وقتی تیغ به دست جراحنماها می‌افتد
این روزها مردم علاقه‌ی مفرطی به عمل‌های زیبایی نشان می‌دهند و همین اشتیاق، پای سودجویان و مداخله‌گران را به حوزه‌ی سلامت باز کرده است؛ افراد غیرمتخصص، در کلینیک‌های غیر مجاز، در سایه‌ی عدم نظارت قانونی، مشغول بازی با جان مردم هستند.
بی‌حسی اشتباه، ایست قلبی، کما و در نهایت مرگ مغزی! این نقطه‌ی پایانی است بر زندگی‌هایی که خود را به دست تیغ جراحنماها و کلینک‌های غیر مجاز می‌سپارند؛ کسانی که از آنان با عنوان «مداخله‌گر» یاد می‌شود یا بهتر است بگوییم دلالان سلامتی و هستی مردم! کسانی که بدون تخصص و مهارت و بدون کسب مجوز از سازمان‌های معتبر، تیغ جراحی به دست می‌گیرند و به آسانی با جان مردم بازی می‌کنند. این بازی نه تنها بازی با جان مردم بلکه بازی با اعتبار جامعه‌ی پزشکی است که عموم مردم بی‌چون و چرا به آن اعتماد داشتند.
آمار شکایت‌ها در رابطه با کلینک‌های غیر مجاز و عمل‌های زیبایی که به آسیب‌های ناگواری منجر شده‌اند بالاست و به دلیل تب زیبایی، مدهای جهانی تعریف شده و اشتیاق روزافزون مردم به عمل‌های زیبایی، تعداد کلینیک‌هایی که بدون هیچ‌گونه مجوز رسمی و به دور از تخصص‌های لازم اقدام به تزریق ژل و بوتاکس می‌کنند و حتی جراحی‌های زیبایی انجام می‌دهند، روز به روز بالاتر می‌رود.
در سال 1402 تعداد 5760 مرکز غیرمجاز تعطیل شد که این آمار در مقایسه با سال قبل، رشد 45درصدی این کلینک‌ها را نشان می‌دهد. از آنجا که این روزها مردم علاقه‌ی غیرمنطقی‌ای به عمل‌های زیبایی نشان می‌دهند، کلینک‌هایی بسیاری هم برای سود بیشتر، به جذب نیروهای فاقد تخصص روی می‌آورند.
زنگ خطری که سال‌هاست به صدا درآمده
آمار و گزارش‌های رسمی کشور حاکی از آن است که حدود صد نفر در طول سال، بر اثر عمل‌های زیبایی فوت می‌کنند که اکثر این مرگ‌ها نیز در کلینیک‌ها و مراکز غیر مجاز رقم می‌خورد. در سالی که گذشت دست کم هفت مورد مرگ بر اثر لیپوساکشن‌هایی که توسط افراد غیر متخصص انجام شده بود رقم خورد و حدود چهارده بیمار به دلیل پارگی احشاء داخلی، دچار آسیب‌ها و عوارض جدی‌ای شدند.
همه‌ی این‌ها در حالیست که آمارهای ایالات متحده نشان می‌دهند به طور متوسط از هر 50هزار جراحی زیبایی، تنها یک مورد به مرگ منجر می‌شود. استانداردهای پایین و نظارت محدود بر مراکز غیرمجازی که اقدام به انجام عمل‌های زیبایی می‌کنند، از مهمترین دلایل مرگ و میرها و آسیب‌های جدی به سلامت شهروندان است.
این وضعیت زنگ خطری است که سال‌هاست در ایران به صدا درآمده و هم‌اکنون به یک وضعیت بحرانی منجر شده است.
کلینیک‌های غیرمجاز جراحی زیبایی چگونه مرگ را رقم می‌زنند؟
بیهوشی‌های طولانی مدت و انجام چندین عمل همزمان و در یک جلسه، خطرات عمل‌های زیبایی را افزایش می‌دهند بخصوص که این بیهوشی‌های توسط افراد غیرمتخصص و ناشی انجام شده باشد.
استفاد از داروهای بی‌حسی و یا بیهوشی در کلینیک‌های غیر مجاز، از جمله مواردی است که به واکنش‌های شدید بدن و در مواردی نیز به مرگ بیمار ختم می‌شود.
متأسفانه این کلینیک‌ها نه تنها از به کارگیری افراد غیرمتخصص واهمه‌ای ندارند بلکه از لحاظ تجهیزات و بهداشت نیز، در پایین‌ترین سطح قرار دارند؛ این مراکز عموماً فاقد تجهیزات احیای قلبی و تنفسی هستند و کمبود این تجهیزات حیاتی در مواقع اضطراری می‌تواند مرگبار باشد.
باگ‌های قانونی
رییس اداره‌ی نظارت بر مؤسسات درمانی وزارت بهداشت درباره فعالیت این مراکز می‌گوید: «هر اقدامی که با سلامت بدن مرتبط باشد جزو امور پزشکی است و طبق قانون هیچ فردی حق ندارد بدون اخذ مجوز از وزارت بهداشت اقدام به مداخله در امور پزشکی کند.»
او همچنین اضافه می‌کند: «پس از پلمپ این مراکز باز هم این افراد متخلف با عناوینی دیگر اقدام به راه‌اندازی مرکز دیگری می‌کنند که تا زمان شناسایی مجدد متخلفان و برخورد قضایی، زمان زیادی طول می‌کشد و مردم قربانی می‌شوند.»
فعالیت غیر مجاز این مراکز و بازی با جان مردم، مسأله‌ای است که باید در قانون جدی‌تر گرفته شود؛ در بسیاری از موارد مجازات‌ها بازدارنده نیستند و جریمه‌هایی که برای مداخله‌گران در نظر گرفته شده به میزانی نیست که آن‌ها را از سود این فعالیت بازدارد.
از سوی دیگر خلاء‌های موجود در قانون و محدودیت‌های اختیارات وزارت بهداشت، راه را برای افراد سودجو در این حوزه همواره کرده است. برای ورود به هر مرکزی، اعم از آرایشگاه، مطب و کلینیک‌ها، مجوز قضایی نیاز است و همین موضوع کار نظارت بر این مراکز را دشوار کرده است.
زیبایی نباید جان انسان را به خطر بیندازد
شاید نخستین سنگر دفاعی در مقابل وضعیت بحرانی پیش آمده، آگاهی‌بخشی باشد؛ مردم باید بدانند که برای زیبایی خود به هر طناب پوسیده‌ای چنگ نزنند. از سوی دیگر بازنگری جدی در قوانین، گام بزرگی است که باید برداشته شود در غیر این صورت هر روز شاهد بالا رفتن آمار مرگ و میر و آسیب‌های جدی به سلامت شهروندان در کلینیک‌های غیرمجاز خواهیم بود.
زیبایی حق همه‌ی انسان‌هاست اما درصورتی که جان افراد را به خطر نیندازد. مردم باید در این خصوص آگاه باشند که اگر اقدام به عمل‌های جراحی زیبایی می‌کنند در مورد آن تحقیق کرده و از متخصص بودن نیروهای آن و همچنین مجوزدار بودن مرکز مطلع باشند.
