آغاز دوره سی‌ونهم؛ لیگ با ۱۴ تیم روی ریل
والیبال ایران با راه‌اندازی لیگ باشگاهی، از سکون خارج شد و به ورزشی پویا و جریان‌ساز تبدیل شد.
اگرچه از مردان پیشگام آن دوران در دهه ۵۰ کمتر نام و نشانی باقی مانده، اما آثار و برکات مسابقات پیوسته‌ای که آن نسل بنیان گذاشتند همچنان در والیبال ایران دیده می‌شود. خدا بیامرزد استاد ابراهیم نعمتی و بیژن خان رفیعی را که با مدیریت فرهاد مسعودی الگوی موفقی از والیبال اروپا را وارد ایران کردند و جان تازه‌ای به این رشته بخشیدند.
در سال ۱۳۵۴ و پس از برگزاری ۱۳۲ مسابقه، تیم دخانیات تهران قهرمان لیگ شد؛ نامی که با وجود تأثیرگذاری تاریخی، عمر چندانی در والیبال باشگاهی نداشت. مربی وقت دخانیات، زنده‌یاد حسن کبیری نیز دو سالی است که از دنیا رفته، اما فاروق فخرالدینی – نماد حرفه‌ای‌گری در آن دوران – همچنان در قید حیات است؛ خداوند او را سلامت بدارد.
رکوردداران لیگ؛ از کارخانه تا مربیان نامدار
در ۳۸ دوره برگزارشده لیگ، مصطفی کارخانه با ۱۰ قهرمانی رکورددار است. مربیانی چون حسین مهران‌پور، محمد حیدر‌خان، پیمان اکبری و بهروز عطایی نیز در ادوار مختلف عناوین معتبر و ممتدی کسب کردند.
در این سال‌ها چهار مربی خارجی هم در لیگ ایران تیم‌داری کردند؛ از جمله آندره پاتراکف (قزاقستان)، استویان استویف (بلغارستان) و نامدارانی چون دانیل باجنولی و لومیر تراویکا از ایتالیا.
لیگ‌های بزرگ دنیا معمولاً با حضور مربیان و بازیکنان برجسته خارجی سنجیده می‌شوند؛ معیاری که ایران در آن همچنان از رقبای آسیایی خود، به‌ویژه ژاپن، عقب مانده است. حضور چهره‌هایی مانند نیکولف، اسلوبودان کواچ، دراگان تراویکا (پاسور تیم ملی ایتالیا)، والرین ورمی‌لیاس کاپیتان سابق ایتالیا، لوکاس زیگالدو پاسور پیشین لهستان و نام‌های معتبر دیگر، در مقاطعی لیگ ایران را به سطح بین‌المللی نزدیک کرد؛ اما هرگز تأثیر و دامنه‌ای مشابه آنچه در ژاپن یا ترکیه ایجاد شده، نداشت.
آغاز دوره سی‌ونهم؛ لیگ با ۱۴ تیم روی ریل
حالا از فردا قطار سی‌ونهمین دوره لیگ برتر والیبال با ۱۴ تیم به حرکت در می‌آید. درباره ۱۲ یا ۱۴ تیم بودن لیگ، بحث‌های زیادی مطرح بود. برخی معتقد بودند ظرفیت والیبال ایران اجازه افزایش تیم‌ها را نمی‌دهد، چون تعداد پاسورها، قطر پاسورها یا دریافت‌کنندگان قدرتی در سطح لیگ برتر محدود است.
اما منتقدان این نگاه یادآوری می‌کنند که حتی لیگ‌های بزرگ مانند ایتالیا و لهستان نیز ۱۴ پاسور یا ۱۴ قطر پاسور درجه‌یک ندارند و به همین دلیل از بازیکنان خارجی برای تکمیل ترکیب تیم‌ها استفاده می‌کنند.
لیگی که باید پرورش دهد، نه فقط رقابت
یکی از اهداف اساسی لیگ، پشتوانه‌سازی و پرورش استعدادهاست؛ موضوعی که در سال‌های اخیر با وجود انتقادها، نمونه‌های موفقی هم داشته است. همین لیگ سال گذشته بازیکنانی چون امیر آفتاب ادری و پوریا آریاخواه را به سطح اول والیبال معرفی کرد.
