دود آتش استراتژی‌ دریایی کی‌یف به چشم آنکارا رفت

سایت شبکه خبری بی‌بی‌سی در گزارشی نوشت، عصر جمعه ارتش روسیه در ادامه حملات خود به اوکراین، به بندر چورنومورسک در استان اودسا حمله کرد که در نتیجه آن سه کشتی باری ترکیه دچار خساراتی شدند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، این حمله را محکوم کرد و در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، این اقدام را نشانه‌ای از بی‌توجهی همتای روسی‌اش به دیپلماسی دانست.

این در حالی است که پیشتر روسیه اعلام کرده بود در واکنش به حملات پهپادی اوکراین به دو نفتکش‌ که تصور می‌شود مسکو از آنها برای صادرات نفت تحریمی‌اش استفاده می‌کرد، همه راه‌های صادرات و واردات اوکراین از دریای سیاه را مختل خواهد کرد. برآورد می‌شود، حملات روز جمعه روسیه به بنادر اوکراین نیز به همین دلیل انجام شده است.

در این میان کشورهایی که از طریق دریای سیاه کار واردات و صادرات انجام می‌دهند، نگران وضعیت دریانوردی و کشتیرانی در این محدوده هستند. در ماه‌های اخیر تهدیدات روسیه و اوکراین علیه یکدیگر باعث شده است کشتی‌هایی که وارد دریای سیاه می‌شوند، بابت امنیت خود نگران باشند.

دریای سیاه، قتلگاه کشتی‌ها

این نگرانی بی‌دلیل نیست. جدا از حملات روز جمعه روسیه همان‌طور که اشاره شد ۲۸ نوامبر (7 آذرماه) نیز نیروهای مسلح اوکراین به دو نفتکش با پرچم گامبیا در منطقه اقتصادی انحصاری ترکیه در دریای سیاه حمله کردند. این نفتکش‌ها به سمت پایانه نفتی روسیه واقع در نووروسیسک در حرکت بودند و تصور می‌شود، بخشی از ناوگان سایه روسیه بودند.

ناوگان سایه، ناوگانی متشکل از نفتکش‌های قدیمی مرتبط با روسیه است که تحت پرچم یک کشور ثالث فعالیت می‌کنند تا از تحریم‌های یکجانبه غرب علیه روسیه جلوگیری کنند.

سایت روزنامه ترکیه‌ای دیلی صباح نوشت، در ماه‌های اخیر به جز این دو مورد چند حادثه دیگر نیز در دریای سیاه رخ داده است. از جمله در ۲ دسامبر (11 آذرماه)، یک نفتکش با پرچم روسیه که از روسیه به گرجستان می‌رفت، در دریای سیاه حدود 100 کیلومتری سواحل ترکیه مورد حمله قرار گرفت.

استراتژی جدید اوکراین

هرچند روز جمعه این روسیه بود که دست به حملاتی زد که امنیت دریای سیاه را به خطر انداخت اما نگاهی به سوابق حملات در این حوزه نشان می‌دهد، اغلب آنها توسط اوکراین انجام شده است. از همین رو ناظران و تحلیلگران معتقدند، اوکراین از اوایل پاییز در حال پیاده کردن یک استراتژی جدید بوده که اساس آن نشانه گرفتن تحریم‌های روسیه است.

اوکراینی‌ها با این حملات در نظر دارند، این پیام را به مسکو بدهند که قادر هستند از هر ابزاری برای هدف گرفتن انرژی، دارایی‌ها و زیرساخت‌های روسیه استفاده کنند تا به اقتصاد این کشور ضربه بزنند. علاوه بر این کارشناسان تأکید می‌کنند، کی‌یف اخیرا در میدان نبرد به بن‌بست خورده و بنابراین برای از دست ندادن موازنه نظامی در عرصه نبردها با روسیه از جنگ پهپادی و حملات موشکی استفاده می‌کند.

بومرنگ تهدید

کی‌یف با هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری غیرنظامی در دریای سیاه مرحله جدیدی از جنگ دریایی را علیه روسیه آغاز کرده است و با تکیه بر امنیتی‌سازی ابزارهای تجاری روسیه توسط بازیگران عمدتاً اروپایی، دست به اقدامات نظامی در دریای سیاه می‌زند. اما این اقدامات بدون ریسک نخواهد بود. زیرا با افزایش تهدیدهای اوکراین علیه روسیه و پاسخ‌گویی مسکو به این تهدیدها با ابزار نظامی همانطور که ترکیه هشدار داده، دریانوردی در این حوزه ناامن خواهد شد و در آن زمان اوکراین نیز به عنوان یکی از عوامل ناامنی معرفی خواهد شد.

این درحالی است که در عصرکنونی که رقابت‌های ژئوپلیتیکی با جنگ آمیخته شده است، منطقه دریای سیاه از اهمیت استراتژیک قابل توجهی بویژه در حوزه انرژی برخوردار است و بخش مهمی از کریدور میانی موسوم به کریدور چندوجهی که آسیا را به اروپا متصل می‌کند، محسوب می‌شود. بر همین اساس نیز امنیت دریای سیاه برای سراسر اروپا اهمیت ویژه‌ای دارد و اگر اوکراین یکی از طرف‌های ناامن کننده این حوزه باشد، از تبعات منفی آن از سوی اروپا به عنوان طرفی که در جنگ کی‌یف و روسیه حمایت کاملی از اوکراین داشته است، ایمن نخواهد ماند.