وقتی استعداد را پس میزنیم، افتخار از مرزها عبور میکند
کلمنت تورپن فرانسوی از سوی فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال بهعنوان بهترین داور جهان در سال ۲۰۲۵ انتخاب شد و علیرضا فغانی، داور ایرانیالاصل که حالا برای استرالیا سوت میزند، در رده هشتم این فهرست قرار گرفت.
فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال، فهرست برترین داوران سال ۲۰۲۵ را اعلام کرد؛ نامهای بزرگ داوری اروپا در صدر ایستادهاند و علیرضا فغانی، داوری که روزگاری افتخار قضاوتهای مهم برای فوتبال ایران بود، حالا با پیراهن استرالیا در جمع ده نفر اول دیده میشود.
۱. کلمنت تورپن – فرانسه
۲. فرانسوا لتکسیه – فرانسه
۳. سیمون مارسینیاک – لهستان
۴. ایستوان کواکس – رومانی
۵. مایکل اولیور – انگلیس
۶. فلیکس سوایر – آلمان
۷. اسلاوکو وینچیچ – اسلوونی
۸. علیرضا فغانی – استرالیا
۹. مائوریتزیو ماریانی – ایتالیا
۱۰. ساندرو شارر – سوئیس
این صعود و ثبات در سطح جهانی در حالی ادامه دارد که فغانی دیگر سهمی از فوتبال ایران ندارد. او چند سال پیش به دلیل اجرای قانونی بحثبرانگیز درباره محدودیت سنی ۴۵ سال، از چرخه داوری کنار گذاشته شد؛ قانونی که سالهاست در فیفا به شکل سابق استفاده نمیشود اما همچنان در فوتبال ایران اثرگذار است.
در حالی که فغانی توان رقابت بینالمللی داشت و امروز هم در جمع بهترینهاست، کمیته داوران تصمیم گرفت او را کنار بگذارد تا فضا برای داوران جوانتر یا «پشتخطهای منتظر» باز شود؛ تصمیمی که تا امروز نه جایگزین بزرگی ساخت و نه افتخاری همسطح فغانی به فوتبال ایران برگرداند.
غفلت از سرمایه انسانی؛ داستان تکراری ورزش ایران
ماجرای فغانی یک اتفاق تکنمونه نیست؛ بخشی از الگوی تکراری ورزش ایران است. ورزشکاران، داوران و استعدادهایی که باید در اوج بمانند، گاهی به جای حمایت، با درها و دیوارها روبهرو میشوند. نتیجه؟ مهاجرت، تغییر پرچم و افتخارآفرینی برای کشورهایی که قدرشان را میدانند.
ایران امروز هیچ سهمی از موفقیتهای فغانی ندارد؛ اگر او در ایران مانده بود، این عناوین جهانی میتوانست پای نام کشورش ثبت شود. اما حالا او یک افتخار بینالمللی است که به نام ایران شروع شد و به نام استرالیا ادامه پیدا کرد.
فغانی نماد یک سؤال مهم است: چند استعداد دیگر باید از دست بروند تا بفهمیم حفظ سرمایه انسانی، مهمتر از قوانین خشک و سلیقهای است؟ تا زمانی که ورزش ایران برای نگهداشتن بهترینهایش برنامه نداشته باشد، جهان آنها را میپذیرد؛ و افتخار، ساده و آرام، از مرزها عبور میکند.
