ایران یا آمریکا، کدامیک برنده انتخابات عراق شد؟
نتایج انتخابات پارلمانی عراق که هفته گذشته در میان مشارکتی تقریبا خوب برگزار شد، حاکی از پراکندگی بالای آرای مردمی به احزاب است.
نتایج انتخابات پارلمانی عراق که هفته گذشته در میان مشارکتی تقریبا خوب برگزار شد، حاکی از پراکندگی بالای آرای مردمی به احزاب است؛ در این میان هرچند حزب سودانی پیشتاز و توانسته بیشترین کرسیها را به دست آورد اما حتی همین حزب نیز برای تشکیل دولت، نیازمند ائتلاف است. آیا واقعا با این ائتلافها میتوان انتظار تغییری شگرف را در عراق به نفع ایران یا آمریکا داشت؟ تجربه نشان داده، تشکیل ائتلاف در عراق کاری بسیار دشوار است و ممکن بوده ماهها طول بکشد تا احزاب بتوانند مرزهای ائتلافها را ترسیم کنند. در این دور از انتخابات عراق نیز انتظار نمیرود، تشکیل دولت جدید در پروسهای کوتاهتر به سرانجام برسد.
همانطور که سردار عزیز، از تحلیلگران نیوعرب، میگوید: «جالبترین نکته در انتخابات پارلمانی عراق و نتایج آن این بود که این انتخابات هیچ برنده بزرگی نداشت.» ائتلاف «بازسازی و توسعه» (به رهبری محمد شیاع السودانی) ۴۶ کرسی، «پیشرفت» یا «التقدم» (به رهبری محمد الحلبوسی) ۳۶ کرسی «ائتللاف دولت قانون» (به رهبری نوری المالکی) با ۲۹ کرسی، فراکسیون الصادقون (به رهبری قیس الخزعلی) با ۲۸ کرسی و حزب دموکرات کردستان (به رهبری مسعود بارزانی) ۲۷ کرسی به دست آوردند. بنابراین و با چنین آماری از همان نخستین ساعات اعلام نتایج رایزنیها برای ائتلافها شروع شده است.
بنا بر تحلیل و ادعایی که در سایت اندیشکده انستیتو میدلایست منتشر شده است، واشنگتن از ساعات اولیه اعلام نتایج و حتی پیش از آن فشارها بر بغداد را آغاز کرده تا مانع از فضای تحرک احزاب حامی ایران شوند و حشدالشعبی را خلع سلاح کنند. این اندیشکده با این حال تحلیل کرده که همزیستی ایالات متحده و ایران در عراق امکانپذیر است زیرا هر سه طرف اصلی بغداد، واشنگتن و تهران خواهان محدود شدن تنشها هستند.
در بین این سه، سودانی به جای تقابل با حشدالشعبی به دنبال متقاعد کردن آنها است و آتشبسهای فرامرزی را مهار کرده و در عین حال اصرار دارد دولت باید اسلحه را در دست داشته باشد.
آمریکا خواهان ادغام این شبهنظامیان در ارتش است و میگوید: حداقل در حوزه سیاست فعال شوند و ایران نیز خواهان حفظ نفوذ خود در عراق است اما طوری که باعث حساسیت آمریکا و شرکایش در عراق نشود.
همگرایی این سه در سالهای اخیر باعث بوجود آمدن فضای سیاسی آرامی در عراق شده است زیرا همه سعی کردهاند به جای روی آوردن به نظامیگری، با تکاپو در عالم سیاسی و به راه انداختن ماشینهای حزبی وارد عمل شوند.
اما اقدامات اخیر واشنگتن و فشارهایی که بر دولت عراق آورده است، مسیری را که به آرامی در حال طی شدن بود، پیچیده کرده است اما حتی اگر تهدیدها و فشارهای آمریکا موثر واقع شود و بتوانند سلاح حشدالشعبی را از آن بگیرند، نمیتوانند این واقعیت را نفی کنند که حشدالشعبی در حکمرانی استانی، لجستیک، ساخت و ساز و سیستمهای حمایت مالی تنیده شده و حذف آن به معنای از بین رفتن نخ زنجیرهای است که نظم پس از داعش را برقرار کرده است. این به آن معنا است که آمریکا براحتی نخواهد توانست به مقابله با حشدالشعبی رفته یا از نفوذ ایران در عراق بکاهد.
ایران نیز این را میداند و به همین دلیل در برابر فشارهای آمریکا سکوت کرده است زیرا هر اتفاقی بیفتد، نفوذ ایران حداقل در کوتاهمدت همچنان ادامه خواهد یافت. بنابراین و با وجود این همزیستی اجتناب ناپذیر انتظار میرود، تکاپوها برای تشکیل ائتلاف و دولت برآمده از آن تغییر چندانی در وضعیت سیاسی امروز عراق ایجاد نکند و ایران و آمریکا در دو کفه ترازویی قرار گیرند و دولت آتی عراق مانند دولت سودانی تعادل نسبی را بین این دو کفه برقرار سازد.