کنکور زیر ذره‌بین ابزارهای تقلب‌یاب

پخش شدن سوالات یکی از دفترچه‌های کنکور، درست چند ساعت پیش از آغاز آزمون سراسری 1401، داوطلبان را بسیار خشمگین کرد و اعتراض‌ به مسئولان، بالا گرفت اما پاسخ‌های مسئولان در این خصوص مبهم بود و به کلی‌گویی بسنده کردند.

تقلب و یا لو رفتن سوالات در کنکورهای سراسری ماجرای تازه‌ای نیست و در سال‌های گذشته اخبار متعددی از تقلب‌های سازماندهی شده به گوش رسیده است. این وضعیت که هر ساله به شکل‌های مختلف تکرار شده، یکی از مهم‌ترین آزمون‌های ملی کشور را با چالش جدی و بحران اعتماد عمومی مواجه کرده است.

اطمینان بخشی سازمان سنجش مبنی بر برگزاری کنکور سالم

اما به نظر می‌رسد کنکور 1404 با وضعیت متفاوتی برگزار خواهد شد؛ مسئولان آموزش عالی وعده‌ داده‌اند که هیچ تقلبی در این آزمون صورت نخواهد گرفت و حتی یک سوال کنکور هم لو نرفته است؛ رضا محمدی سیدشکری، سرپرست سازمان سنجش در این خصوص بیان کرده است: «بررسی ما نشان می‌دهد آنچه که فروش می‌رود دفترچهٔ سوالات کنکور سال‌های گذشته است و با اطمینان می‌گویم حتی یک سوال کنکور نیز لو نرفته و در زمان کنکور نیازی به قطع اینترنت نداریم.»

او اطمینان داده سازمان سنجش با تمهیدات گسترده امنیت آزمون را تضمین کرده است.

همچنین حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، در تازه‌ترین سخنان خود از مجهز شدن آزمون 1404 به ابزار تقلب‌یاب خبر داد و گفت: «کنکور امسال بدون تقلب برگزار خواهد شد، از داوطلبان هم خواست تا فریب کلاهبرداران را نخورند.»

او همچنین تأکید کرد: «اگر داوطلبان در جلسه برگزاری کنکور با ابزار مدرن مرتکب خطایی شوند، ابزار برخورد با این داوطلبان پیش‌بینی شده است، چراکه ما امسال مجهز به ابزارهای جدید نسل چهارم هستیم. لذا داوطلبان به تلاش خود اعتماد کنند و فریب نخورند.»

آیا ابزارهای تقلب‌یاب اعتماد عمومی را بازمی‌گردانند؟

با اخباری که از لو رفتن و تقلب در سال‌های گذشته منتشر شده، اطمینان عمومی به این آزمون تا حد زیادی تضعیف شده است و این اطمینان بخشی‌ها در حالی منتشر می‌شود که پلیس فتا از شناسایی 84 کلاهبردار در زمینه‌ی فروش و تقلب در آزمون سراسری امسال خبر داده است.

معاون اجرایی پلیس فتا بیان کرده است: «سال گذشته نیز 156 کلاهبردار دستگیر شدند و 285 کانال نیز در این زمینه فعال بودند که با آن برخوردهای قانونی صورت گرفت.»

اما با اطمینان‌بخشی وزارت علوم در این خصوص می‌توان به برگزاری ایمن کنکور امیدوار بود اما سوال اصلی اینجاست که آیا ابزارهای تقلب‌یابی که وزیر علوم از آن‌‌ها سخن گفته می‌توانند تضمینی برای برگزاری یک آزمون سالم را بدهند؟

ابزارهای تقلب‌یاب برای نسختین بار قرار است در آزمون سراسری و به طور گسترده به کار گرفته شوند که شامل فناوری‌های ردیابی سیگنال، کنترل تجهیزات الکترونیکی، تحلیل رفتار داوطلبان و پایش لحظه‌ای حوزه‌های آزمون است.

تجربه‌ی سال‌های گذشته نشان داده که تهدید اصلی در حوزه‌ها اتفاق نمی‌افتد بلکه شبکه‌های مجازی، نقش بزرگی در کلاهبرداری و فریب داوطلبان ایفا می‌کنند.

بازگشت اعتماد عمومی به آزمون سراسری، مسأله‌ی مهمی است که وزارت علوم و سازمان سنجش باید آن را پیگیری کنند و این مهم، جز با شفاف‌سازی، اطلاع‌رسانی مستمر و برخورد با متخلفان صورت نمی‌گیرد.

آیا قرار است کنکور 1404 به دور از هرگونه تقلب و حاشیه برگزار شود؟ باید منتظر بود و دید که ابزارهای تقلب‌یاب که وعده‌ی آن داده شده تا چه اندازه مفید فایده خواهند بود.