چرا اغلب کشورها مخالف کمک آمریکا به کرهجنوبی برای ساخت زیردریایی هستهای هستند؟
در بحبوحه افزایش تنشها در شبه جزیره کره و رقابتهای واشنگتن با پکن، آمریکا قصد دارد برای ساخت زیردریاییهای هستهای تهاجمی به کره جنوبی کمک کند. این خبری است که بسیاری از کشورها و اتحادیهها از شنیدن آن نگران هستند.
به گزارش سایت شبکه خبری بیبیسی، این توافقنامه که در اوج آزمایشهای موشکی پیاپی کره شمالی به امضا رسیده، گامی مهم در روابط کره جنوبی با ایالات متحده است. همچنین این توافقنامه در حالی به امضا رسیده که رهبران هر دو کشور ماه گذشته به یک توافق تجاری گستردهای دست یافتند که بر اساس آن تعرفههای متقابل از 25 درصد به 15 درصد کاهش مییابد.
بنا بر آنچه که ترامپ در پستی در تروث سوشال، نوشته است، این کشتیها در یک کارخانه کشتیسازی در فیلادلفیا که توسط شرکت هانهوا کره جنوبی اداره میشود، ساخته خواهند شد.
ورود کره شمالی به حلقه کشورهایی با زیردریایی هستهای
ساخت این کشتیها در حالی است که هم اکنون فقط شش کشور ایالات متحده، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و هند دارای زیردریاییهای استراتژیک هستهای هستند. کره جنوبی نیز در حال حاضر حدود 20 زیردریایی دارد که همه آنها با سوخت دیزل کار میکنند و بنابراین نیازمند آن هستند، بارها به سطح بیابند که همین مساله سرعت آنها را کاهش میدهد. در حالی که زیردریاییهای هستهای قادر به فعالیت بیشتر و سریعتر هستند.
در حالی که کرهجنوبی معتقد است دستیابی به زیردریاییهای هستهای به این کشور کمک خواهد کرد از خود در برابر تهاجمهای احتمالی همسایه شمالی دفاع کند، کرهشمالی نیز در حال پیگیری برنامه زیردریایی هستهای است که به گفته تحلیلگران احتمالاً در حال انجام این کار با کمک روسیه است.
مشخص نیست، این زیردریاییهای هستهای چقدر به تواناییهای دفاعی کره جنوبی کمک کنند بویژه که به گفته برخی کارشناسان، این زیردریاییها اگرچه بسیار گران هستند، اما توان ایجاد تعادل قدرت در شبه جزیره کره را ندارند.
از همین رو جو بی-یون، پژوهشگر موسسه سجونگ معتقد است، تنها فایده این زیردریاییهای هستهای برای سئول این است که از مسابقه تسلیحاتی فزاینده در شرق آسیا عقب نخواهد ماند.
در همین ارتباط یانگ اوک، پژوهشگر موسسه مطالعات سیاست آسان هم میگوید: « از آنجا که کره جنوبی قادر به توسعه سلاحهای هستهای خود برای مقابله با کره شمالی نیست، هدف اصلی از ساخت این زیردریاییهای هستهای اطمینان دادن به رایدهندگان کره جنوبی بابت این مساله است که دولت آنها به تهدیدهای هستهای کره شمالی پاسخ میدهد.»
او با این حال، معتقد است، احتمالا کره شمالی از این اقدام خوشحال خواهد شد زیرا به این ترتیب بهانهای برای حفظ و حتی تقویت سلاحهای هستهای خود خواهد داشت.
احتمال وقوع جنگ سرد جدید
البته واشنگتن هم سود زیادی از این توافقنامه خواهد برد. زیرا به این ترتیب میتواند فشارهای سیاسی و نظامی خود بر چین و کره شمالی را داشته باشد. در این ارتباط نیز یانگ تحلیل کرده است: «ترامپ با این توافقنامه بار هزینههای دفاعی را بر دوش کره جنوبی گذاشت و در مقابل سئول مجبور خواهد شد، بودجه دفاعی خود را به شدت افزایش بدهد. به این ترتیب کره جنوبی به نوعی به نماینده آمریکا در اعمال فشار بر چین و کره شمالی تبدیل خواهد شد.»
در حالی که آمریکا و چین مدتهاست برای نفوذ استراتژیک در کره جنوبی با یکدیگر رقابت میکنند، توافق اخیر ایالات متحده و کره جنوبی با ناخشنودی پکن همراه است. دولت چین این توافق را حرکتی تهاجمی میبیند که هدف آن محدود کردن فعالیتهای دریاییاش است. تحلیلگران چینی نیز استدلال میکنند، زیردریاییهای کره جنوبی برخلاف آنکه عامل بازدارندهای در برابر پیونگیانگ معرفی شدهاند، در واقع برای نظارت بر فعالیتهای چین در دریاهای شرقی و جنوبی چین هستند.
روسیه نیز واکنش خود را به توافق سئول و واشنگتن داشته است و آن را مدرکی برای نظامیسازی آسیا توسط واشنگتن میداند و از آن برای توجیه روابط دفاعی نزدیکتر با کیم جونگ اون استفاده میکند. نگرانی چین و روسیه بابت این مساله میتواند منجر به جنگ سرد جدیدی شود که یک سر آن مسکو، پکن و پیونگ یانگ خواهد بود و سر دیگر آن واشنگتن، توکیو و سئول.
واکنش سایر کشورها و اتحادیهها به شراکت جدید
کشورهای عضو اتحادیه ملتهای جنوب شرقی آسیا (آسهآن) نیز به همین ترتیب نگران هستند. آنها که به معاهده منطقه بدون سلاح هستهای جنوب شرقی آسیا در سال ۱۹۹۵ متعهد هستند، در هراس از آن هستن که این توافق منجر به اشاعه فناوری پیشران هستهای شده و تعهدات غیرهستهایشان را تضعیف کند. تحلیلگران کشورهای مالزی و اندونزی نیز هشدار دادهاند، آسهآن آمادگی محیط دریایی هستهایشده را ندارد.
حتی اتحادیه اروپا هم که از شرکای کره جنوبی و متحد آمریکا محسوب میشود، نگران این توافق است. اتحادیه اروپا این توافق را تهدید دیگری علیه معاهده عدم اشاعه هستهای (انپیتی) میداند. مقامات اروپایی هرچند حامی نیازهای امنیتی سئول هستند اما نگران آن هستند، با دستیابی سئول به زیردریاییهای هستهای، دیگر قدرتهای متوسط نیز ترغیب به ساخت تجهیزات نظامی مشابهی شوند. این مسئله برای اتحادیه اروپا فراتر از تعادل قدرت در آسیای شمال شرقی است و از نظر آن موجب شکستن هنجارهای کنترل تسلیحات جهانی میشود.
ژاپن نیز به عنوان متحد آمریکا واکنش منفی به این توافق داشته و معتقد است، هرچند از کره جنوبی برای تقویت قابلیتهای دفاعیاش در برابر کره شمالی حمایت میکند اما نگران آن است، پیشرفت کره جنوبی در زیردریاییهای هستهای، منجر به درخواستها در این کشور برای دستیابی به قابلیتهایی مشابه شود. بنابراین، حتی با وجود تعمیق همکاری سهجانبه توکیو، واشنگتن و سئول، ممکن است تنشهای رقابتی بین دو متحد ایالات متحده دوباره ظاهر شود که ژاپن این را نمیخواهد.