پلیس هم مقابل موتورسواران کم آورد!
کلاه ایمنی برای موتورسواران یک وسیله نجات‌بخش است که بیش از دو دهه است استفاده از آن برای موتورسوران در ایران اجباری است اما حالا معاون عملیات پلیس راهور گفته کمتر از ۳۰ درصد از موتورسواران در کشور از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند.
به گزارش آوش، سالانه بیش از ۲ هزار موتورسوار در ایران به‌دلیل استفاده نکردن از کلاه ایمنی جان خود را از دست می‌دهند. بر اساس داده‌های سازمان پزشکی قانونی، ۷۰ درصد مرگ و میرهای مرتبط با موتورسیکلت ناشی از آسیب‌های جدی به «سر» است که با استفاده از کلاه ایمنی قابل پیشگیری است. این آمار، ایران را در میان کشورهای با بالاترین نرخ تلفات موتورسواران در خاورمیانه قرار داده است.
استفاده از کلاه ایمنی در موتورسواران و بستن کمربند ایمنی در خودرو در زمان ریاست محمدباقر قالیباف در پلیس ایران اجباری شد. سه ماه بعد از اجرای این قانون قالیباف اعلام کرد ضربه مغزی ناشی از استفاده نکردن کلاه ایمنی در موتورسیکلت سواران 47 درصد نسبت مدت مشابه‌اش در سال گذشته کاهش داشته است.
اجرای سفت و سخت این قانون باعث شد فرهنگ بستن کمربند ایمنی در اغلب سرنشینان خودروها نهادینه شود. موتورسواران هم سال‌ها به صورت گسترده از کلاه ایمنی استفاده می‌کردند هرچند گاهی به صورت نمادین و با کلاه‌های غیر استاندارد. اما به تدریج با افزایش سرسام‌آور تعداد موتورسواران، در شهرهای بزرگی مانند تهران سخت‌گیری پلیس هم کاهش پیدا کرد به‌طوری‌که حالا به گفته معاون عملیات پلیس راهور بیش از 70 درصد موتورسوران از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند.
بر اساس آخرین آمارهایی که پلیس راهور اعلام کرده در ایران حدود ۱۲ میلیون موتورسیکلت وجود دارد که از این میزان تهران با داشتن چهار میلیون و ۳۰۰ هزار موتورسیکلت دارنده بیشترین تعداد موتورسواران کشور است.
سال گذشته معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ گفته بود مقصر حدود ۴۷ درصد از فوتی‌های شهر تهران، رانندگان موتورسیکلت هستند و در ۷۲ درصد از تصادفاتی که موتورسواران فوت شده‌اند، خودِ آنها مقصر بوده‌اند.
بر پایه پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تهران، هر ساعت یک موتورسوار در ایران به‌دلیل تصادف جان می‌بازد. سازمان پزشکی قانونی پارسال اعلام کرد سهم تصادفات موتورسیکلت‌ها از کل تلفات جاده‌ای کشور هم ۴۰ درصد است. این فقط بخشی از ماجراست چراکه هزینه‌های مستقیم پزشکی ناشی از این تصادفات، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان بر سیستم سلامت تحمیل می‌کند. سازمان جهانی بهداشت هم می‌گوید مرگ و میر موتورسواران در ایران ۳ برابر میانگین جهانی است.
این موضوع نشان‌دهنده تاثیر عمیق استفاده از کلاه ایمنی در جلوگیری از مرگ سرنشینان موتورسیکلت است در حالیکه اکثر موتورسوران در ایران تقریبا هیچ قانونی را رعایت نمی‌کنند و به‌طرز خطرناکی رانندگی می‌کنند. عمده این تخلفات به گفته پلیس عبور از چراغ قرمز، تردد در خطوط ویژه، تردد در پیاده‌روها، حرکت خلاف جهت که تمامی آنها می‌تواند به حوادث منجر به مرگ سرنشین موتورسیکلت یا عابران منتهی شود.
حالا پلیس گفته تلاش می‌کند با «اقدامات تشویقی» موتورسواران را به استفاده از کلاه ایمنی تشویق کند. سردار محمدباقر سلیمی، معاون عملیات پلیس راهور، در این‌باره گفته اقدامات تشویقی پلیس شامل تهیه کلاه ایمنی با کمک کمک خیریه‌ها و بیمه‌ها و ارائه «نمادین» آنها به موتورسوران است.
فرهنگ عمومی، باورهای نادرست (مانند کاهش دید یا ناراحتی) و ضعف نظارت پلیس مهم‌ترین دلایل امتناع مردم از استفاده از کلاه ایمنی است و فرهنگ‌سازی پلیس و نهادهای عمومی در این زمینه می‌تواند شهروندان را به استفاده از کلاه ایمنی تشویق کند اما تجربه نشان داده مهم‌ترین عامل برای نهادینه‌کردن فرهنگ استفاده از وسائل ایمنی نظارت پلیس و نهادهای قانونگذار است موضوعی که گویا چند سالی است گویا فراموش شده است.
