از مهرجویی تا فرهادی؛ تاریخجه جایزه اسکار و تأثیر آن بر سینمای ایران

جایزه اسکار (Academy Awards) یکی از معتبرترین و مهم‌ترین جوایز سینمایی در جهان است که هر ساله توسط آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا به بهترین فیلم‌ها، کارگردان‌ها و بازیگران اهدا می‌شود.

این جایزه از سال ۱۹۲۹ تاکنون به عنوان نمادی از برتری و موفقیت در صنعت سینما شناخته شده است.

در این گزارش به تاریخچه جایزه اسکار، روند تکامل آن، اهمیت این رویداد سینمایی و همچنین حضور سینمای ایران در این مراسم می‌پردازیم.

 تاریخچه جایزه اسکار و آغاز آن

جایزه اسکار برای اولین بار در تاریخ ۱۶ می ۱۹۲۹ در هتل روزولت لس‌آنجلس برگزار شد. این مراسم که فقط با حضور ۲۵۰ مهمان برگزار شد، به منظور تقدیر از بهترین آثار سینمایی سال‌های ۱۹۲۷ و ۱۹۲۸ طراحی شده بود. جایزه اسکار در ابتدا شامل ۱۲ بخش بود و فیلم‌های صامت و ناطق را پوشش می‌داد. اولین جایزه بهترین فیلم به فیلم «وینستون چرچیل» تعلق گرفت. از آن زمان به بعد، جایزه اسکار به مرور گسترش پیدا کرد و دسته‌بندی‌های متعددی مانند بهترین بازیگر مرد و زن، بهترین کارگردان، بهترین فیلم‌نامه و بهترین فیلم خارجی زبان به آن اضافه شدند.

 روند تکامل جایزه اسکار 

مراسم اسکار  در طول سالیان، رشد چشمگیری داشته است. این جایزه نه تنها یک رویداد سینمایی، بلکه یک پدیده فرهنگی در سطح جهانی به شمار می‌رود. در سال ۱۹۵۶ بخش بهترین فیلم خارجی زبان (اکنون بهترین فیلم بین‌المللی) به اسکار اضافه شد تا فیلم‌های غیرانگلیسی زبان نیز بتوانند شانس رقابت داشته باشند.

امروزه مراسم اسکار هر ساله میلیون‌ها بیننده در سراسر جهان دارد و تأثیر بسیار زیادی روی بازار فیلم و اعتبار هنرمندان سینمایی دارد.

 اهمیت جایزه اسکار در صنعت سینما

برنده شدن یا حتی نامزد شدن در مراسم اسکار می‌تواند سرنوشت یک فیلم یا بازیگر را تغییر دهد. این جایزه به عنوان مهم‌ترین معیار کیفیت در سینما شناخته می‌شود و باعث جذب سرمایه، فروش بیشتر فیلم‌ها و فرصت‌های کاری بهتر برای هنرمندان می‌شود. جایزه اسکار همچنین نقش مهمی در حفظ و ارتقاء استانداردهای سینمایی و تشویق به نوآوری و خلاقیت در صنعت فیلم‌سازی دارد. 

حضور سینمای ایران در مراسم اسکار

سینمای ایران از دهه ۱۹۷۰ به طور جدی در عرصه بین‌المللی مطرح شده و جایزه اسکار هم یکی از مهم‌ترین صحنه‌هایی است که هنرمندان ایرانی در آن حضور دارند.

اولین فیلم ایرانی که به عنوان نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان معرفی شد، فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بود که در سال ۱۹۷۲ به این مرحله رسید. این اتفاق نقطه عطفی در معرفی سینمای ایران به جهان بود. پس از آن، فیلم‌های مطرح دیگری مانند «بچه‌های آسمان»  ساخته مجید مجیدی،  «جدایی نادر از سیمین»  و «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی نیز موفق به کسب نامزدی و حتی جایزه اسکار شدند.

فیلم «جدایی نادر از سیمین» توانست در سال ۲۰۱۲ و فیلم «فروشنده» در سال ۲۰۱۷ جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را به دست آوردند و این افتخار بزرگی برای سینمای ایران محسوب می‌شود. این موفقیت، توجه جهانیان را به سینمای ایران جلب کرد و مسیر جدیدی برای فیلمسازان ایرانی ایجاد کرد.

 جایزه اسکار از سال ۱۹۲۹ تاکنون به عنوان نماد برتری سینمای جهان شناخته شده است و هر سال میزبان بهترین‌های صنعت فیلم است. حضور سینمای ایران در این مراسم مهم، با فیلم‌هایی چون «گاو»، «بچه‌های آسمان»، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشند» نه تنها جایگاه ایران را در عرصه بین‌المللی تثبیت کرده بلکه نشان‌دهنده قدرت و ظرفیت بالای هنر هفتم در ایران است.