اثرات مسدود شدن «جاده چالوس»

به گزارش گروه اجتماعی آوش، مهم نیست از کجای ایران باشی، از بوشهر و تبریز بیایی یا مشهد و تهران؛ خاطرات شمال است و جاده چالوس. جاده «کندوان» که به نام «چالوس» شناخته می‌شود، یکی از زیباترین و پررفت‌وآمدترین مسیرهای ایران به حساب می‌آید و از زمان ساخت آن در دوران پهلوی اول تاکنون، همواره نقشی اساسی در ارتباط تهران با شمال کشور ایفا کرده است.

این جاده که در سال ۱۳۱۲ به بهره‌برداری رسید، نه ‌تنها یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های ارتباطی ایران محسوب می‌شود، بلکه به دلیل چشم‌اندازهای بی‌نظیر و جاذبه‌های طبیعی، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری هم به‌شمار می‌رود. با این حال، در طول دهه‌های گذشته، این محور به دلایل مختلفی از جمله ریزش سنگ، سقوط بهمن، رانش زمین و عملیات عمرانی، بارها مسدود شده است.

قیمت‌ها افزایش می‌یابد

جاده چالوس یکی از مسیرهای اصلی سفر به شمال ایران است. انسداد آن باعث کاهش ورود مسافران به شهرهای مازندران، کاهش درآمد هتل‌ها، رستوران‌ها، بازارهای محلی و کسب‌وکارهای مرتبط با گردشگری می‌شود. بسته شدن این مسیر منجر به افزایش هزینه حمل کالاها و محصولات کشاورزی بین استان‌های شمالی و تهران خواهد شد چرا که رانندگان باید از مسیرهای جایگزین، مانند «هراز» یا «فیروزکوه» استفاده کنند که طولانی‌تر و پرهزینه‌تر هستند. با دشوارتر شدن انتقال محصولات شمال به تهران، قیمت این محصولات در بازارهای پایتخت افزایش می‌یابد. رستوران‌ها، پمپ‌بنزین‌ها، فروشگاه‌های بین ‌راهی و دیگر خدمات جاده‌ای دچار رکود اقتصادی می‌شوند.

مسافران ناراضی

مسافران، رانندگان و ساکنان محلی ممکن است از انسدادهای مکرر این جاده ناراضی شده و این امر ممکن است به اعتراض آنها منجر شود. همچنین، بسته شدن چالوس باعث افزایش بار ترافیکی در محورهای دیگر مانند هراز و فیروزکوه و موجب تصادفات بیشتر و اتلاف وقت مردم می‌شود. از سوی دیگر افرادی که برای کار، درمان، یا تحصیل بین شمال و تهران رفت‌وآمد دارند، دچار مشکلات جدی می‌شوند. مردم انتظار دارند که دولت راهکاری پایدار برای جلوگیری از انسدادهای پی‌درپی پیدا کند. راه حل اما از سوی دولت، ساخت جاده جدید است که همچنان به سرانجام نرسیده. این تعلل در تکمیل جاده جدید تهران به شمال ممکن است موجب کاهش اعتماد عمومی به مدیریت راه‌ها و مسئولان شود.

مشکلات محیط زیستی

بسته شدن جاده چالوس باعث می‌شود خودروها از مسیرهای جایگزین طولانی‌تر مانند هراز و فیروزکوه استفاده کنند. این امر منجر به افزایش مصرف سوخت، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا در مناطق مختلف می‌شود. برای ایجاد مسیرهای جایگزین یا انجام عملیات بازگشایی جاده، گاهی نیاز به قطع درختان، انفجار سنگ‌ها و خاکبرداری در مناطق جنگلی و کوهستانی است که می‌تواند زیستگاه‌های حیات‌وحش را تخریب کند. بسته شدن جاده چالوس معمولاً ناشی از عوامل طبیعی مانند ریزش سنگ و رانش زمین است که دخالت‌های انسانی مانند حفاری‌های جاده‌ای، تغییر مسیر رودخانه‌ها و کاهش پوشش گیاهی این مشکلات را تشدید می‌کند.

جاده چالوس در بسیاری از نقاط از کنار رودخانه‌ها عبور می‌کند. آلودگی ناشی از ریزش مصالح ساختمانی، زباله‌های مسافران و نشت روغن و بنزین از خودروها می‌تواند کیفیت آب رودخانه‌ها را کاهش داده و به حیات آبزیان آسیب برساند. وقتی جاده چالوس بسته می‌شود، برخی مسافران مسیرهای فرعی و خاکی را انتخاب می‌کنند که به مناطق بکر طبیعی منتهی می‌شود. این موضوع هم می‌تواند باعث افزایش تخریب منابع طبیعی، ایجاد زباله و اختلال در زیستگاه‌های حیات‌وحش شود.

مسدود شدن جاده چالوس علاوه بر مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، اثرات منفی محیط‌ زیستی هم به دنبال دارد. برای کاهش این پیامدها، بهتر است روی توسعه پایدار، بهسازی مسیرهای موجود با کمترین تخریب محیط‌ زیست و فرهنگ‌سازی درباره رفتار مسئولانه گردشگران تمرکز شود.