بهویژه در بخشهای مد، لوازم الکترونیکی و خدمات سرگرمی همچون اشتراکهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرده است. علاوه بر این ۷۵٪ از مصرفکنندگان با مشکلات مالی به BNPL روی آوردهاند، زیرا این روش به آنها کمک میکند تا هزینهها را تقسیم کرده و از فشارهای مالی کمتری برخوردار شوند. با وجود این برخی از تحلیلگران نسبت به افزایش بدهی مصرفکنندگان هشدار دادهاند، زیرا در صورت عدم پرداخت بهموقع اقساط کاربران با هزینههای اضافی روبهرو خواهند شد.
رشد کند اما رو به افزایش ایران
در ایران خدمات BNPL هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد، اما پتانسیل برای رشد این مدل پرداخت به وضوح مشاهده میشود. با توجه به افزایش استفاده از پرداختهای دیجیتال و موبایلی در ایران میتوان پیشبینی کرد که این مدل پرداخت بهزودی در کشور محبوبیت بیشتری پیدا کند. طبق آمار سال ۲۰۲۱، ۷۹.۶۱٪ از افراد ۱۵ سال به بالا در ایران از روشهای پرداخت الکترونیکی استفاده کردهاند که نشاندهندهی آمادگی بازار برای پذیرش بیشتر خدمات BNPL است.
در حال حاضر شرکتهای مختلف در ایران به تدریج خدمات خرید قسطی را به کاربران خود ارائه میدهند، اما هنوز این مدل بهطور گسترده در بازار ایران پیادهسازی نشده است. با این حال در چند سال اخیر شاهد رشد بیشتر اپلیکیشنهای خرید قسطی و همکاریهای جدید بین بانکها و پلتفرمهای مالی بودهایم. این رشد بهویژه در میان جوانان و طبقه متوسط قابل توجه است، زیرا این گروهها به دنبال راههای جدیدی برای مدیریت هزینهها و خریدهای خود هستند.
یکی از چالشهای عمده در ایران محدودیتهای اقتصادی و تورم بالا است که میتواند تاثیر زیادی بر توانایی مردم برای استفاده از BNPL داشته باشد. با این حال اگر زیرساختهای اقتصادی و قوانین مالی بهطور مناسب توسعه یابند، این روش پرداخت میتواند بهویژه در خرید کالاهای روزمره و خدمات مختلف مورد استقبال قرار گیرد.
بازیگران اصلی در ایران
در ایران همزمان با رشد تمایل به خریدهای قسطی پلتفرمهای بزرگی مثل دیجیکالا و اسنپ وارد این بازار شدهاند. دیجیکالا از طریق «دیجیپی» امکان خرید اقساطی کالاها را برای کاربران فراهم کرده و اسنپ هم با راهاندازی «اسنپپی» خدمات خرید قسطی و پرداخت در اقساط را ارائه میدهد. این دو پلتفرم در حال حاضر از اصلیترین ارائهدهندگان خدمات BNPL در ایران به شمار میروند و نقش مهمی در گسترش این الگو بین مصرفکنندگان ایرانی ایفا میکنند.
«تپسی» هم در مرحله اولیه امکان پرداخت کرایه را در آخر ماه برای کاربران خود فراهم کرده است. این شیوه هم به نوع خود مورد استقبال خوبی در بین مردم قراره گرفته است. این روش به مردم کمک میکند غیراز برنامه ریزی برای مخارج خود در زمان خود هم صرفه جویی کنند.
افزایش نیاز به روشهای پرداخت انعطافپذیر و آسان
با توجه به روندهای کنونی BNPL به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از محبوبترین شیوههای پرداخت در سراسر جهان است. در آمریکا، پذیرش این مدل پرداخت بهویژه در میان نسلهای جوان و مصرفکنندگان با وضعیت مالی خاص در حال گسترش است.
بازار جهانی BNPL به سرعت در حال رشد است و در کشورهای مختلف مصرفکنندگان به دنبال راهحلهایی برای مدیریت هزینهها هستند. در ایران اگرچه این شیوه هنوز در مراحل اولیه است، اما با توجه به روند رو به رشد پرداختهای دیجیتال میتوان انتظار داشت که BNPL در آینده نزدیک در این کشور نیز جایگاه قابل توجهی پیدا کند.
به نظر میرسد آینده BNPL در سطح جهانی روشن به نظر میرسد و میتواند به یکی از اصلیترین روشهای پرداخت در بسیاری از بازارهای نوظهور تبدیل شود.