سند راهبرد امنیتی ترامپ برای جهان منتشر شد

به نوشته روزنامه «پالتیکو» این سند ۳۳ صفحه‌ای نمونه‌ نادری از تشریح رسمی اولویت‌های مد نظر «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی است. معمولا دولت‌های روی کار در ایالات متحده یک چنین اسناد تشریح کننده راهبرد امنیت ملی خود را یک بار در هر دوره منتشر می‌کنند و این اسناد مبنای تخصیص بودجه به هر یک از بخش‌های دولت آمریکا و تعیین اولویت‌های سیاسی قرار می‌گیرند.

سند راهبرد امنیت ملی دولت ترامپ که روز پنجشنبه به شکلی بی سروصدا منتشر شد ارزیابی‌های منفی شدیدی در قبال اروپا انجام داده به نحوی که این قاره را دچار افول تمدن دانسته و توجه نسبتا کمی نیز به آفریقا و غرب آسیا معطوف کرده است.

این سند به طرزی غیرعادی تمرکز سنگینی بر نیم‌کره غربی تحت پوشش محافظت از خاک ایالات متحده داشته است.

در بخشی از این سند آمده است: «امنیت مرزی عنصر اصلی امنیت ملی است» و طی اشاراتی تلویحی، چین را متهم به تلاش برای گسترش دادن جای پای خود در حیاط خلوت ایالات متحده کرده است.

در ادامه این سند در مورد این حوزه ذکر شده است: «شرط تامین امنیت و رفاه ایالات متحده این است که باید در نیمکره غربی حضوری برتر داشته باشد. این شرط به ما اجازه می‌دهد با اطمینان خاطر در هر کجا و هر زمان که در منطقه نیاز شود جسارت خود را نشان دهیم. باید شرایط ائتلاف‌های ما و هر گونه کمکی که ارائه می‌دهیم منوط به کاهش نفوذ خارجی خصمانه چه از جنبه کنترل تأسیسات نظامی، بنادر و زیرساخت‌های کلیدی و چه از جنبه خرید دارایی‌های که به طور کلی راهبردک تعریف شده‌اند باشد.»

این سند چنین برنامه‌هایی را به عنوان بخشی از «استنباط ترامپ» از به اصطلاح «دکترین مونرو» توصیف می‌کند؛ دکترینی مطرح شده توسط ،جیمز مونرو، رئیس جمهور وقت ایالات متحده در سال ۱۸۲۳ مبنی بر اینکه ایالات متحده دخالت‌های بدخواهانه خارجی را در نیمکره خود تحمل نخواهد کرد.

در ادامه این سند آمده است: «ما دکترین مونرو را برای بازگرداندن برتری آمریکا در نیمکره غربی اعلام و اجرا خواهیم کرد."استنباط ترامپ" از دکترین مونرو، بازیابی قدرت و اولویت‌های آمریکا بر مبنای عقل سلیم است. ما رقبایمان از خارج از این نیمکره را از توانایی استقرار نیرو یا سایر قابلیت‌های تهدیدآمیز، یا مالکیت یا کنترل دارایی‌های حیاتی راهبردک در نیمکره خود محروم خواهیم کرد. ایالات متحده باید حضور نظامی خود در نیمکره غربی را مورد بازنگری قرار دهد. حضور نظامی جهانی ما باید در راستای دور شدن از میادینی که اهمیت نسبی آنها کاهش یافته، بازتنظیم شود.»

سند راهبرد امنیت ملی ترامپ و همچنین یک سند شریک دیگر آن که به عنوان راهبرد دفاع ملی شناخته می‌شود، تا حدی به دلیل بحث‌های درون دولت بر سر عناصر مرتبط با چین با تأخیر مواجه شده‌اند. به گفته ۲ منبع مطلع که نامشان را فاش نساختند، «اسکات بسنت»، وزیر خزانه‌داری آمریکا برای تلطیف لحن سند در مورد پکن تلاش کرده است. بسنت در حال حاضر درگیر مذاکرات تجاری حساس ایالات متحده با چین است و خود ترامپ نیز نگران وضعیت روابط حساس با پکن است.

به نوشته پالتیکو، راهبرد جدید امنیت ملی می‌گوید که ایالات متحده باید در عرصه جهانی انتخاب‌های چالش‌برانگیزی انجام دهد. در این سند آمده است: «پس از پایان جنگ سرد، نخبگان سیاست خارجی آمریکا خود را متقاعد کردند که سلطه دائمی آمریکا بر کل جهان به نفع کشور ماست. با این حال، امور سایر کشورها تنها در صورتی مورد توجه ماست که فعالیت‌های آنها مستقیماً منافع ما را تهدید کند.»

راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا تصریح داشته ایالات متحده باید در عرصه جهانی انتخاب‌های چالش‌برانگیزی انجام دهد. در این سند در راستای تاکید بر مداخله‌جویی های آمریکا به بهانه حفظ سلطه خود بر دیگر کشورها آمده است: «پس از پایان جنگ سرد، نخبگان سیاست خارجی آمریکا خود را متقاعد کردند که سلطه دائمی آمریکا بر کل جهان به نفع کشور ماست. با این حال، امور سایر کشورها تنها در صورتی به ما مربوط می‌شود که فعالیت‌های آنها مستقیماً منافع ما را تهدید کند.»

ترامپ این راهبرد را در یادداشت معرفی، «نقشه راهی برای اطمینان از اینکه آمریکا بزرگترین و موفق‌ترین ملت در تاریخ بشر و خانه آزادی در زمین باقی بماند» نامید.

در بخش دیگری از این سند درباره چین و حوزه اقیانوس هند – اقیانوس آرام ادعا شده است: «رئیس جمهور ترامپ به تنهایی بیش از سه دهه فرضیات اشتباه آمریکایی‌ها در مورد چین را معکوس کرد. ما به یارانه‌های غارتگرانه تحت هدایت دولت این کشور، سرقت گسترده مالکیت معنوی و براندازی فرهنگی آن پایان خواهیم داد. نخبگان آمریکایی... یا تسهیل کننده اجرای راهبرد چین بودند یا آن را انکار می‌کردند.  حوزه اقیانوس هند-اقیانوس آرامهمچنان از جمله میدان‌های نبرد اقتصادی و ژئوپلیتیکی کلیدی قرن آینده خواهد بود. ما ارتشی خواهیم ساخت که قادر به رد تجاوز در هر کجای زنجیره جزایر اول باشد.»

به نوشته پالتیکو، با توجه به اینکه ترامپ ذاتا دمدمی مزاج است، بنابراین پیش‌بینی اینکه چقدر یا تا چه مدت به ایده‌های مطرح‌شده در راهبرد جدید پایبند خواهد ماند، دشوار است. یک رویداد جهانی غافلگیرکننده می‌تواند تفکر او را نیز تغییر دهد همانطور که قبلا هم این مورد برای روسای جمهور قبل از از جورج دبلیو بوش گرفته تا جو بایدن اتفاق افتاده است.

با این حال، به نظر می‌رسد مفاد این سند با بسیاری از اقداماتی که ترامپ تا کنون در دور دوم ریاست جمهوری خود انجام داده و همچنین با اولویت‌های برخی از دستیارانش مطابقت دارد.  این اقدامات شامل استقرار سطح بالای قابل توجهی از نیروهای نظامی ایالات متحده در نیمکره غربی، برداشتن گام‌های متعدد برای کاهش مهاجرت به آمریکا، تلاش برای ایجاد یک پایگاه صنعتی قوی‌تر در ایالات متحده و ترویج «هویت غربی»، از جمله در اروپا، می‌شود.

به نوشته روزنامه پالتیکو، حجم نامعمول بالایی از مفاد این راهبرد به آمریکای لاتین، کارائیب و سایر حوزه ‌های همسایه آمریکا اختصاص یافته است. این متفاوت با رویکرد دولت‌های گذشته آمریکا است که تمایل داشتند مناطق و موضوعات دیگری مانند مقابله با قدرت‌های بزرگی همچون روسیه و چین یا به اصطلاح مبارزه با تروریسم را در اولویت قرار دهند.

همچنین سند راهبرد ترامپ نشان می‌دهد که افزایش حضور نظامی آمریکا در نیمکره غربی یک پدیده موقت نیست. این افزایش حضور قوای نظامی به بهانه حملات نظامی بحث‌برانگیز علیه قایق‌هایی که ادعا می‌شود در حال قاچاق مواد مخدر هستند و به عنوان راهی برای مبارزه با کارتل‌ها مطرح شد اما دولت واشنگتن همچنین امیدوار است که با این افزایش حضور نظامی خود، «نیکولاس مادورو»، رئیس جمهور ونزوئلا را تحت فشار بگذارد.

این سند در بخشی دیگر مشخصا خواستار «حضور مناسب‌تر گارد ساحلی و نیروی دریایی آمریکا برای کنترل خطوط دریایی، دفع کردن مهاجرت غیرقانونی و سایر مهاجرت‌های ناخواسته، کاهش قاچاق انسان و مواد مخدر و کنترل مسیرهای کلیدی ترانزیت در مواقع بحرانی» شده است.

این راهبرد می‌گوید ایالات متحده باید روابط خود را با دولت‌های آمریکای لاتین، از جمله همکاری با آنها برای شناسایی منابع راهبردک - اشاره‌ای آشکار به منابعی مانند مواد معدنی کمیاب - افزایش دهد. همچنین دولت ترامپ به موجب این سند وعده می‌دهد «روابط اقتصادی آمریکا با چین را با اولویت دادن به عمل متقابل و انصاف در راستای بازیابی استقلال اقتصادی آمریکا، متوازن کند.» اما همچنین در این سند ذکر شده استد «تجارت با چین باید متعادل و متمرکز بر عوامل غیرحساس باشد» و حتی خواستار «حفظ روابط اقتصادی  سودمند متقابل واقعی با پکن» شده است.

در متن این سند همچنین ادعا می‌شود ایالات متحده می‌خواهد از جنگ در حوزه اقیانوس هند-اقیانوس آرام جلوگیری کند که این اشاره‌ای به تنش‌های فزاینده در منطقه، از جمله بین چین و متحدان ایالات متحده مانند ژاپن و فیلیپین دارد.

در ارتباط با مساله تایوان در این سند ذکر شده است: «ما همچنین سیاست اعلامی دیرینه خود در مورد تایوان را حفظ خواهیم کرد، به این معنی که ایالات متحده از هیچ تغییر یکجانبه‌ای در وضع موجود در تنگه تایوان حمایت نمی‌کند.» به نوشته پالتیکو این توضیح ممکن است باعث آسودگی خاطر ناظرانی شود که نگران عقب‌نشینی ترامپ از حمایت از تایوان در مواجهه با چین هستند.

طبق این سند راهبرد امنیت ملی ایالات متحده که روز جمعه منتشر شد، واشنگتن جلوگیری از درگیری احتمالی بر سر تایوان را که در حالت ایده‌آل با حفظ برتری نظامی صورت گیرد، به عنوان اولویت اصلی خود می‌داند،.

در این سند آمده است: «از این رو، جلوگیری از درگیری بر سر تایوان، در حالت ایده‌آل با حفظ برتری نظامی، یک اولویت است. ما همچنین سیاست اعلامی دیرینه خود در مورد تایوان را حفظ خواهیم کرد، به این معنی که ایالات متحده از هیچ تغییر یکجانبه‌ای در وضع موجود در تنگه تایوان حمایت نمی‌کند.»

طبق این سند، منطقه اقیانوس هند-اقیانوس آرام همچنان یک منطقه کلیدی برای رقابت اقتصادی و ژئوپلیتیکی واشنگتن است. راهبرد جدید بر لزوم رقابت موفقیت‌آمیز در منطقه برای تضمین رفاه تأکید دارد.

در این سند آمده است که ایالات متحده همچنین قصد دارد بر جلوگیری از درگیری‌ها در منطقه اقیانوس هند-اقیانوس آرام تمرکز کند.

در ادامه این سند آمده است: «جلوگیری از درگیری مستلزم یک موضع هوشیارانه در حوزه اقیانوس هند-اقیانوس آرام، یک پایگاه صنعتی دفاعی احیا شده، سرمایه‌گذاری نظامی بیشتر از سوی خودمان و متحدان و شرکا و پیروزی در رقابت اقتصادی و فناوری در درازمدت است.»

طبق این سند ایالات متحده همچنین قصد دارد برای ارتقای امنیت منطقه‌ای روابط خود را با هند و همکاری چهارجانبه مداوم با استرالیا، ژاپن و ایالات متحده (در بلوک موسوم به کوآد) را تقویت کند.

همچنین  این سند بیان می‌کند که «مذاکره برای توقف سریع جنگ در اوکراین» و کاهش خطر رویارویی روسیه با سایر کشورهای اروپایی، از منافع اصلی ایالات متحده است.

اما این سند همچنین یک سری از تیره‌ترین ارزیابی‌های خود را از وضعیت اروپا به عمل آورده از جمله تا حدودی به صورت تلویحی، تلاش‌های اروپا برای مهار احزاب راست افراطی را مورد انتقاد قرار داده و چنین اقداماتی را سانسور سیاسی دانسته است.

در این راهبرد آمده است: «دولت ترامپ خود را در تضاد با مقامات اروپایی می‌بیند که انتظارات غیرواقعی از جنگ [اوکراین] دارند از جمله برخی دولت‌های اقلیت بی‌ثباتی که بسیاری از آنها اصول اساسی دموکراسی را برای سرکوب مخالفان زیر پا می‌گذارند.»

ایالات متحده ظاهرا در این سند به اروپایی‌ها هشدار می‌دهد مهاجرت اساسا هویت اروپایی را تغییر خواهد داد تا حدی که این معضل ممکن است به ائتلاف‌های آنها با ایالات متحده آسیب برساند.

در این سند راهبردی آمده است: « کاملا محتمل است که در درازمدت، حداکثر ظرف چند دهه، برخی از اعضای ناتو تحت تسلط اکثریتی غیراروپایی قرار بگیرند. به این ترتیب، این یک سوال بی‌پاسخ است که آیا در این صورت آنها همان دیدگاه قبلی کسانی که منشور ناتو را امضا کردند را نسبت به جایگاه کشورهای خود در جهان یا اتحاد خود با ایالات متحده حفظ خواهند کرد یا خیر.»

در این سند، آمریکا ایران را «مهم‌ترین نیروی بی‌ثبات‌کننده در خاورمیانه» خوانده و مدعی و تضعیف این کشور طی دو سال گذشته شده است.

در این گزارش ادعا شده که ایران پس از «اقدامات اسرائیل پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳» و همچنین عملیات نظامی موسوم به «چکش نیمه‌شب» در ژوئن ۲۰۲۵ به‌شدت آسیب دیده و بخش مهمی از توان هسته‌ای خود را از دست داده است.

دولت آمریکا تأکید می‌کند که یکی از منافع حیاتی واشنگتن «جلوگیری از افتادن منابع انرژی خلیج فارس به دست یک دشمن آشکار» و تضمین باز ماندن تنگه هرمز است.

راهبرد امنیت ملی همچنین ادعا می‌کند که ترامپ طی دوره حضور خود توانسته میان چند طرف درگیر از جمله «ایران و اسرائیل» توافق ایجاد کند.