تعطیلی بورس در شرایط جنگی، تصمیمی علمی و درست بود

در پی جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل و افزایش هیجانات در بازار، شورای عالی بورس با تصمیمی کم‌سابقه، معاملات بازار سرمایه را متوقف کرد. این تصمیم در حالی گرفته شد که تصویر عمومی اقتصاد کشور مبهم  بود و سرمایه‌گذاران با موجی از عدم قطعیت مواجه شده بودند.

مبانی ارزش‌گذاری زیر فشار نااطمینانی

احسان مرادی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با آوش این تصمیم را از منظر فنی و تئوریک کاملاً قابل دفاع دانست. او تأکید کرد اصول بنیادی مدل‌های ارزش‌گذاری در چنین شرایطی به‌شدت مختل شده‌اند.

به گفته مرادی برای شکل‌گیری یک معامله در هر بورس، طرفین ابتدا یک مدل ارزش‌گذاری از دارایی مورد نظر می‌سازند و سپس نتیجه آن را با قیمت بازار مقایسه می‌کنند. در این روند، اگر قیمت حاصل از مدل بالاتر از بازار باشد، خریدار وارد عمل می‌شود و اگر پایین‌تر باشد، فروشنده تصمیم به فروش می‌گیرد.

تداوم فعالیت و ثبات محیط؛ اصولی که از بین رفتند

مرادی تصریح می‌کند هر مدل ارزش‌گذاری، حتی در ساده‌ترین شکل ممکن، بر پایه چند اصل کلیدی بنا شده است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها فرض تداوم فعالیت بنگاه‌ها و دیگری فرض ثبات محیط اقتصادی است. یعنی مدل بر این فرض بنا می‌شود که شرکت‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند و محیط اقتصادی نیز در آینده دچار تغییرات بنیادی نمی‌شود.

خدشه به فرض عقلانیت و اطلاعات متقارن

مرادی به دیگر فرض‌های اساسی ارزش‌گذاری نیز اشاره کرد. عقلانیت سرمایه‌گذاران، امکان محاسبه نرخ بازده بدون ریسک و وجود تقارن اطلاعاتی میان متعاملین بازار از جمله این فروض هستند.

این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر آسیب‌های وارد آمده، اظهار کرد: در شرایط موجود، تقریبا همه این اصول دچار خدشه جدی شده‌اند.

نقدشوندگی قربانی تصمیم علمی

این کارشناس بورس عنوان کرد: طبیعی است در چنین شرایطی نقدشوندگی بازار آسیب ببیند و برخی از سرمایه‌گذارانی که نیاز به نقدینگی دارند، زیان ببینند.

با این حال، مرادی معتقد است در اقتصاد نمی‌توان تصمیمی گرفت که همه ذی‌نفعان از آن راضی باشند و تصمیم تعطیلی بازار سرمایه در ۲۵ خرداد را تصمیمی «علمی و صحیح» می‌داند.