تجربه‌های کم نظیر احمد پژمان در خانه موسیقی بررسی شد
حمیدرضا نوربخش در نشست گرامیداشت شش هنرمند فقید موسیقی ایران، با یادآوری نقش و جایگاه آنان، گفت: «احمد پژمان، رحیم بقایی، جمشید عزیزخانی، بهمن رجبی، علاالدین یاسینی و امید جهان نام‌هایی هستند که هر یک بخشی از خاطرات موسیقی ایران را رقم زده‌اند؛ ما وظیفه داریم پیش از پروازشان، قدرشان را بیشتر بدانیم.»
به گزارش روابط‌عمومی خانه موسیقی ایران، نشست ماهانه خانه موسیقی ایران عصر روز یکشنبه ۲۷ مهر ۱۴۰۴ با حضور هنرمندان، اساتید، مدیران پیشین موسیقی کشور و علاقه‌مندان این عرصه در سالن اجتماعات خانه موسیقی ایران برگزار شد. این برنامه با عنوان گرامیداشت یاد شش هنرمند فقید موسیقی ایران؛ احمد پژمان، رحیم عزت‌بقایی، بهمن رجبی، جمشید عزیزخانی، علاالدین یاسینی و امید جهان، با حضور پرشوری همراه بود.
در ابتدای این برنامه قطعه‌ای ساخته احمد پژمان پخش شد و سپس نماهنگی از مراسم تشییع این هنرمند در شهر لار برای حاضران نمایش داده شد.
در ادامه هوشنگ کامکار، آهنگساز و رهبر ارکستر با یادآوری نخستین دیدارش با پژمان در سال ۱۳۵۰، گفت: «در آن دوران که در کنسرواتوار مشغول تحصیل موسیقی بودم، احمد پژمان را ملاقات کردم و از محضر و آثارش بهره فراوان بردم. چهره فروتن و مهربان او با آن همه دانش موسیقایی، برایم تا امروز سمبل هنرمندی واقعی بوده است.»
وی پژمان را نخستین آهنگسازی دانست که توانست موسیقی چندصدایی ایرانی را به‌گونه‌ای به کار گیرد که اصالت و هویت موسیقی ملی حفظ شود و افزود: «پژمان علاقه وافری به موسیقی نواحی ایران، به‌ویژه موسیقی کردی داشت و همین امر هسته اصلی بسیاری از آثارش را شکل می‌داد. او با بهره‌گیری از ملودی‌ها و تم‌های ایرانی، آثاری ارزشمند برای سازهای ایرانی و همچنین اپراها، باله‌ها و قطعات سمفونیک خلق کرد که در ایران و اروپا مورد توجه قرار گرفت.»
کامکار ضمن اشاره به آثار شناخته‌شده پژمان مانند اپراهای او و موسیقی فیلم‌هایی چون دلیران تنگستان، شاهزاده احتجاب، سایه‌های بلند باد و روسری آبی، اظهار داشت: «پژمان افزون بر خلق آثار ماندگار، شاگردان بسیاری را در ایران پرورش داد. من نیز افتخار شاگردی ایشان را در دانشگاه تهران داشتم.»
او با بیان خاطره‌ای از خلاقیت پژمان در آهنگسازی گفت: «پژمان با ساده‌ترین امکانات، ایده‌های ناب موسیقایی خلق می‌کرد. بسیاری از استادان موسیقی دانش بالایی دارند اما کمتر اثری از خود برجای گذاشته‌اند، در حالی‌که خلاقیت در وجود پژمان موج می‌زد و این ویژگی او را یگانه می‌کرد.»
کامکار در بخش دیگری از سخنان خود، به بی‌توجهی برخی نهادهای فرهنگی به این هنرمند بزرگ اشاره کرد و افزود: «متأسفانه در زمان حیاتش کمتر کسی سراغی از او گرفت، اما در خارج از کشور مراسم بزرگداشت باشکوهی برایش برگزار شد. این بی‌توجهی‌ها درد بزرگی برای هنرمندان است.»
این آهنگساز برجسته در پایان با تأکید بر جایگاه انسانی و اخلاقی پژمان گفت: «او هنرمندی بی‌ادعا، فروتن و سرشار از محبت بود. پرواز او همچون پروازی شاعرانه در خاطر ما خواهد ماند. همان‌طور که فروغ فرخزاد می‌گوید: پرواز را به خاطر بسپار، پرنده مردنی‌ست.»
سپس سهراب زنگنه که ده سال سن دارد و از شاگردان کلارا بوکوچاواست قطعه‌ای از شوپن را با پیانو برای حاضران اجرا کرد.
در ادامه فیلمی از عزت رحیم‌بقایی پخش شد.
در بخش بعدی برنامه حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی ایران در ابتدای صحبت‌های خود گفت: «امروز یکی از وسیع‌ترین جلسات نشست‌های ماهانه ماست و باعث خوشبختی است که اینجا را خانه خود می‌دانید و با لطف و مهر همیشگی‌تان، حداقل یک‌بار دیگر دیدار تازه می‌کنیم. یاد شش عزیز درگذشته اخیر را گرامی می‌دارم و به روح و روانشان درود می‌فرستم و برایشان طلب رحمت و رضوان می‌کنم.»
وی ادامه داد: «عزیزانی که در ادوار مختلف مدیریت مرکز موسیقی یا دفتر موسیقی وزارت ارشاد را در سال‌های متمادی، از دهه ۶۰ تا امروز، بر عهده داشته‌اند، امروز در کنار ما هستند. یکی از کارهای ارزشمند و خلاقانه‌ای که جناب آقای بابک رضایی، مدیرکل دفتر موسیقی انجام دادند، گردهم‌آوردن مدیران کل ادوار برای همفکری، همگرایی و استفاده از تجارب است. این اقدام بسیار ارزشمند امروز با جلسه پاسداشت یادبود شش هنرمند ارجمند مصادف شده و پیوندی مبارک ایجاد کرده است.»
نوربخش با قدردانی از اساتید و دوستان حاضر گفت: «از همه سپاسگزارم، به‌ویژه آقای کامکار که واقعاً حال خوشی نداشتند و باز هم محبت کردند و آمدند. پیوند عاطفی عمیقی میان ایشان و زنده‌یاد احمد پژمان بود. من در مراسم تشییع پیکر آقای پژمان در لار گفتم که نمی‌دانم از این پس هوشنگ کامکار برای چه کسی آهنگ می‌سازد؟ چون گاهی آهنگی می‌ساخت که پژمان بشنود و نظر او برایش از همه عالم مهم‌تر بود. امیدوارم این خلأ برایش قابل تحمل باشد.»
مدیرعامل خانه موسیقی سپس به نام و یاد شش هنرمند فقید اشاره کرد: «آقای رحیم بقایی، پیشکسوت صدابرداری را از دست دادیم که خود من نزدیک ۴۰ سال با ایشان خاطره داشتم. آقای جمشید عزیزخانی، خواننده پیشکسوت کرمانشاهی را از دست دادیم که چه خاطرات زیادی با او داشتیم. همین‌جا در جلسات ما با مهر و عشق همیشگی‌اش می‌خواند. بهمن رجبی، بزرگمرد تنبک‌نوازی ایران را از دست دادیم؛ یکی از نوابغ و ارکان متفاوت این رشته. همچنین آقای یاسینی، نوازنده کرد و داور جشنواره جوان، که در اثنای برگزاری همان جشنواره از دنیا رفت. امید جهان، هنرمند جوان و ارزشمند را هم از دست دادیم، واقعاً امید همه بود.»
او در ادامه افزود: «متأسفانه این عزیزان از این دنیا رفتند. ما تلاش کردیم تا در زمان حیات برخی از این بزرگان، مراسم تقدیر داشته باشیم؛ همان‌طور که برای احمد پژمان مراسمی برگزار شد. جایگاه و شأن این بزرگان بسیار بالاست و ما باید بیش از پیش در زمان حیاتشان بکوشیم. امیدوارم خداوند به ما فرصت و توان دهد تا همیشه یاد این عزیزان را زنده نگه داریم.»
نوربخش در پایان گفت: «از همه شما سپاسگزارم. امیدوارم این نشست‌ها همچون امروز که جلسه‌ای پرمهر و همدلانه است، استمرار داشته باشد. برای آقای رضایی عزیز در دوره مسئولیت‌شان آرزوی توفیق دارم و برای همه شما عزیزان سلامتی و موفقیت آرزو می‌کنم. امیدوارم این نشست تا پایان گرم و پربار ادامه یابد و همه بهره‌مند شوند.»
سپس بهراد مومنی از شاگردان کلارا بوکوچاوا قطعه‌ای با پیانو اجرا کرد و در ادامه نماهنگی از بهمن رجبی نمایش داده شد.
بخش بعدی برنامه پخش نماهنگی از جمشید عزیزخانی بود و در ادامه محمدرضا دارابی خواننده کرمانشاهی با همراهی سجاد رضایی نوازنده تار و دیوان اجرای برنامه داشتند.
در ادامه کلیپی از علاالدین یاسینی به نمایش درآمد و سپس گروه دف‌نوازان مشتاق متشکل از بهروز قهاری، سبا حسنی، مریم ملکی و مریم ترکمان قطعه‌ای برای حاضران اجرا کردند.
سپس نماهنگی از امید جهان پخش شد و سیدجواد هاشمی هنرمند تئاتر، تلویزیون و سینما سخنان خود را با یادآوری خاطراتی از بزرگان موسیقی ایران آغاز کرد و گفت: «امید جهان، دوست قدیمی من بود. هم پدرشان و هم خود ایشان برایم عزیز بودند. شاید دردناک‌ترین لحظه زندگی‌ام، لحظه فروخفتن او و رفتنش به دنیای آخرت بود. دست من در دستش بود وقتی که قلبش از کار افتاد؛ شاید بدترین لحظه عمر من همان بود. اما مردگان بی‌تردید حال و روز بهتری از امروز ما دارند.»»
سید جواد هاشمی در پایان سخنان خود، با ابراز احترام به بزرگان حاضر در مراسم، گفت: «برای همه بزرگان این جمع آرزوی بهترین‌ها و طول عمر دارم؛ اساتیدی که در اینجا نشسته‌اند و من حتی جرئت نمی‌کنم در چشمانشان نگاه کنم. همین بس که بگویم:
شب عبور شما را شهاب لازم نیست
که با حضور شما آفتاب لازم نیست
و این شعر از قیصر امین‌پور را برای حاضران خواند.
در پایان نیز هنرمندان افغان؛ حبیب نوازنده تنبور، قدیرثاقب نوازنده طبله، یوسف امانی و سمیرثاقب خواننده و انیل ثاقب و عرفان ثاقب هم خوان قطعاتی را برای حاضران اجرا کردند.
